МӘТІНМЕН ЖҰМЫС ТЫҢДАЛЫМ ОҚЫЛЫМ
3-тапсырма. Тыңда. Мәтінді оқы. Қою қаріппен берілген сөздердің
мағынасын анықта.
Қазақстанда Сарыарқа, Мұғалжар, Маңғыстау, Алтай, Жетісу Ала-
тауы, Тянь-Шань таулары бар. Сарыарқа Орталық Қазақстанда орна-
ласқан. Сарыарқада ұсақ шоқылы аласа таулар бар. Орташа биік-
тігі — 500-600 м. Сарыарқаның ең биік нүктесі — Ақсораң. Ақсоранның
биіктігі - 1565 м.
Мұғалжар аса биік емес, тастақ таулар тізбегі. Ең биік нүк-
тесі — Боқтыбай тауы. Биіктігі — 657 м.
Маңғыстау тауларына Қаратаудың батыс, шығыс жоталары, Ақтау-
дың оңтүстік, солтүстік жоталары кіреді. Маңғыстау тауларының ең биік
нүктесі — Қаратау-Бесшоқы. Оның биіктігі — 556 м.
Қазақстанға алып Алтай тауларының бір бөлігі енеді. Алтай таулары
Зайсан көлі мен Байкал көлінің аралығында жатыр. Алтайдың ең биік
шыңы – Мұзтау. Оның биіктігі — 4506 м.
Оңтүстік-шығыста Тянь-Шань таулары орналасқан. Орталық, Батыс,
нейн Солтүстік Тянь-Шань таулары Қазақстан жерінде жатыр. Ал Орталық
- екінші Тянь-Шань Қытай, Қазақстан, Қырғызстан шекараларында орналасқан.
Қазақстандағы ең биік нүктесі — Хантәңірі. Оның биіктігі — 6995 м.
Жетісу Алатауы Қазақстанның шығысында, Қытай мен Қазақстанның
шегарасында орналасқан. Жетісу Алатауы Тянь-Шань тауларына жата-
ды. Ол Алакөл мен Іле өзенінің аралығында. Орташа биіктігі — 3580 м.
1. Мəтінде қандай мəселе көтеріледі?
Мəтінде климаттың өзгеруі және климат жайлы.
2.Мəтінде қандай мəселе көтеріледі?
Мəтінде Қазақстанның климаты жайлы мəселе көтеріледі.
3. Мəтінде климат өзгеруінің қандай дəлелдері көрсетілген?
Қазақстанда ауаның орташа жылдық температурасы 1936 деген жерден 6 градусқа жоғарылауы деген жерге дейін. жазу .
4. Қазақстанда температураның жоғарылауы болашақта бізді қандай тəекелдерге алып келеді?
Бүгінгі күннің өзінде еліміздің территориясының 75 пайыз экологиялық тұрақсыздық тəуекеліне ұшырап отыр.
Астана-ұлан ғайыр еліміздің бас қаласы, әлем таныған жас қала. Біздің дәуіріміздің ХІ-ХІІІ ғасырларында Арқада қыпшақ тайпалары көшіп - қонып жүрген. өткен ғасырда археологтар Ақмола жерінен көне қаланың орнын тапты. Бозақ-қазіргі Астанадан небәрі 15 шақырым жерде. Қалашық Х-ХІІІ ғасырларда гүлденіп, Жібек жолы бойындағы сауда орталықтарының біріне айналған. Сондай-ақ Бозақ қыпшақ билеушілерінің елордасы болған. Демек, Елбасымыздың Астана орнын Арқа төсіне таңдауы кездейсоқтық емес, тарихты болжап, болашақты түйген көрегендік. 1996 жылы Ақмола қаласын астана жасаймыз дегенде қоғамның басым бөлігі күмәнмен қарады. Алайда 1998 жылдың 10 маусым күні тәуелсіз Қазақстан жаңа да жас қала-Астананың атын бүкіл әлемге паш етті.
Етек-жеңін енді қымтап, есін жиған егемен елдің бірегей ұлдары Қазақ елінің болашағы үшін барын шаша еңбек етті. Халқымызда «Басы қатты болса, аяғы тәтті» деген дана сөз бар. Астана дамып, көркейе түсті. Айбынды Астанамыз жарық жұлдыздай жарқырады Астанамыз әр күні жылға татитын, әр жылы ғасырға тең қарқынмен дамудың даңғыл жолына түсті.
1999 жылы ЮНЕСКО-ның шешімімен Астана «Әлем қаласы» атағына ие болды.
Астана-сәулеті келіскен алып шаһар. Бас қаладағы ең ғажайып, әсем мұнара-Бәйтерек. Тіршілік иелеріне тірек, сүйеніш, қорған, пана деген ұғымды білдіретін алып мұнара еліміздің символына айналған
Объяснение:
умный болу керек