- Барлық шамдарды, теледидарды, тоқтарды сөндіруге ұмытып кеткен жоқсың ғой?
- Ой, кешірші анашым, мен ас бөлменің шамын сөндіруге ұмытып кеттім. Мен əдейі емес, байқамай қалдым. Кешірші
- Үйге бар тез. Бір үана бөлменің шамы жанып қалсада ол тоқ жерді. Ойланшы, егер барлық адам арттарынан шамды, теледидарды сөндіруге ұмытып кетсе, бір күні электр қуаты таусылып қалуы мүмкін. Бəрінің соңы бар. Сол кезде осы істегеніе үшін өкінесің
-Жарайды анашым. Мен қатемді түсіндім. Келесі жолы бəрін тексеріп шығатын боламын.
Ғылымдағы және техникадағы, өнер мен мәдениет, қоғамдық-әлеуметтік өмір мен әдебиет саласындағы жаналықтар лексикаға да үнемі ыкпалын тигізіп отырады. Өткен дәуірлерде болған кейбір наным-сенімдер, әдет-ғұрыптар, ескі ұғымдар, үй мүлкі, шаруашылық бұйымдары халық тұрмысының дамуына байланысты азайып, қолданудан шығып қалады.
Соларға қатысты сөздер мен атаулар да ескіреді, яғни қолданудан шыға бастайды. Мысалы: шоқпар, соқа, сойыл, найза, айбалта, күрзі, қорамса, кіреуке, малта, ояз, зындан, күң, кұл, әмеңгер, болыс, жүзбасы, сарбаз, дуан, пері, періште, ысқат, азан, барымта, дабыл тәрізді сөздер бүгінгі өмірде көп қолданыла бермейді. Бұлар белгілі бір дәуірдің, тарихи кезеңнің тілдік көрсеткіші ретінде жұмсалуы мүмкін. Олар көнерген сөздер деп аталады. Және олардың кейбірі жана ұғымдардың келуімен байланысты жаңарып қолданылуы да мүмкін. Тіл — тілде көнерген сөздердің историзмдер және архаизмдер деп аталатын екі түрі бар. Кейбір заттар мен құбылыстар күнделікті өмірден шығып қалып, сол ұғымдарды білдіретін олардың атаулары — сөздер де көнеріп, тілде қолданбайды. Мысалы: сұлтан, атшабар, ояз, барымта, дуан басы, дүре, малай, күң, құл, бай, болыс т. б. Мұндай сөздерді историзмдер дейді. Бұрынғы атаулары ескіріп, кейін басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстар бар. Мысалы: жасак, немесе қол — әскер, қол басы — әскер басы, почтабай — хат тасушы, жатак, — отырықшы, серіктік — бірлесу, қосын — ұйым, желек — орамал т. б. Қазірде осындай басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстардың бұрынғы атаулары архаизмдер деп аталады.
1) үйде электор қуатын үнемдеу жолдары.
- Алло
- Алло қызым
- Анашым мен шықтым үйден, мектепке бара жатырмын
- Барлық шамдарды, теледидарды, тоқтарды сөндіруге ұмытып кеткен жоқсың ғой?
- Ой, кешірші анашым, мен ас бөлменің шамын сөндіруге ұмытып кеттім. Мен əдейі емес, байқамай қалдым. Кешірші
- Үйге бар тез. Бір үана бөлменің шамы жанып қалсада ол тоқ жерді. Ойланшы, егер барлық адам арттарынан шамды, теледидарды сөндіруге ұмытып кетсе, бір күні электр қуаты таусылып қалуы мүмкін. Бəрінің соңы бар. Сол кезде осы істегеніе үшін өкінесің
-Жарайды анашым. Мен қатемді түсіндім. Келесі жолы бəрін тексеріп шығатын боламын.
- Ақылыңнан сенің...
Объяснение:
Соларға қатысты сөздер мен атаулар да ескіреді, яғни қолданудан шыға бастайды. Мысалы: шоқпар, соқа, сойыл, найза, айбалта, күрзі, қорамса, кіреуке, малта, ояз, зындан, күң, кұл, әмеңгер, болыс, жүзбасы, сарбаз, дуан, пері, періште, ысқат, азан, барымта, дабыл тәрізді сөздер бүгінгі өмірде көп қолданыла бермейді. Бұлар белгілі бір дәуірдің, тарихи кезеңнің тілдік көрсеткіші ретінде жұмсалуы мүмкін. Олар көнерген сөздер деп аталады. Және олардың кейбірі жана ұғымдардың келуімен байланысты жаңарып қолданылуы да мүмкін.
Тіл — тілде көнерген сөздердің историзмдер және архаизмдер деп аталатын екі түрі бар. Кейбір заттар мен құбылыстар күнделікті өмірден шығып қалып, сол ұғымдарды білдіретін олардың атаулары — сөздер де көнеріп, тілде қолданбайды. Мысалы: сұлтан, атшабар, ояз, барымта, дуан басы, дүре, малай, күң, құл, бай, болыс т. б. Мұндай сөздерді историзмдер дейді. Бұрынғы атаулары ескіріп, кейін басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстар бар. Мысалы: жасак, немесе қол — әскер, қол басы — әскер басы, почтабай — хат тасушы, жатак, — отырықшы, серіктік — бірлесу, қосын — ұйым, желек — орамал т. б. Қазірде осындай басқа атаулармен беріліп жүрген заттар мен құбылыстардың бұрынғы атаулары архаизмдер деп аталады.