Оқу тапсырмасы: Берілген сөйлемдердегі салт, сабақты етістіктердің етіс
жұрнақтарының жалғануына қарай өзгерісін талдап жазыңдар.
— Белдессең – бекем бол. (Халық даналығы
— Ойын баланың алдынан өмір есігін ашып, оның шығармашылық
қабілетін дамытады. (В.Сухомлинский)
— Ойын да бала өмірінде маңызды болып саналады. (А.Макаренко)
Мағауин Мұхтар Мұқанұлы 2.2.1940, Шығыс Қазақстан облысы Аягөз ауданы — жазушы, әдебиет зерттеушісі, ғалым. Мемлекет сыйлығының лауреаты (1984), Қазақстанның халық жазушысы (1996). ҚазМУ-ды (1962), осы университеттің аспирантурасын бітірген (1965). 1965 — 86 ж. «Қазақ әдебиеті» газетінде бөлім меңгерушісі, «Жазушы» ба Жалын» альманағында бас редактордың орынбасары, Әдебиет және өнер институтында, ҚазПИ-да аға ғылым қызметкер, доцент, «Жазушы» ба бас редактор қызметтерін атқарған. 1988 жылдан «Жұлдыз» журналының бас редакторы. «Кешқұрым» атты тұңғыш әңгімесі «Жұлдыз» журналында жарияланды (1964). Соғыстан кейінгі ел өмірі бейнеленген
«Ақша қар» (1969);
«Бір атаның балалары» (1973);
«Қияндағы қыстау» (1977);
«Көк кептер» (1979) әңгіме, повестер жинақтары мен;
«Көк мұнар» (1971);
«Шақан шері» (1984).
романдары басылып шықты. Қазақ халқының көрші мемлекеттермен дипломатиялық қарым-қатынасы тарихи-көркемдік тұрғыдан тұңғыш рет суреттелген «Аласапыран» тарихи дилогиясы 1981—83 ж. жарық көрді. Романда қазақ ордасын Тәуекел хан басқарған тұстағы (16 — 17 ғ-лар) қоғамдық-әлеуметтік жағдай көрініс тапқан. Хан мұрагері Ораз-Мұхаммед пен оқымысты Қыдырғали Жалайыридың, Едіге би ұрпағы Петр Урусовтың көркем бейнелері сомдалған. Томан би, Манақ батыр, Ділшат, Ай-Шешек бегім, секілді кейіпкерлерді суреттеу арқылы қаламгер Ораз-Мұхаммед тұлғасын даралай түседі. Романда көшпелі тұрмыс көріністері, аңшылық, саятшылық сынды ұлттық дәстүрлер көрініс тауып, Қазақ хандығының Ресей, Иран, Бұқар, Сібір хандықтарымен өзара қатынастары, ішкі-сыртқы саяси жағдайлары сипатталған. Жазушы шығармаларында 20 ғ-дағы ауыл, қала тұрмысы, түрлі әлеуметтік топ өкілдерінің тағдыры психология-философия тереңдікпен көркем бейнеленген. «Қобыз сарыны» (1968) монографиясында хандық дәуірде өмір сүрген ақын-жыраулар шығармаларын (15 — 18 ғ-лар) жүйелі түрде талдады.
Тарихы
Құрылды 1 қазан 1949 жыл
Мемлекеттік құрылымы
Ресми тілі Қытай тілі[1][2],
сонымен қатар автономия ішіндегі басқы халықтар тілі
Елорда Бейжің
Ірі қалалары Шанхай, Пекин, Чунцин, Гуанчжоу, Чэнду, Тяньцзинь, Шэньчжень, Харбин, Нанкин, Лхаса, Гонконг, Тайбэй[3]
Үкімет түрі Бір партиялы парламенттік республика
Төрағасы
Мемлекеттік кеңес төрағасы
БХӨЖ төрағасы
ХСКК төрағасы
Бірінші вице-премьер Си Цзиньпин[4][5]
Ли Кэцян[6]
Ли Чжаньшу
Ван Ян
Ван Цишань
Географиясы
Жер аумағы
• Барлығы
• % су беті Әлем бойынша 3-ші орын
9 596 961 км²
2,8
Жұрты
• Сарап (2016)
• Санақ (2010)
• Тығыздығы
▲ 1 403 500 365 адам (1-ші)
1 339 724 852 адам
145[7] адам/км² (83-ші)
Экономикасы
ЖІӨ (АҚТ)
• Қорытынды (2019)
• Жан басына шаққанда
27,331 трлн.[8] $ (1-ші)
19,520[8] $ (73-ші)
ЖІӨ (номинал)
• Қорытынды (2019)
• Жан басына шаққанда
14,216 трлн.[8] $ (2-ші)
10,153[8] $ (67-ші)
АДИ (2017) ▲ 0,752[9] (жоғары) (86-шы)
Этнохороним Қытайлар, Қытайлықтар
Валютасы Юань
Қосымша мәліметтер
Интернет үйшігі .cn, .中国, .中國, .公司, .网络
ISO коды CNY
ХОК коды CHN
Телефон коды +86
Уақыт белдеулері +8
Қытай (ресми — Қытай Халық Республикасы, қысқартылған — ҚХР; қыт. дәст. 中華人民共和國, жеңілд. 中华人民共和国, пиньинь: Zhōnghuá Rénmín Gònghéguó, палл.: Чжунхуа Жэньминь Гунхэго) — Азия құрылығында орналасқан мемлекет.
Халық саны бойынша, әлемдегі 1-ші мемлекет (1,3 млрд санынан астам, халық көпшілігі — этникалық қытайлықтар, өз атауы — хән); жер аумағы бойынша Ресей және Канададан кейінгі 3-ші орында. 1949 жылы Қытай Халық Республикасы жарияланғаннан бері елді Қытай Коммунистік партиясы билеуде. Ресми түрде сегіз партия болса да, ҚХР-сын бір партиялы, авторитарлық елдер қатарына жатқызады.
14 мемлекетпен шектеседі: Ауғанстан, Бутан, Мьянма, Үндістан, Қазақстан, Қырғызстан, Лаос, Моңғолия, Непал, ҚХДР, Пәкістан, Ресей, Тәжікстан және Вьетнам.