мәтіннің композициялық құрылымын оқиға желісімен сәйкестендіріңіз. Композициялық құрылым
1. Басталуы
2.Дамуы
3.Шиеленісуі
4.Шарықтау шегі
5.Шешімі
Оқиға желісі
А.Қыздың есікті ашуы
В.Қыздың өтініші
С. Әкесінің түсіндіруі
Д.Қыздың реніші
ЕБөлмелерді аралау​

Школьные Знания.com

Задай вопрос из школьного предмета

5-9 Қазақ тiлi

Сочинение на тему "Аль-Фараби"
1
Попроси больше объяснений Следить Отметить нарушение от katyashach 11.12.2014

ответы и объяснения
Aiganysha новичок
2014-12-11T15:47:45+00:00
Л-Фараби (на казахском)Фараби, Әбу-Насыр (Әбу-Насыр Мұхаммед ибн Мұхаммед ибн Тархан ибн Ұзлақ әл-Фараби ат-Түрки) (870-950) - Аристотельден кейін дүниежүзі білімі мен мәдениетінің екінші ұстазы атанған данышпан, энциклопидист ғалым.Туған жері Сырдария бойындағы ерте заманда түркі халықтарының орталығы болған Отырар қаласы. Отырарды арабтар «Фараб» деп атаған. Қай жерден шыққанын білдіру үшін аты жөніне өзінің туған мекенінің атауын тіркейтін сол заманның дәстүрімен ұлы ұстаз Фараби аталған. Махмұд Қашқари «Диуани лұғат ат түрк» атты еңбегінде Фараб қаласының түрікше аты «Қарышоқы» деп көрсетеді.Әл Фараби заманында бүкіл ОртаАзия мен Түркістан Араб халифатының ықпалында болған. Соған байланысты қала халқы сауда саттық мәселесінде ислам қалыптасып, дамуына зор үлес қосқан араб, парсы, түркі тілдерін қатар қолданған. Соның ішінде рухани, ғылыми тіл араб тіл болған. Сондықтан осы қалада сауат ашып, осы қалада білімге, ғылымға деген құмарлығы оянған Әл Фарабидің осы үш тілді жетік білуі заңдылық еді. Ол кейін білім ғылым іздеп, көп жерді аралайды. Ақыры сол кезде әлемнің ғылым дүниесінің орталығы болған Бағдадқа келіп, сонда тұрақтап қалады. СОл кездің әйгілі ғалымдарымен кездесіп, олармен сырлас болады. Грек, латын, санскрит және басқа тілдерді үйренеді.Ол өз заманындағы дамыған ғылым салаларының бәріне, өнеріне өзіндік үлес қосып, елеулі із қалдырады. Одан қалған ғылыми еңбектердің өзінің саны жүзден астам. Сол еңбектерді ғылым салаларына қарай бөлетін болсақ, олар мынандай: астрономия, астрология, математика, логика, музыка, медицина, табиғат ғылымдары, социология, лингвистика, поэзия риторика, философия болып келеді.ХХ ғасырдың екінші жартысынан бері қарай Қазақстан ғалымдары да ұлы ұстаздың бай мұрасын жинап, зерттеп тануға өз үлестерін қоса бастады. Қазір Қазақстан Ғылым академиясының кітапханасында Әл Фарабидің елу шақты еңбегі бар. Олардың ішінде басқа тілге аударылмаған, ғалымдар арасында осы күнге дейін белгісіз болып келген: «Алмагеске түсініктеме», « Геометриялық сызықтар жасаудың әдістері», «Астрология», «Китаб әл мусики әл кабир» секілді әрқайсысы бір бір ғылымның шыңын көрсететін аса ірі туындылары бар. Мұның сыртында соңғы жылдары Қазақстанның Иранда алғашқы Төтенше және Өкілетті елшісі болған ғалым Мырзатай Жолдасбеков тауып әкеліп, Алматыдағы Әл Фараби атындағы ұлттық университеттің кітапханасына тапсырған Әл Фарабидің қолжазбалары өз алдына бір пара қазына. Олардың көшірмесі (он үш қолжазба) бүгінде Еуразия ұлттық университетінің Отырар кітапханасында сақтаулы.Өмірінің соңына қарай Әл Фараби Мысыр, Шам, Халеб қалаларында болып, ақырында Шам шахарында келіп, сонда тұрақтайды. Осында қайтыс болады. Оның денесі Шам шахарының Кіші қақпа (Баб ас Сағир) жағындағы зиратқа қойылады.Әл Фарабидің ісін жалғастырған, ғылымға берілген шәкірттері көп болған. Олардың ішінен, ең алдымен, Орта Азияның ұлы ғалымы Әбу Әли ибн Синаның (Авиценна) есімін атауға болады. Кейінгі кездегі шығыс ғалымдары оларды бөліп жармай «Қос Фараби» деп те атайды. Сондай ақ еңбектері ұлы ұстаз еңбектерімен сабақтасып жатқан ұлы ғалымдар Беруни, Бозжани, Омар Һайямдар да өздерін Әл Фарабидің шәкірттеріміз деп есептеген.

1. Бірыңғай қазақ тіліне тән дыбыстары бар сөздер қатары.

D) Жұлдыз, ұлт, өзен.

2. Үнді дауыссыз дыбыстар қатарын көрсетіңіз.

B) м, н, ң, р.

3. -даған, -деген жұрнақтары арқылы жасалған сан есімнің мағынасына қарай түрін анықтаңыз.

А) Болжалдық.

4. Сөйлемнен есімдікті тауып белгілеңіз.

Өз суретінде алтын күзді сала бастады.

C) Өз.

5. Сөйлем ішіндегі бастауыштың сұрағын көрсетіңіз.

Табиғатта жолбарыс бір күнде 20-25 кг ет жейді.

D) Не?

6. Сұраулы сөйлемнің анықтамасын табыңыз.

B) Бір нәрсе жайында сұрап білу мақсатында айтылады.

7. Керекті жұрнақты белгілеңіз.

Аяз... күн

B) –ды.

8. Жалқы есімді табыңыз.

D) Ахмет Жұбанов – қазақ музыкасының қара шаңырағын көтеруші.

9. «Оқу, күй» сөздеріне туынды зат есімнің қандай жұрнағы жалғанатынын белгілеңіз.

B) -шы, -ші.

10. Салыстырмалы шырайдың анықтамасын көрсетіңіз.

A) Зат белгілерінің артық-кемдігін салыстырады.

11. -тан, -тен жұрнақтары жалғанатын сөздерді көрсетіңіз.

D) Тамақ, еңбек.

12. Болымсыздық демеуліктерін көрсетіңіз.

B) түгіл, тұрсын.

13. Пысықтауыш қай сөз табынан екенін белгілеңіз.

Суықта балалар да ойнай алмады.

E) Сын есім.

14. Жақсыз сөйлемді табыңыз.

E) Оның келмей қалуы мүмкін еді.

15. Шартты бағыныңқылы cабақтас құрмалас сөйлемнің жасалу жолын көрсетіңіз.

A) -са, -се.

16. Қазақстан Республикасының Мемлекеттік Елтаңбасының авторларын белгілеңіз.

C) Ш.Уәлихан, Ж.Мәлібекұлы.

17. «Тәжірибелі» сөзінің баламасын көрсетіңіз.

C) Тіс қаққан.

18. Сөйлемде берілген фразеологиялық тіркестің синонимін белгілеңіз.

Жарысқа жүрегінің түгі бар оқушылар қатысады.

B) Батыр.

19. «Қорқақ» сөзінің синонимін көрсетіңіз.

C) Су жүрек.

20. Анықтауыш қызметін атқарып тұрған үстеуді табыңыз.

E) Біз жедел хабар алдық.