Мәтінге морфологиялық талдау жасау. Көмектесіңдерші -- Қобыз Күндердің күнінде бойы өсіп, бұғанасы қатқан Қорқыт түс көреді. Түсінде ақ сақалы беліне түскен, ақ таяғы көк тіреген әулие қарт аян береді: «Уа, Қорқыт, тұр! - дейді. - Сен бір аспап жаса. Аспабың алты жасар нар атанның жілігіндей болсын. Шанағы бақырдай болсын. Көні аруананың бауыр терісінен болсын. Тиегі ортекенің мүйізінен болсын. Ішегі бесті айғырдың құйрығынан болсын. Аспабыңның аты қобыз болсын. Сол қобыз қиялыңа қанат, жолыңа шырақ, жаныңа араша болар!». Қорқыт осы сөзді өңінде естігендей болып оянса, көкірегі күйге то- лып, көмейінен сөз саулағандай халде екен. Сол бетінде қобыз жасау- ға кірісіп, әулиенің қойған барлық шарттарын орындайды. Сонан соң қобызды қолына алып, құлағын бұрап, қияғын шалып көрсе, сарнап қоя береді. Әлгі көкірегін кернеген күй қобызына көшіп, аспан асты сазды сарынға бөленеді. Ұшқан құс, жүгірген аң, ескен жел - бәрі сүттей ұйып, қобыз күйін тыңдайды. (Ақселеу Сейдімбек)
ответ:
– саламатсыз ба,апай!
– саламатсыңдар ма,? көңіл-күйлерің қалай?
– жақсы.
– ендеше үй тапсырмасына не беріліп еді?
– компьютердің пайдасы мен зияны туралы ауызша дайындалып келу.
– жарайды,онда дайындалуға 5 минут берем.сонан соң сабақ сұраймын.
* * *
– ал кім маған компьютердің пайдасы туралы айтып береді?
– апай,мен айтайыншы!
– қане,айта ғой,бекет.
– компьютер,ең біріншіден,еңбек өнімділігін арттырады.яғни,аз ғана уақыт ішінде сіз іздеген ақпаратыңызды тауып,есеп жүргізіп,кесте сыза аласыз.компьютер арқылы соншама қашықтыққа қарамастан алыстағы қарым-қатынас жасай аласыз.үшіншіден,әрине,уақытыңызды көңілді өткізе аласыз.компьютермен фильмдер көріп,ойын ойнай аласыз.
– өте жақсы.отыра ғой, бекет.барлығың оған қосыласыңдар ма?
– ия!
– ал компьютердің зияны туралы кім сөз қозғағысы келеді?
– мен! мен!
– тынышталамыз,оқушылар! аяулым,сен айтып көрші.
– компьютер денсаулыққа біршама зияндық әкеледі.көп отырсақ,көзіміз белгілі бір қашықтықтан көрмей қалуы әбден мүмкін.дұрыс отырмаудың әсерінен омыртқа тірегі бұзылады.әрі компьютерден радиациялық сәулелер бөлінеді.көп отырсақ тамаққа деген тәбет бұзылады.ұйқы,зейін қою да баяулайды.және компьютерден тәуелді болып қалу мүмкіндігі де жоғары.
– жарайсың,аяулым! қосарларың бар ма?
– және де компьютердің әсерінен ң психикасы да бұзылуы мүмкін.
– дұрыс айтасың,диана.сонымен,егер уақытымен пайдаланып,арасында жаттығу жасап тұрсақ,компьютердің зиянын көрмейміз ғой?
– ия!
– жарайсыңдар.үй тапсырмасына барлығың да дайындалып келіпсіңдер.жаңа сабақ бастайық.