Асқар Жұмаділдаев — физика-математика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан ның Ұлттық Ғылым академиясының академигі. Асқар Жұмаділдаев 1956 жылы 25 ақпанда
Қызылорда облысы, Шиелі ауданы, Шиелі кентінде дүниеге келген. Ол Алматыдағы дарынды балаларға арналған арнайы физика-математика мектебін бітіреді. Содан кейін Мәскеудегі М. В. Ломоносов атындағы университеттің механика-математика факультетіне оқуға түседі. Қазақ мектебін бітірген балаға орыс тілі сынағынан өту қиын болады. Орыс тілінен жақсы баға алмаса да, қабылдау комиссиясы оның математикадан ерекше қабілетін бағалап, аппеляциядан өткізуді ұсынады. Асқар талмай ізденіп жүріп, үшінші курста ғылыми жұмыс жазады. Бұл еңбегі үшін Петровский сыйлығымен марапатталады. Одан кейін Лениндік стипендияға ие болады. Мәскеу мемлекеттік университетін үздік аяқтап, одан кейін аспирантурасын бітіреді. Отыз екі жасында атақты В. А. Стеклов атындағы Математика институтында докторлық диссертациясын сәтті қорғайды. Ғалым 80-ге жуық ғылыми мақалалардың авторы.
Асқар Жұмаділдаев—қазақ елінен көптеген шетел университеттеріне дәріс оқуға, ғылыми еңбектер жасауға алғаш шақырылғандардың бірі. Ол 1995 жылдан бастап он жылдай Еуропада қызмет істеді. Гамбург, Мюнхен, Бильфельд, Киото, Оксфорд, Стокгольм университеттерінде профессор болды. Ғалым математика ғылымының дамуына үлкен үлес қосты. Ол оң сипаттамалы Ли алгебрасы мен деформацияларын және олардың қолдануын зерттеді. Векторлық өріс алгебрасының бөлшектенбейтін кеңеюін есептеді. Ассоциативті емес алгебраның тепе-теңдіктерін тапты.
Ғалым ғылымға қосқан орасан еңбегінің арқасында 1981жылы физика-математика ғылымдарының кандидаты, 1988 жылы физика-математика ғылымдарының докторы, 1990 жылы Қазақ Ұлттық университетінің профессоры, 1995 жылы ҚР ҰҒА-ның корреспондент мүшесі, 2004 жылы ҚР ҰҒА-ның академигі атақтарына ие болды. Асқар Жұмаділдаев Германиядағы Гамбург, Мюнхен, Бильфельд университеттерінің профессоры атанды. 1986-2001 жылдары Кэмбридж университетінің жанындағы Ньютон институтында , Италиядағы А. Салам атындағы Халықаралық теориялық физика орталығында, Швеция корольдік Ғылым Академиясының Миттаг-Лефлер атындағы Математика институтында, Канададағы Фильдс атындағы Математика институтында қызмет атқарып, дәрістер оқыған. Германияның, АҚШ-тың мемлекеттік стипендияларын, Швеция корольдік Ғылым Академиясының грантын алған.
Асқар Жұмаділдаев — физика-математика ғылымдарының докторы, профессор, Қазақстан ның Ұлттық Ғылым академиясының академигі. Асқар Жұмаділдаев 1956 жылы 25 ақпанда
Қызылорда облысы, Шиелі ауданы, Шиелі кентінде дүниеге келген. Ол Алматыдағы дарынды балаларға арналған арнайы физика-математика мектебін бітіреді. Содан кейін Мәскеудегі М. В. Ломоносов атындағы университеттің механика-математика факультетіне оқуға түседі. Қазақ мектебін бітірген балаға орыс тілі сынағынан өту қиын болады. Орыс тілінен жақсы баға алмаса да, қабылдау комиссиясы оның математикадан ерекше қабілетін бағалап, аппеляциядан өткізуді ұсынады. Асқар талмай ізденіп жүріп, үшінші курста ғылыми жұмыс жазады. Бұл еңбегі үшін Петровский сыйлығымен марапатталады. Одан кейін Лениндік стипендияға ие болады. Мәскеу мемлекеттік университетін үздік аяқтап, одан кейін аспирантурасын бітіреді. Отыз екі жасында атақты В. А. Стеклов атындағы Математика институтында докторлық диссертациясын сәтті қорғайды. Ғалым 80-ге жуық ғылыми мақалалардың авторы.
Асқар Жұмаділдаев—қазақ елінен көптеген шетел университеттеріне дәріс оқуға, ғылыми еңбектер жасауға алғаш шақырылғандардың бірі. Ол 1995 жылдан бастап он жылдай Еуропада қызмет істеді. Гамбург, Мюнхен, Бильфельд, Киото, Оксфорд, Стокгольм университеттерінде профессор болды. Ғалым математика ғылымының дамуына үлкен үлес қосты. Ол оң сипаттамалы Ли алгебрасы мен деформацияларын және олардың қолдануын зерттеді. Векторлық өріс алгебрасының бөлшектенбейтін кеңеюін есептеді. Ассоциативті емес алгебраның тепе-теңдіктерін тапты.
Ғалым ғылымға қосқан орасан еңбегінің арқасында 1981жылы физика-математика ғылымдарының кандидаты, 1988 жылы физика-математика ғылымдарының докторы, 1990 жылы Қазақ Ұлттық университетінің профессоры, 1995 жылы ҚР ҰҒА-ның корреспондент мүшесі, 2004 жылы ҚР ҰҒА-ның академигі атақтарына ие болды. Асқар Жұмаділдаев Германиядағы Гамбург, Мюнхен, Бильфельд университеттерінің профессоры атанды. 1986-2001 жылдары Кэмбридж университетінің жанындағы Ньютон институтында , Италиядағы А. Салам атындағы Халықаралық теориялық физика орталығында, Швеция корольдік Ғылым Академиясының Миттаг-Лефлер атындағы Математика институтында, Канададағы Фильдс атындағы Математика институтында қызмет атқарып, дәрістер оқыған. Германияның, АҚШ-тың мемлекеттік стипендияларын, Швеция корольдік Ғылым Академиясының грантын алған.
Ғалымның ғылымдағы бұл еңбектері жастарға үлгі.
это токо текст
Совесть, честь, стыд. Ар,намыс, ұят.
1. Ерді намыс өлтірер, қоянды қамыс өлтірер.
Мужчина погибает в бою, заяц – в камышах.
2. Ер жігітке өлімнен ұят күшті.
Для жигита лучше смерть, чем позор.
3. Жігіттің қүны жүз жылқы, ары мың жылқы.
Цена жигиту – сто коней, цена его чести – тысяча коней.
4. Ақылың болса арынды сақта: ар-ұят керек әр уақытта.
Если умен, честь береги; честь и совесть – спутники каждому шагу.
5. Ел намысы – ер намысы.
Честь народа – честь жигита.
6. Ер жігіт елінің ұлы, намысының құлы.
Жигит – сын своего народа и раб своей чести.
7. Өлімнен ұят күшті.
Стыд сильнее смерти.
8. Мал сақтама, ар сақта.
Не добро береги, а честь свою береги.
9. Малыңа сүйенбе, арыңа сүйен.
На богатство не полагайся, а на совесть опирайся.
10. Үлкен пышақ ұялғанынан өтеді.
Большой нож со стыда режет.
11. Ашу – ақылдың дұшпаны, нәпсі – иманның дұшпаны.
Гнев – враг разума, неумеренный аппетит – враг совести.
12. Атты қамшы айдайды, ерді намыс айдайды.
Коня подгоняет кнут, жигита – честь.
13. Қазаннан қақпақ кетсе, иттің ұяты кетеді.
Когда с котла крышку снимают, собака всякий стыд теряет.
14. Атын аяған жерге қарар, құсын аяған көкке қарар.
Кто коня жалеет одолжить – в землю смотрит, кто ловчую птицу жалеет одолжить – в небо смотрит.
15. Беттің арын белбеуге түйіп алып.
Совесть в узелок завязал.
16. Арлы арына қараса, арсыз жеңдім дейді.
Честного совесть удерживает, бессовестный себя победителем считает.
17. Тәнім - жаным садағасы, жаным – арым садағасы.
Тело – жертва души, душа – жертва чести.
18. Жақсы аттың жалын сақтағанша, жақсы жигіттің арын сақта.
Чем скакуна силы беречь, лучше доброго жигита честь сберечь.
19. Қайталаған дерт жаман, қайта бұзған серт жаман.
Нарушить клятву, как дважды переболеть одной болезнью.
20. Арақпен достастым дегенше, адамгершілікпен қоштастым де.
С водкой подружился – с совестью простился.
21. Жарлы болсаң да арлы бол.
Пусть и беден, но будь честен.
22. Енбеқ - өмірді ұзартады, ұят - бетті қызартады.
Труд жизни прибавляет, стыд в краску вгоняет.
23. Өз бетін аямаған кісінің бетін шиедей қылады.
Плюющий на свою совесть, на чужую и не посмотрит.
24. Ер мойнында қыл арқан шірімес.
За жигитом даже волосяная веревка не пропадает.
25. Жігітке жар қымбат, намыс пен ар қымбат.
Жигит дорожит любовью, а еще больше – честью.
26. Бар барын жейді, ұятсыз арын жейді.
Каждый ест, что у него есть; бессовестный свою совесть проедает.
27. Адам болам десен, арынды ақшаға сатпа.
Если думаешь сохранить человечность, не меняй на деньги честь.
28. Бетің қісық болса, айнаға өкпелеме. Ниетің қисық болса, ағайынға өкпелеме.
Если рожа кривая, на зеркало не серчай; если совесть нечиста, на родню не пеняй.
29. Қолыңмен істегеніңді мойныңмен көтер.
За дело рук головой отвечай.