Ғаламтор дамыған мына заманда ғаламторсыз өмір сүру қиын болар.Күнделікті тұрмысқа керекті барлық дүниелер,мысалы:жол жүрсеңіз билет алу,үй тұрмысындағы жарық пен су жүйесіне ақша төлеу,онлайын сабақтарға қатысу бәрі дерлік ғаламтормен атқарылады.Сондада болсын бір күнімді әсіресе демалыс күндерімді ғаламторсыз өткізуге тырысамын.Сенбіде ерте тұрып,жанұямызбен жиналып көлге барып демаламыз.Суға түсеміз,қайықпен серуендейміз.Әкей екеуміз қармақ салып,балық аулаймыз.Сынған бұтақтарды жинап әкеліп кешке от жағып,қазанға балық сорпасын пісіреміз.Далада пісірген астың өте дәмді болатынын біреу біліп, біреу білмес.Жанұямызбен кешке отты айнала отырып, жайменен әкемнің гитарада сүйемелдеуімен ән саламыз.Түнде далада ұйықтаймыз.Түнде далада ұйықтағандар біледі,түнгі жұлдызы самсаған аспанның сұлулығын.Әңгіме айтып жатып қалай ұйықтап кеткеніңді білмей қаласың.Табиғат шіркін ғажап қой.Таңертең тұрғаныңда ұйқың қанып,тынығып тұрасың.Таза ауада ұйықтаған керемет қой шіркін...Таңертең тұрып,мосыға қайнаған шәймен шәйланып,жиналып қалаға қайтамыз.Міне менің ғаламторсыз өткізген бір күнім осылай өтті.Сіздерде қалай,ғаламторсыз бір күнді өткізе аласызба?! Негізі бір күн емес,арасында ғаламторсыз күн жариялап демалып тұрған дұрыс.
2.Менің әлеуметтік желідегі достарым.
Менің әлеуметтік желіде танысқан достарым баршылық.Олардың көбісімен әлеуметтік желіде ойын ойнағанда танысқанмын.Маша досым Украйна елінен.Ол менімен құрдас.Андрей Ресейден. Гафур Армения елінен.Олармен танысқаныма 1 жылдан асты.Сабағымды оқып болғаннан кейін қолым боста ойын ойнаймыз,сөйлесеміз.Қазақстаннан Сарыағашта тұратын Алихан досым бар.Екеуміз әлеуметтік желіде таныстық.Ол менен үлкендеу сондықтан ағалық ақылын айтып тұрады.Сабақ барысында сөйлесеміз.Ол өте ақылды бала.Менің әлеуметтік желіде танысқан достарымның бәрі жақсы балалар.Достық қарым-қатынастың шекарасы жоқ.Қай ұлт болсын,қай жерде тұрмасын,әлеуметтік желіде танысып,дос болуға болады.Шынайы,адал достарымыз көп болсын.
Жасөспірім тәрбиесіне мән бере қарау ол әрбір отбасының, әрбір ата- ананың қасиетті парызы, қасиетті борышы деп атап өтсек қателеспегендігіміз деп ойлаймын. Себебі сол жасөспірімнің тәрбие алып өсіп шыққан отбасы - адамзат қоғамының шағын бейнесі, адам үшін ең жақын орта болып табылатындығына ешкім де күмән келтірмес деп ойлаймын. Тәрбие отбасынан басталады, сондықтан Жасөспірім тәрбиесін дұрыс жолға қоюды қалыптастыру ең маңызды іс екендігін әрбір ата-ана біліп қана қоймай, баласына дұрыс тәрбие беріп, қоғамға тек өзінің пайдасын келтіретін саналы, жанашыр азамат ретінде қалыптастыру үшін шынайы еңбек ету қажеттілігін ескеруі қажет. Отбасында дұрыс тәрбие алмаған, немесе берілген тәрбиеде белгілі бір келеңсіздіктерге душар болған жасөспірімнің тәрбиесінде, оның мінез-құлқын бақылап, басқарып отыруда кедергілер туындайды.
16 - 17 жастағы жоғары сынып оқушыларын жасөспірім деп атаймыз.
Конвенцияның бірінші бабын оқып көрейік: 18 жасқа толмаған әрбір а деп санау шартты мақсат. Яғни, 18 жасқа толмаған жасөспірім, жеткіншек те Конвенцияда атап көрсетілген бала құқығын пайдалана алады.
Бала құқықтары туралы Конвенцияға сәйкес, олардың әрқайсысы өзінің даралығын сақтауға құқылы. Даралықтың белгісіне оның есімі, тегі, әкесінің аты жатады. Балаға есім ата - анасының келісімі бойынша беріледі. Әдетте, ата - аналар өз балаларына кез келген атты ойлап қоя береді. Дегенмен, ондай таңдаудың шегі бар. Баланың мүддесін ескере отырып, ата - аналар өз құқықтарын пайдаланып, баланың мүддесіне қарама - қайшы келетін, айналасына күлкі, не жағымсыз жағдай туындататын есімді таңдамау керек. Баланың әкесінің аты ұлттық дәстүр ескеріле отырып, әкесінің есімімен жазылады.
1.Менің ғаламторсыз өткізген бір күнім.
Ғаламтор дамыған мына заманда ғаламторсыз өмір сүру қиын болар.Күнделікті тұрмысқа керекті барлық дүниелер,мысалы:жол жүрсеңіз билет алу,үй тұрмысындағы жарық пен су жүйесіне ақша төлеу,онлайын сабақтарға қатысу бәрі дерлік ғаламтормен атқарылады.Сондада болсын бір күнімді әсіресе демалыс күндерімді ғаламторсыз өткізуге тырысамын.Сенбіде ерте тұрып,жанұямызбен жиналып көлге барып демаламыз.Суға түсеміз,қайықпен серуендейміз.Әкей екеуміз қармақ салып,балық аулаймыз.Сынған бұтақтарды жинап әкеліп кешке от жағып,қазанға балық сорпасын пісіреміз.Далада пісірген астың өте дәмді болатынын біреу біліп, біреу білмес.Жанұямызбен кешке отты айнала отырып, жайменен әкемнің гитарада сүйемелдеуімен ән саламыз.Түнде далада ұйықтаймыз.Түнде далада ұйықтағандар біледі,түнгі жұлдызы самсаған аспанның сұлулығын.Әңгіме айтып жатып қалай ұйықтап кеткеніңді білмей қаласың.Табиғат шіркін ғажап қой.Таңертең тұрғаныңда ұйқың қанып,тынығып тұрасың.Таза ауада ұйықтаған керемет қой шіркін...Таңертең тұрып,мосыға қайнаған шәймен шәйланып,жиналып қалаға қайтамыз.Міне менің ғаламторсыз өткізген бір күнім осылай өтті.Сіздерде қалай,ғаламторсыз бір күнді өткізе аласызба?! Негізі бір күн емес,арасында ғаламторсыз күн жариялап демалып тұрған дұрыс.
2.Менің әлеуметтік желідегі достарым.
Менің әлеуметтік желіде танысқан достарым баршылық.Олардың көбісімен әлеуметтік желіде ойын ойнағанда танысқанмын.Маша досым Украйна елінен.Ол менімен құрдас.Андрей Ресейден. Гафур Армения елінен.Олармен танысқаныма 1 жылдан асты.Сабағымды оқып болғаннан кейін қолым боста ойын ойнаймыз,сөйлесеміз.Қазақстаннан Сарыағашта тұратын Алихан досым бар.Екеуміз әлеуметтік желіде таныстық.Ол менен үлкендеу сондықтан ағалық ақылын айтып тұрады.Сабақ барысында сөйлесеміз.Ол өте ақылды бала.Менің әлеуметтік желіде танысқан достарымның бәрі жақсы балалар.Достық қарым-қатынастың шекарасы жоқ.Қай ұлт болсын,қай жерде тұрмасын,әлеуметтік желіде танысып,дос болуға болады.Шынайы,адал достарымыз көп болсын.
Жасөспірім тәрбиесіне мән бере қарау ол әрбір отбасының, әрбір ата- ананың қасиетті парызы, қасиетті борышы деп атап өтсек қателеспегендігіміз деп ойлаймын. Себебі сол жасөспірімнің тәрбие алып өсіп шыққан отбасы - адамзат қоғамының шағын бейнесі, адам үшін ең жақын орта болып табылатындығына ешкім де күмән келтірмес деп ойлаймын. Тәрбие отбасынан басталады, сондықтан Жасөспірім тәрбиесін дұрыс жолға қоюды қалыптастыру ең маңызды іс екендігін әрбір ата-ана біліп қана қоймай, баласына дұрыс тәрбие беріп, қоғамға тек өзінің пайдасын келтіретін саналы, жанашыр азамат ретінде қалыптастыру үшін шынайы еңбек ету қажеттілігін ескеруі қажет. Отбасында дұрыс тәрбие алмаған, немесе берілген тәрбиеде белгілі бір келеңсіздіктерге душар болған жасөспірімнің тәрбиесінде, оның мінез-құлқын бақылап, басқарып отыруда кедергілер туындайды.
16 - 17 жастағы жоғары сынып оқушыларын жасөспірім деп атаймыз.
Конвенцияның бірінші бабын оқып көрейік: 18 жасқа толмаған әрбір а деп санау шартты мақсат. Яғни, 18 жасқа толмаған жасөспірім, жеткіншек те Конвенцияда атап көрсетілген бала құқығын пайдалана алады.
Бала құқықтары туралы Конвенцияға сәйкес, олардың әрқайсысы өзінің даралығын сақтауға құқылы. Даралықтың белгісіне оның есімі, тегі, әкесінің аты жатады. Балаға есім ата - анасының келісімі бойынша беріледі. Әдетте, ата - аналар өз балаларына кез келген атты ойлап қоя береді. Дегенмен, ондай таңдаудың шегі бар. Баланың мүддесін ескере отырып, ата - аналар өз құқықтарын пайдаланып, баланың мүддесіне қарама - қайшы келетін, айналасына күлкі, не жағымсыз жағдай туындататын есімді таңдамау керек. Баланың әкесінің аты ұлттық дәстүр ескеріле отырып, әкесінің есімімен жазылады.