Напишите план по тексту 30 кітапхананың өзінің айдарлары бар: «жаңа кітаптар», «қазақ әдебиеті», «шетел әдебиеті» «өлеңдер мен тақпақтар жинағы» және т.6. айдарларды ашып, қажет кітабыңды іздеп, тапсырыс жасай аласың. сабақ кезінде кітап оқуға уақыт табыла бермейді, сондықтан амалсыздан көркем
шығарманы аз оқисың. күзгі демалыста электронды кітапханадан бірнеше кітап оқыдым. солардың ішінде ерекше ұнағаны - жюль верннің «әлемді сексен күн ішінде шарлау» романы. алдымен, осы ғажайып кітаптың авторы туралы қысқаша - мәлімет бере кетейін. жюль верн - француз жазушысы, ғылыми- фантастикалық
роман жанрының негізін қалаушылардың бірі. ол францияның нант қаласында 1828 жылы 8 ақпанда туған. верн - 65 роман, повесть, әңгіме және тарихы туралы зерттеулер жазған . жазушының «капитан гранттың » (1867), «сырлы арал» (1875), «он бес жасар капитан» (1878) және т.6. шығармалары әлемге танылды.
оның шығармалары әлем халықтарының тілдеріне, оның ішінде қазақ тіліне де аударылған, фильмдер түсірілген. 15 ғаламторды қарап отырып, мен жюль верннің қазақстан мен де байланысы бар екенін білдім. тек ондай мәлімет қолыма толық түспеді, лажсыздан бар тапқанымды ісейін дедім. ол xix ғасырда
қазақстан, сібір жерлеріне саяхат жасаған. соның негізінде кітап та жазған. ол кітап алғаш рет орыс тілінде 1900 жылы жарық көрген. бұл кітап - жазушының орта азия мен сібірге жасаған "әдеби саяхаты». «мен қазір басқа ештеңе ойлағым келмейді, мені таңғажайып сюжет қатты еліктіріп отыр. бұл романым
татарлар мен сібірдің тарихы жайлы», - деп жазған екен жюль верн. орта азия халықтары бұл кітапта «татарлар» деп аталады. оңтүстіктен басталған көтеріліс сібірдің астанасы - иркутскіге дейін жетеді. осы романнан қазақ даласын- да болған бірқатар тарихи деректерді кездестіруге болады. алғаш жарық
көрген 1876 жылдың өзінде-ақ кітап оннан астам тілге аударылған. артын- ша роман театр пьесасына айналып, ұзақ жылдар сахнада көрсетілген. кейбір деректерге қарағанда, жюль верннің жазған шығармаларының ішінде францияда бұл роман таралымы жағынан төртінші орынды иемденіп, авторға 7 млн. франк пайда
әкеліпті. осылайша, еуропа орта азия халықтарымен алғаш бір ғасыр бұрын жюль верн туындысы арқылы танысқан. бірақ біз туралы жазылған кітаптың орыс тіліндегі толық нұсқасы қолымызға енді ғана тимекші. (ба з материалдарынан)
расчленен зимней шерсти. в печени крошечные синие щуки размягчают. светло-жарко размораживает весь день. глаза разорвались, а глаза разжимались и исчезали. на вершине сасыр встряхивает. в окрестностях передвигаются концы акации и
лиро-эпостық жырлар ғашықтық жырлар - лирикалық әрі эпикалық шығарма. оқиға желісі бірін-бірі құлай сүйген екі жас арасындағы махаббатқа құрылады. көпшілігінің оқиғасы сүйгеніне қосылуды аңсаған, жастарға ескі салт-сана қарсы тұрып, мерт қылумен аяқталады. лиро-эпостық жырларларда халықтың
тұрмыс-салты, әдет-ғұрпы, наным-сенімі, көңіл-күйі көбірек суреттеледі. оларда реалистік және романтикалық көріністер сабақтаса келіп, реалистік әдіс басым жатады. лиро- эпостық жырларда кейіпкерлер батырлар емес, карапайым . екі жастың бір -біріне деген сүйіспешілігін жырлайтын эпостарда,
негізінен, махаббат отына жанған қыз бен жігіттің қосыла алмай, трагедияға ұшыраған тағдыры баяндалады. әдетте, олардың бақытына кедергі болатын нәрсе -ата- аналардың қарсылығы немесе қызға ғашық басқа жігіттің жауыздығы , иә болмаса екі рудың араздығы болып көрсетіледі.
ғашықтық
жырлар көркем фольклордың барысында батырлық эпостан кештеу қалыптасқан, бірақ бұл қаһармандық жыр мүлде өшіп, оның орнына романдық эпос келді деген сөз емес, эпостың бұл екі түрі көп уақыт бірге , бір -бірімен байланыса, қатарласа ған. ұқсастықтары да аз емес. олардың жалпы поэтикалық сипаты
ұқсас. айталық, сюжеттік құрылымдардың бір типті болып келуі, образдар жүйесіндегі біркелкілік, өлең құрылысы мен бейнелеуіш құралдардың біртектілігі секілді белгілер эпостың екі түрінде де кездеседі. ғашыктык жырлар көп вариантты болып келеді оның себебі көп замандар бүл жырлар ауыздан- ауызға
тарап, біреуден біреу жаттап алу арқылы кейінгі ұрпаққа жетіп баспаға іліккен.[1]