Мен – балаң жарық күнде сәуле қуған...» бөлімі Оқылатын шығарма: О. Бөкей «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесі
Оқу мақсаты:
6.3.4.1 шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жасау
Бағалау критерийі: • көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жазады
Ойлау дағдыларының деңгейі: жоғары денгей дағдылары
Орындау уақыты: 25 минут
1-тапсырма. Әңгіме туралы берілген сыни хабарламаны оқып, көтерілген мәселе анықтаңыз.
Шығарма Ораштың көзімен, қимас сезімімен, өкінішімен берілген Тортай тағдыры жайлы. Екі баланың әңгімесінен олардың зеректігін, сезімталдығын, ақылдылығын көрмеу мүмкін емес. Үміт арту, мақсат қою, армандай білу осы балалардың әңгімесінен анық көрінеді. Бір-бірінің қамын ойлап, бір-бірін толықтырып отыратынын оқыған кезде, шын жанашырлықтың не екенін түсінуге болады.
Ал Ораштың Тортайға қатты жаны ашыған сәті мынау еді. «Күз жақындап, фермадағы барлық бала жайлаудан ауылға оқуға аттанғанда, тау басында бұзау бағып, жападан-жалғыз Тортай ғана қалған. Әрине, мен оны қимадым, қиналдым. Өзіммен бірге ала кететін шаманың жоқтығына жыным келді». Ең зерек досының ауылда қалып, оқуға бармай қалғанына жаны ашып, қолдың қысқалығына налуда... «Кетерімде ол маған ең сүйікті кітабын сыйлап тұрып айтты: «Мен үшін де оқы. Бәлкім, мен міне алмаған ақ боз атқа cен мінерсің». Осы сәттен бір-бірін қимасын әрі досқа артылған үлкен үмітті көруге болады. Арманындағы ақ боз атын өзі мінбесе де, досына қиған Тортайдың ақжүректілігін байқайсыз.
Көтерілген мәселе:
2-тапсырма. Мәтін құрылысына қарай отырып, сыни хабарламаның үш белгісін анықтаңыз.
А. Берілген үзіндінің маңызды эпизод екенін ажыратады.
В. Жазушы басқа оқырмандарға өзі байқаған мәселені көрсетеді
С. Көркем шығармадан мысал келтіру арқылы дәлелдейді
Д. Сол мәселе туралы өзіндік пікірін жазады
Е. Үзіндідегі көркемдегіш құралдарды табады.
3- тапсырма. Төмендегі тақырыптардың бірін таңдап, шығармада көтерілген мәселенің әлеуметтік рөлі туралы сыни хабарлама жазыңыз.
1. «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесіндегі балалар арманы
2. «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесіндегі орындалмаған арман
3. «Тортай мінер ақ боз ат» әңгімесіндегі ертегінің рөлі
Әр ән тыңдағанды ұнатады,менің ойымша ұнатпайтын жоқ.соған қарай орындаушыны да таңдай білу қажет және оның мазмұныға да көңіл бөлу керек.менің сүйікті әншім қайрат нұртас оның әндері маған ұнайды.ол әнші ән айтқанда сол әнді сезініп,түсініп жүрекпен айтады.соның әндерін тыңдап отырып кейде жылағым да келеді.себебі,өмірде болған киын оқиғаларды ол әнмен айтады.менде кішкентай кезімде әші болғым келген,айнаға қарап ән айтатұғынмын,бырақ кәзіргі кезде арманым сод да істеу.бырақ ән айту хоббиыма айналған. подробнее - на -
шапан — қазақтын ежелгі әрі кәделі киімі.[1] ол қазақстан мен орта азия халықтарының ұлттық киімі болып табылады. оны қалың матадан арасына жүн, мақта салып, астарлан немесе қос астарлан сырып тігеді. ол негізінен тік жағалы, ішінара қайырма жағалы да болады. шапан: сырмалы шалан, қаптал шапан, қималы шапан деп бөлінеді. қыз-келіншектерге арналған қималы шапанды түрлі-түсті масатыдай тігіп, жаға-жеңіне, етегі мен екі өңіріне зер ұстайды. түйме орнына асыл тастар орнатылған күміс қапсырма (ілгек) тағады. қазіргі кезде түрлі-түсті масатыдай екі өңірі мен жеңі кестеленген немесе зер ұсталған жадағай (арасына жүн, мақта салмай) шан айдар тігіліп сатылады. қазақ халқының арасында сыйлы ға сыйлық ретінде шапан кигізу дәстүрі кең тараған.[2
шапан — қазақтын ежелгі әрі кәделі киімі.[1] ол қазақстан мен орта азия халықтарының ұлттық киімі болып табылады. оны қалың матадан арасына жүн, мақта салып, астарлан немесе қос астарлан сырып тігеді. ол негізінен тік жағалы, ішінара қайырма жағалы да болады. шапан: сырмалы шалан, қаптал шапан, қималы шапан деп бөлінеді. қыз-келіншектерге арналған қималы шапанды түрлі-түсті масатыдай тігіп, жаға-жеңіне, етегі мен екі өңіріне зер ұстайды. түйме орнына асыл тастар орнатылған күміс қапсырма (ілгек) тағады. қазіргі кезде түрлі-түсті масатыдай екі өңірі мен жеңі кестеленген немесе зер ұсталған жадағай (арасына жүн, мақта салмай) шан айдар тігіліп сатылады. қазақ халқының арасында сыйлы ға сыйлық ретінде шапан кигізу дәстүрі кең тараған.[2