Мутан ол
мезгілдері, күн мен түннің теңелу
туралы айтады. Сабақ үстінде:
- Міне, қазір - көктем. Күн
ұзарып, түн қысқарып келеді. Енді
бір айдан соң-ақ яғни жаз кезінде
күн бір сағатқа ұзарады, - дейді
мұғалім.
Ал. Кожа, сен айтшы, бір тәулі.
неше сағат бар? – деп сұрайды
Сонда Қожа:
- Күзде, қыста, көктемде жиыр
төрт сағат бар, ал жазда жиырма
бес сағат бар, - деп жауап беріп,
КЕЛ.
Оқылым. Айтылым
3-тапсырма. Әлібек пен Дэвидтің арасындағы диалогті толықтырып,
оқыңдар. Екі кейіпкердің көңіл күйін сипатта.
Дэвид: Әлібек, бұл - қандай той? Әлібек: Әрине, көрсетемін. Жүр,
Әлібек: Бұл - ...
үйге кір!
Дэвид: Оны кімдер ...?
Дэвид: Әлібек, қарашы, мынау –
Әлібек: Наурыз - мерекесі. Қазақ дегенің керемет ...!
халқы да бұл мейрамды тойлайды. Әлібек: Ия, бұл – домбыра мен
Дэвид: Әлібек, қазақтың мейра- Дэвид: Әлібек, саған шексіз рақмет!
мында ... дәстүрлер бар?
Әлібек: Саған да көп рақмет, Дэ-
Әлібек: Бұл ... Қызығы өте көп.
вид!
Дэвид: Киіз үйдің ішін ...!​

Ақ киімді, денелі, ақ сақалды, Соқыр, мылқау, танымас тірі жанды. Үсті-басы ақ қырау, түсі суық, Басқан жері сықырлап, келіп қалды. Дем алысы - үскірік, аяз бен қар, Кәрі құдаң - қыс келіп, әлек салды. Ұшпадай бөркін киген оқшырайтып, Аязбенен қызарып ажарланды. Бұлттай қасы жауып екі көзін, Басын сіліксе, қар жауып, мазаңды алды. Борандай бұрқ-сарқ етіп долданғанда, Алты қанат ақ орда үй шайқалды. Әуес көріп жүгірген жас балалар, Беті-қолы домбығып, үсік шалды. Шидем мен тон қабаттап киген малшы Бет қарауға шыдамай теріс айналды. Қар тепкенге қажымыс қайран жылқы Титығы құруына аз-ақ қалды. Қыспен бірге тұмсығын салды қасқыр, Малшыларым, қор қылма итке малды. Соныға малды жайып, күзетіңдер, Ұйқы өлтірмес, қайрат қыл, бұз қамалды! Ит жегенше Қондыбай, Қанай жесін, Құр жібер мына антұрған кәрі шалды.

Белгілі тарихшы А .И. Левшин (1799— 1879) «Қырғыз-қазақ, немесе қырғыз-қайсақ ордалары мен далаларының сипаттамасы» деген үш бөлімнен тұратын зерттеу еңбегін жазды. Осы бірегей әрі іргелі еңбегі үшін ол «Қазақ тарихының Геродоты» деген атаққа лайықты ие болды. Автор өз зерттеуінде қазақ өлкесінің тарихы

.1830 жылы «Отечественные записки» журналында орыс офицері Б.С. Броневскийдің «Орта жүз қырғыз-қайсақтары туралы жазбалар» атты жұмысы жарияланды.

Семенов-Тян-Шанский(1827—1914) де Қазақстанды зерттеуші ірі ғалымдардың бірі болды. Ол Алтай мен Жетісудың және Қазақстанның оңтүстік өңірін зерттеуге қатысты. Ғалым «Ресей. Толық географиялық сипаттамасы» атты көп томдық серияның «Қырғыз өлкесі» және «Түркістан өлкесі» деген іргелі екі томын әзірлеуге белсене қатысты. Оларда Қазақстанның географиясы ғана емес, сонымен қатар қазақтардың тарихы, тұрмыс-тіршілігі, сауда-саттығы және шаруашылық қызметінің түрлері туралы егжей-тегжейлі мәліметтер келтірілген.

Белгілі ғалым әрі Батыс Сібірдің әкімшілік қызметкері В.В. Велъяминов-Зернов XVI—XVIII ғасырлардағы