Бізді қоршаған орта: жан-жануарлар мен өсімдіктер, Жер мен Ай, Күн мен алыстағы жұлдыздар - осылардың барлығы да табиғат деген ауқымды ұғымды білдіреді. Атамыз қазақ қашанда адам мен табиғат ұғымы егіз деп санаған, себебі адам да табиғаттың ажырамас бір бөлігі. Сондықтан халқымызда «Жер-Ана» деген егіз үғым қалыптаскан. Жерді өз Анасындай, Анасын Күндей қастерлеу – бағзы заманнан бергі ата салтымыз. «Жер шоқтығы - Көкшетау», «Жер жаннаты - Жетісу» деп, бабаларымыз туған жерге, табиғатқа деген ыстық махаббатын білдірген. Сондықтан осындай баға жетпес байлық табиғатты аялау - біздің міндетіміз.
Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланысты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.
Талай ақын жыршы ағаларымыз табиғатты өлең жырларына арқау етіп, жырлап өткен. Солардың біреуімен өз ойымды тәмамдағым келеді:
Табиғатта сезім де, құлақ та бар,
Ренжітсең қайғырып жылап та алар.
Аяласаң жаныңа шуақ тамар,
Қажығанда бойыңа қуат тамар. - демек, менің құрметті құрдастарым, табиғатты аялайық! Қолымыздан келгенше келер ұрпаққа табиғаттың әсемдігін сақтап қалайық!
Біздің Жер планетасы Күн жүйесінің бірегей планетасы. Бұл барлық планетаның ең әдемі ғана емес, өмірдің жалғыз түрі. Мұнда өмір бірегей және әртүрлі. Амоэбадан китке дейін, пияздан тұяққа дейін, слэттен слонға дейін - бұл жануарлардың барлығы таңқаларлық және қызықты. Ғаламшардағы өсімдіктердің алуандығы әртүрлі. Біз адамдарға бақыттымыз, өйткені бізбірегей болдыбайқау,бауырластардың өмірін зерттеубіздің кішігірім.Бірақ соған қарамастан, бармұндай жануарлар,біз ешқашан болған емеспізбіз кітаптардағы суреттерден басқасын көре алмаймыз. Маммот, тур,dodo, martin ara, moa - бұл жануарлардың аз ғана бөлігіжойылды. Біз олардың келбетін және мінез-құлқынан ешқашан ләззат алмаймызБірақ мәселе қазір біздің уақыттарымызда техникалық уақытпрогресс, жануарлар мен өсімдіктердің көптеген түрлері бар, олар да сол жағында орналасқанжоғалту. Олардың кейбіреулері тұрғылықты жері жоқ, өйткені адамдаролардың мекендейтін жерлерін жойды және жойды, ал кейбір браконьерлер жайөздерінің әдемі теріге немесе тусикке байланысты өлтіреді. Егер оларды тоқтатпасаңызҚазірдің өзінде бірнеше онжылдықта біздің балаларымыз өмір сүре аладыолар туралы тек оқулықтағы суреттерден ғана таныс.Бұны болдырмау үшін Қызыл Король ойлап тапты.Оның беттерінде жануарлар мен өсімдіктердің жойылып кету қаупі бар түрлері жазылған. Біз сондаБіз бисон, полярлы аю, қызыл қасқыр және тағы басқаларын көре аламызжануарлар.Қызыл кітап 1963 жылы құрылды. Бұл кітаптағы беттер түстіәртүрлі түстер, яғни бір-бірінің жоғалуының әртүрлі дәрежелерітүрлер. Тоқтаулы жануарлардың тізімі бар, қалғандарытек тұтқында болғанда, жойылып кету қаупін тудыратындар, сондай-ақ олар бартәуекел дәрежесі төмен. Қызыл кітап заңды емесқұжат. Бұл адамдарды жасайтын ескерту сигналыжануарларға қатысты әрекеттеріңіз туралы ойланыңыз.Бірақ кітабында жануардың атын жазу жеткіліксіз. Олардың барлығы боладыадамдар жоғалып кету қаупі, біздің әлем -бірегей және бірегей және ол қорғалуы тиіс.
Табиғатты аялау.
Бізді қоршаған орта: жан-жануарлар мен өсімдіктер, Жер мен Ай, Күн мен алыстағы жұлдыздар - осылардың барлығы да табиғат деген ауқымды ұғымды білдіреді. Атамыз қазақ қашанда адам мен табиғат ұғымы егіз деп санаған, себебі адам да табиғаттың ажырамас бір бөлігі. Сондықтан халқымызда «Жер-Ана» деген егіз үғым қалыптаскан. Жерді өз Анасындай, Анасын Күндей қастерлеу – бағзы заманнан бергі ата салтымыз. «Жер шоқтығы - Көкшетау», «Жер жаннаты - Жетісу» деп, бабаларымыз туған жерге, табиғатқа деген ыстық махаббатын білдірген. Сондықтан осындай баға жетпес байлық табиғатты аялау - біздің міндетіміз.
Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланысты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.
Талай ақын жыршы ағаларымыз табиғатты өлең жырларына арқау етіп, жырлап өткен. Солардың біреуімен өз ойымды тәмамдағым келеді:
Табиғатта сезім де, құлақ та бар,
Ренжітсең қайғырып жылап та алар.
Аяласаң жаныңа шуақ тамар,
Қажығанда бойыңа қуат тамар. - демек, менің құрметті құрдастарым, табиғатты аялайық! Қолымыздан келгенше келер ұрпаққа табиғаттың әсемдігін сақтап қалайық!