Aksiomsa868589

20.05.2023 21:28 •  Қазақ тiлi

мәтін Қаныш Сәтбаев – 1950 жылдары аты бүтіл Кеңес үкіметіне белгілі болған геолог ғалым Ол Қазақ Ғылым Академиясының құрылтайшысы , ал 1945 жылы оның тұңғыш президенті болады ХХ ғасырдың ортасына қарай минерология ғылымдарының докторы Қаныш Имантайұлы Қазақстанның орталық бөлігіндегі табиғи қазба байлықтар шоғырланған ірі кен орындарын алады . Көп уақыт өтпей оның аты бүкіл Кеңес үкіметіне белгілі болады . Әйгілі ғалым соғыс кезінде немістер Украинадағы жез кендерін басып алған кезде , Қазақстанның орталығынан жез өндіретін кен орындарын ашады Орыс ғалымдары оның жетістігіне таңдана қарайтын Каныш Сәтбаевтың топонимикалық білімі жоғары еді Қаныш Сәтбаев жастайынан этнографияга кызыккан Бала кезінен әртүрлі жер су атауы туралы аңыз әңгімелерді тыңдап өседі . Ер жеткен соң геология ғылымы саласына қатысты зерттеу жұмыстарымен айналысады . Дегенмен өзінің топонимикаға деген қызығушылығын да жоғалтқан емес . Кейіннен мұның оған орасан зор пайдасы тиеді . Яғни жер атауларына байланысты ірі кен орындарын қысқа мерзімде аныктап , қоғамды жана ресурс кезімен қамтамасыз етеді . 2 - мәтін Геолог ғалым , қоғам қайраткері , Қазақстан ғылым Академиясының ұйымдастырушысы және тұңғыш президенті , Ертіс өңірінің академиктер әлемінің бас ұйытқысы , ұлы дала жұлдызы , қазақтың тұңғыш академигі Қаныш Имантайұлы Баянауылдың батыс бектерінен күншілік жерде , өзеннің жағасында ірге тепкен Сәтбай қажының кіші ауылында дүниеге келген . Содан болар , Семей елін — Абай са десе , Кереку елін – Қаныш елі деп айтады Қаныш аға ғылым ордасын кетерген күнгі салтаната сейлеген сөзінде былай деген екен « Ғылым жалған мадақты сүймейді ғылым биік сарайына біреуді жақсы көріп , нә жалтақтап жүріп кіре алмайсың ғылым ымырашылықты бос мақтан даурытпалықты , өтірік мәлімет , есек аянды , көрсеқызарлықты да көтермейді . Оған ниет , таза жүрекпен бару керек , Баянауыл елі - қазақ халқының киелі да қастерлі жері Ата - баба дәстүрінде тәрбиеленген ұрпақтан ғұлама ғалымдар шыққан Қаныш Имантайұлы Сәтбаев та осы қасиетті жерде дүниеге келді . Баянауыл тауларында табиғи тастан жасалған » , небір таңғажайып сәулеттерді кездестіреміз . Теміртау сниты алып каланы тұрғызу , металлургия кешенін салу идеясын 1946 жылдан бастап жоғарғы жакка етінішпен шығып , ойларын жүзеге асырды . Қаныш аға ұлы даланың кеп жылдар толғатып , заманалар тоғысуынан соң , ХХ ғасырда қазақ халқына сай етті Баянның карагайы мен жұпардай аңқыған көкорай шептердің хош иісін канша жұтсаң да көкірек бір тоймайды Баянауылдың бейресми әнұранына айналған сөз Қабдікәрім Ыдырысовтың әні Нұрғиса Тілендиевтің « Баянауыл вальсінің » кайырмасында « Баянның Қанышы кепке әйгілі » деген сөздер алынып , « ұлдары » деген сөзге өзгертілген екен Жан жақты ойластырылып , жасалған әрекет екені белгілі Академияның негізін салған дара тұлға кейінгі ұрпақтарға үлкен жол сілтеп кетті 1 - мәтін 2 - мәтін Такырыптары Жанрлык ерекшеліктері Құрылымдық ерекшеліктері​