Zhanar161

12.08.2022 05:44 •  Қазақ тiлi

Негізгі ойға сай сөйлемді сәйкес бөліктермен толықтыр. Тарих беттерін парақтар болсақ, қазақ даласында бірнеше алфавит қолданыста болғанын көреміз. Ол
әліпбилердің өз заманында біздің тіліміздің тарихында алар өзіндік орны мен маңызы болғанына ешкімнің
таласы болмасы хақ.
Араб әліпбиінің қолданылуы қазіргі Қазақстан мен Орта Азияға ислам дінінің таралуымен тікелей байланысты
болуы да заңды құбылыс еді. ХХ ғасырдың басында қазақ даласында араб қаріптері негізінде Ахмет
Байтұрсынов жасаған әліпби шықты. Ел арасында «төте жазу» атанған бұл әліпби 1912-1929 жылдар арасында
қолданыста болғаны белгілі. 28 қаріптен тұратын бұл алфавит негізінде қазақ зиялылары ел болашағы хақында
ой тербеп, қаламын өткір қылыштай сермеді.
1926 жылы Әзірбайжанда бірінші жалпыодақтық түркологтер съезі өтіп, онда Кеңес Одағы құрамындағы түркі
халықтарының әліпбилерін латынға көшіру мәселелері қызу талқыланды. Соның нәтижесінде 1929 жылдың 7
тамызы күні Орталық атқару комитеті мен Халық комиссарлар кеңесінің қаулысымен бірыңғайланған жаңа
түркі алфавиті қабылданды. Қазақ мәдениеті алтын ғасырды құраған, қазақи тал бесікте тербеткен ұлт
зиялыларының латын қарпіндегі туындыларымен толысты. Асылында, жазу тек қәріптің өзгерісі ғана емес,
тарихи таным, тарихи сананың өзгерісі еді...
Әрбір өзгерген жазу халықтың жылнамалы тарих қойнауынан сыр шертпек. Әрбір қаріп рухани жетілудің,
мәдени толысудың қайнар көзі, кемелденген өркениетке бастаудың бұлағы болып қала бермек.
Әрбір алмасқан қаріп –
тарих қатпарындағы ұлттың өркениет
бесігі
Төте жазу -
атадан қалған аманат, халық айнасы
Латын әліпбиі -
Түркі әлемінің тілдік бейнесі
?
Қазақ жазуының тарихи жылнамасы –
тарихи кезеңдерінің алмағайып бейнесі
as
Я
RU ( С.ll
15:27
14.09 2020
hn​