. Мәтінді түсініп оқып, төмендегі тапсырмаларды орындаңыз. Ұлы Жібек жолы
Байырғы заманда жердің түкпір-түкпірінде тұратын адамдар бір-бірімен сауда жүргізген. Алғашында ол қажетті заттармен айырбас ретінде жүзеге асқан. Мысалы, асыл тастар, алтын, күміс, тұз, шипалы өсімдіктер мен хош иіс сулары, азық-түлік және басқа да тауарлармен алмасқан. Кейіннен ақшаға сауда-саттық басталып, базар, жәрмеңке, сауда жолдары ашылды.
Ұлы Жібек жолының Қазақстан жерінен өткен жолы Сауран қаласы болды. Қазақстан жеріндегі орта ғасырдағы ірі қалалардың бірі. Жібек жолындағы тағы бір тарихи қала – Иасы, кейіннен Түркістан атанған. Түркістан ертеден «екінші Мекке» деп аталып кеткен. Қожа Ахмет Иассауидің кесене ғимараты – бүкіл Орта Азиядағы сәулет өнерінің керемет үлгісі болып табылады.
Жібек жолындағы даңқты қалалардың бірі Отырар еді. Бүкіл Шығысқа аты әйгілі қала ең алғаш Фараб деп аталды. Әл Фараби атанған ұлы ғалым Әбу Насыр Ибн Мұхаммед шыққан қала.
Ұлы Жібек жолында тарихи қалалардың қатарына Испиджап, яғни, Сайрам да жатады. Сайрам ұзақ жылдар бойы Жібек жолы бойындағы саяси жағынан да, экономикалық жағынан да, мәдени жағынан да еңсесі биік қалалардың бірі болып қалған.
Сол тұстағы аса ірі сауда орталығы Тараз болды. Елдер оны саудагерлер қаласы деп атаған. Тараздың жүрегі – мешіттері, керуен сарайлары болса, базардың айналасында түрлі шеберханалар, наубайханалар орналасқан. Ертеде Тараз қаласындағы сауда базарын көргендер «Тараз базары – әлем айнасы» дейтін. Себебі, бұл жақта кез келген дүниені айырбастауға, сату мен сатып алуға болатын
1. Мәтін бойынша сөйлемдердің ретін белгілеп көрсет (1,2,3,4,5) .
1.Түркістан ертеден «екінші Мекке» деп аталып кеткен.
2.Ұлы Жібек жолының Қазақстан жерінен өткен жолы Сауран қаласы болды.
3.Сол тұстағы аса ірі сауда орталығы Тараз болды.
4.Жібек жолындағы даңқты қалалардың бірі Отырар еді.
5.Ертеде Тараз қаласындағы сауда базарын көргендер «Тараз базары – әлем айнасы» дейтін.
Қай қазақта болмасын өзінің атадан балаға мұра болып келе жатқан көзінің дарытып,көңіліне қондыра білу өмір қажетінен туындап отыр. Өйткені қарашығындай сақтап,қымбат қазынасына айналған ұлттық өнері болады.Қазақтың әдеп – ғұрпын,салт-дәстүрін,әдеп-дағдыларын жас ұрпақтың бойына сіңіру,ойын арқылы баланы нәресте шағынан бастап адалдыққа,батылдыққа, елін,жерін,тілін сүйе білуге,отаншылыққа,адамгершілікке, мейрімділікке, еңбектенуге тәрбиелеудің құралы ойын. Ғасырлар бойы ұрпақтан,ұрпаққа жалғасып,ұмытылмай келе жатқан ұлттық ойындарды бала жасына лайықтыларын таңдап алып пайдаланса ,бүлдіршіннің тілін жетілдіруге, ой танымын кеңейтуге,тапқырлыққа,ептілікке баулуға пайдасы зор.Ойын үстінде бала дене қимылдары арқылы өзінің денсаулығын нығайтып,айналадағы заттар мен құбылыстардың сырын танып біледі,дағдысына үйренеді. Қазақтың ұлттық және спортық ойындарының өзіндік тарихы,даму жолдары қалыптасу кезеңдері бар.Қазіргі табиғи деректерге қарағанда бізге жеткен ұлт ойындарының біразы сонау көне заманнан басталған «Бес тас», «Асық», «Садақ ату»,сияақты ұлттық ойындар шамамен осыдан 5 мың жыл бұрын ойнағандығын ғалымдар дәлелдеген .
Мысалы: Осы күнге дейін мәнісін жоймаған «асық» ойынына кез келген сүйекті емес, малдың асықтарын алған. Бес тас ойыннында кез келген тастар емес,ұстауға ыңғайлы домалақ тастар пайдаланған. Ұлттық ойындардың қалыптасуы тек балаларға керектігінен дамып қойған жоқ,ересектердің күнделікті тіршілігіндегі қозғалысы мен көңіл көтеріп,демалыс уақытын көңілді өткізетін еңбектің бір түрі ретінде қолданған,дамыған. Әртүрлі қимыл әрекетті ойындар мен асық ойындары ересектер арасында дамыды да, кейін келе жас өспірімдерге қалды.
Объяснение:
дығымен, тақуалығымен, қанағатшылдығымен көпке үлгі болған.
Сиыр пірі - Зеңгі баба. Бұл да өмірде болған адам. Халық ауыз әдебиетінде Зеңгі баба өмірін сиыр бағумен өткізген, түркілер арасында пір болған адам. Мазары Ташкент қаласының түбінде.
Жылқы атасы - Қамбар ата туралы халық арасында әр түрлі дерек бар. Кейбіреулер оны «Қамбар батыр» жырының кейіпкері дейді. Ол атқа мініп жауға шапқан нағыз батыр адам. Сондықтан халық елін жаудан қорғаған ерін пір тұтады.
Қой атасы - Шопан ата. Ол - ХІІІ-ХІV ғасырларда өмір сүрген аңыздық тұлға. Халық арасында Шопан ата туралы аңыз-әңгімелер көп.
Ешкі пірі - Сексек ата. Дерек бойынша Қазығұрт тауының бауырында жерленген Исмайыл атаның баласы.