Марат деген бір бала болыпты.Ол қалада тұрған.Ал жазда,демалысқа ата,əжесіне келген.Бір күні атасынан рұқсат сұрап,орманға барады.Орманда өте жақсы болды.Бірақ Марат бір сынған ағашты көреді.Ол ағашта аяп кетті.Марат ата,əжесінің үйіне қайтты.Келесі күні күрек алып,шелекті алып,орманға барады.Орманға келіп, ағашты отырғызады.Оны суарып,күтіп жүрді.Демалыс бітіп,Марат қалаға кетеді.Келесі жылы тағы келсе,сол жерде көптеген ағаштар өсіп тұрды.Марат осы істеген ісін атасына айтады.Атасы баланы мақтады.Бізде Мұрат сияқты жақсылық жасайық.Орман көркі-ағаштар.
Мұнан соң қилы-қилы заман болар, Заман азып, заң тозып жаман болар. Қарағайдың басына шортан шығып, Бабалардың дәурені тәмам болар,
— деп таусылса, Бұқаржырау:
Ай заман-ай, заман-ай, Түсті мынау түман-ай, Істің бәрі күмән-ай. Баспақ-тана жиылып, Фәни болған заман-ай, Арғымағын жоғалтып,
Тай жүгірген заман-ай,
— деп толғанса, Мөңке толғамдары да белгілі бір дәрежеде солармен үндес.
Мөңке би:
Құрамалы, қорғанды үйің болады, Айнымалы, төкпелі биің болады. Халыққа бір тиын пайдасы жоқ Ай сайын бас қосқан жиын болады. Ішіне шынтақ айналмайтын Ежірей деген ұлың болады. Ақыл айтсаң ауырып қалатың Бедірей деген қызың болады. Алдыңнан кес-кестеп өтетің Кекірей деген келінің болады. Ішкенің сары су болады, Берсең итің ішпейді, Бірақ адам оған құмар болады, Қиналғанда шапағаты жоқ жақының болады. Ит пен мысықтай ырылдасқан, Еркек пен қатының болады…
Бір кезде елдің ертеңін ойлаған Асан қайғы:
Мұнан соң қилы-қилы заман болар,
Заман азып, заң тозып жаман болар.
Қарағайдың басына шортан шығып,
Бабалардың дәурені тәмам болар,
— деп таусылса, Бұқаржырау:
Ай заман-ай, заман-ай,
Түсті мынау түман-ай,
Істің бәрі күмән-ай.
Баспақ-тана жиылып,
Фәни болған заман-ай,
Арғымағын жоғалтып,
Тай жүгірген заман-ай,
— деп толғанса, Мөңке толғамдары да белгілі бір дәрежеде солармен үндес.
Мөңке би:
Құрамалы, қорғанды үйің болады,
Айнымалы, төкпелі биің болады.
Халыққа бір тиын пайдасы жоқ
Ай сайын бас қосқан жиын болады.
Ішіне шынтақ айналмайтын
Ежірей деген ұлың болады.
Ақыл айтсаң ауырып қалатың
Бедірей деген қызың болады.
Алдыңнан кес-кестеп өтетің
Кекірей деген келінің болады.
Ішкенің сары су болады,
Берсең итің ішпейді,
Бірақ адам оған құмар болады,
Қиналғанда шапағаты жоқ жақының болады.
Ит пен мысықтай ырылдасқан,
Еркек пен қатының болады…
деп айтып кеткен екен.