Не істеу керек?» ойыны. Сынып екі топқа бәлінсін. Екі топ бір-біріне кезектесіп, тосын сұрақтар қойып, жауап берсін. Сұрақтар сөз әдебіне, сөйлесу мәдениетіне қатысты болсын.

1. Жақын адамыңды ренжітіп қойсаң, не

істеу керек?

2. Саған танысың жазықсыз айқайласа, не

істеу керен?

3. Өзіңе қай мінезің ұнамайды? Не істеу

керек?

4. Қазақтарға тән қандай қарым-қатынас

әдебін білесің?

5. Досың уәдесінде тұрмады. Не істеу керек?

6. Сыныптасың кішкентай баланы Не істеу керек?

7. Сен ашушаң болып кеттің. Не істеу керек?

Қазақ халқының ұлттық тағамдары

Атамыз қазақ қашан да тағамды аса бағалап, қадір тұтқан. «Астан үлкен емессің», «Ерді қорласаң састырар, асты қорласаң құстырар» секілді сөздер осының дәлелі секілді. Тіпті үйге келген кісі асығыс болса да «ең болмаса нан ауыз тиіп кет, тізеңді бүк» деп айтқан. Бұл дегеніміз - қонақжайлылық пен жайсаңдық, өнегелі тәрбие бастауы. Бұрынғы заманнан-ақ қазағымның дастарханы үйге келімді - кетімді кісінің бәріне жайылып, бар тәтті осы кісілерге ұсынылған.

Ұлттық тағамдарға тоқтала кетер болсақ, оларды құрамындағы басты компонентке байланысты бірнеше негізгі топқа бөлуге болады: ет тағамдары, сүт тағамдары, ұннан жасалатын тағамдар, дақылдан жасалатын тағамдар.

Ет - халқымыздың аса қадірлі қонаққа ұсынылатын кәделі тағамы.

Ет тағамдарына сонымен қатар қуырдақ, сірне, жаубүйрек, борша, қарын бөртпе, әсіп, жөргем, қимай, ми палау жатады.

Сүт тағамдарын қазақ халқы бір сөзбен “ақ” деп атап, қастеpлейді. Сүттен дайындалатын әр түрлі өнімдердің өзінің ерекшеліктері мен тіпті емдік қасиеттері де бар. Ұлттық сүт тағамдарына айран, қатық, шалап, қымыз, қымыран, байқаймақ, шыртылдақ, кілегей, қаймақ, құрт, сүзбе, уыз, ірімшік, іркіт т.б. жатады.

Ал ұннан әже - апаларымыз ежелден қазағымның символына айналған шелпек пен бауырсақ пісіріп, таба нан, салма, қаттама әзірлеген.

Халқымыз дәнді дақылдардан да пайдалы тағам әзірлей білген. Соның ішінде: талқан, жент, тары, бидай көже, майсөк, бөкпе.

Казахские национальные блюда (Перевод).

Казахский народ издревле ценил и почитал еду. Тому подтверждение многочисленные пословицы и поговорки о еде. Даже если гость торопится, казахи всегда предлагают испробывать хлеба. Это – показатель гостеприимства и воспитания. С давних времен казахи накрывали стол для всех и все вкусное оставляли для гостей.

Если говорит о национальной кухне, то блюда можно разделить на несколько категорий согласно основному компоненту в составе: мясные, молочные, мучные и злаковые блюда.

Мясо – традиционное блюдо для почитаемых гостей. К мясным блюдам можно также отнести: қуырдақ, сірне, жаубүйрек, борша, қарын бөртпе, әсіп, жөргем, қимай, ми палау и др.

Молочные продукты в народе называют одним словом «белое» и особо ценят. У них специфическая особенность и даже лечебные свойства.  Традиционная казахская молочная кухня: айран, қатық, шалап, қымыз, қымыран, байқаймақ, шыртылдақ, кілегей, қаймақ, құрт, сүзбе, уыз, ірімшік, іркіт и др.

А из муки наши бабушки издревле готовили баурсаки и шелпеки, ставшие символом народа, а также таба нан, салма, қаттама.

Из злаковых культур также готовили полезные блюда: талқан, жент, тары, бидай көже, майсөк, бөкпе.

қазақстан Магниткасында Нұр­сұлтан Назарбаев ерекше тұлға еді. Ол ақылды, сындарлы, шы­ны­қ­қан, өз жолы мен өз қадірін білетін жас еді. Ол металлургтер ішінде де ерекшеленіп те тұра­тын. Ол менен бұрын комсомол белсендісі болды, қоғамдық-саяси жұмыстарға белсене қатысты. Ол туралы газеттер жиі жаза бас­тады, Қазақстан комсомолының Х съезіне, БЛКЖО-ның ХVІ съезіне қатысты, Бүкілдүниежүзілік ІІІ жас­тар фестиваліне делегат болды.

Бүгін толық сеніммен мынаны айтуға болады: кеңес кезінде жұмысшы мамандығы адамның өсуіне, ең бастысы – жастардың өз қабілеті мен талантын көр­се­туге жақсы мүмкіндіктер берді. Бұған бүгіндер Қазақстанның даңқ­­ты адамдарына айналған көп­­теген бұрынғы жұмысшылардың өмір­ба­яндары дәлел бола алады. Нұр­сұлтан Назарбаев басшылық ла­уа­зымға қызықпағанын кейін талай айтса да, бірақ ол дүр­мектің ортасында қала алмас еді, өйткені оның лидерлік қасиеті үнемі алға бастайтын. Белсенді еңбек адамы, жастар жетекшісіне Теміртау қа­лалық комсомол комитетін басқа­ру ұсынылды. Өз тә­жірибемнен білемін, мұндай ұсыныстардан дені сау адам бас тартпаса керек-ті. Бірақ Нұрсұл­тан Назарбаев бас тартты. Мұ­ны­сын ол мұндай жұмысқа психо­логиялық жағынан дайын емеспін деп түсіндірді. Оны бюроға шақыртты, әдеттегі­дей қысымға алды, жаза да қол­данды, бірақ көндіре алмады. Дәл осы тұста Назарбаев – тұлғаның бар бол­мысы менмұндалады. Ол БЛКЖО Орталық Комитетінің бірінші хатшысы С.П.Павловқа дейін жетіп, өз тарихын баяндады. Об­лыстық партия комитетінің бю­росы қалалық партия коми­те­ті­нің Назарбаевқа жаза беру жө­ніндегі шешімінің күшін жойды, ал бірінші хатшы Катковқа қатаң пар­тиялық жаза қолданылды. Бі­рақ кейін Назарбаев Теміртау қа­лалық комсомол комитетін бас­қар­ды да. Өйткені, партиялық функ­ционерлер оның лидерлік қа­сиетін, адамдармен жұмыс істеу қабілетін, алғырлығын көріп-біл­ген еді. Бүгіндері бізге күнделікті өмірде осындай қасиеттер жетіспей жататыны өкінішті-ақ!