Мәтінді оқы. Түсінгеніңді айт. Қою қаріппен берілген сөздердің мағынасын анықта. Мәтіннен Толағай сипатталған бөлікті тауып, оқы. Оқиға желісіне сүйеніп, оның
батырлығын сипатта.«Саржан» деген аңшының әйелі – Айсұлу ұл тауыпты. Балаға
«Толағай» деген ат қойыпты.Толағай күн санап өсіпті. Төрт жасында ол нағыз батырға
айналыпты.Әкесімен бірге аңға шығып, «атақты аңшы» атаныпты.Бір жылы жаңбыр
жаумай, қуаңшылық болады. Толағай анасынан:— Жаңбыр қай жерге көп жауады? —
деп сұрайды.— Тарбағатай тауында жаңбыр көп жауады, — дейді анасы. Толағай
Тарбағатай тауларына барады. Бір тауды арқасына салыпкөтереді. Ұзақ жүреді. Бірақ
шаршамайды.Адамдар жақындап келе жатқан үлкен тауды, оны көтеріп келе жатқан
Толағайды көреді. Сол кезде жаңбыр жауады. Халық: «Толағай!»— деп айғайлап,
қуанады.Толағай шаршайды. Абайсызда аяғы тайғанап, құлайды. Толағай таудың
астынан шыға алмай қалады. Гүрілдеп тау жылайды. Оның көз жасы селдей ағады.
Содан бері бұл тау «Толағай» деп аталады.
1. Кто такой Толагай?
2. Как зовут родителей Толагая?
3. Кто поднял гору и почему?
4. Почему горевали люди и горы?
5. Докажите, что он за человек.
"Ей, путник, будь как этот родник"
Три путника после как напились водой, прочитали надпись, один из них : - Эти слова поэта. Родник без передышки течет, идет далекие края. Ему вливается другие родники, и становятся рекой. " Человек, ты тоже работай, никогда не ленись, не останавливайся. Тогда ты тоже достигнешь цели" об этом написано говорит. Второй путник покачав головой: Нет, я так не думаю. Этот родник всем готов. Кому жарко охлаждает, душу успокаивает. Кому пить хочется, утолить жажду. Он ни от кого взамен ничего не просит. Тогда, " Кому то хорошее сделаешь, никогда не делай одолжение за сделанное, об этом наверно. Третий путник: Вода этого родника, если стояла бы на одном месте, загрязнялась бы мусором, была грязной, тогда человек и животные такое желание не имели бы. Тогда, значение надписи:" Себя и душу свою держи в чистоте, как этот родник" , я так думаю,- сказал он.
1..Жасы үлкеннің сөзін бөлме – в разговоре не перебивай старших.
2. Жасы үлкеннің жолын кеспе – не пересекай дорогу старшему.
3.Ата-анаңа қайда барасыз деп сұрама – не спрашивай родителей, куда они идут.
4.Үлкенге сыртыңды беріп отырма – не садись спиной к старшему.
.5Кісі жолын кеспе – не переходи дорогу перед старшим.
6.Қонаққа берер затты сол қолмен берме – то, что даешь гостю, не протягивай левой рукой.
7.Кісіге қару кезенбе – не направляй оружие на человека.
8.Жалғыз ағашты кеспе – не руби одинокое дерево.
9.Жыңғылмен атты қамшылама – не погоняй лошадь гребенщиком.
10.Көгалды таптама – не топчи поляну.