Оқылым 3-тапсырма. Мәтіндерге тақырып қой. Екі мәтінді салыстыр.
1. Қазақстанда қалалық мәдениет ерте ғасырлардан басталған.
Ежелгі Қазақстан жерінде Отырар, Түркістан, Мерке, Аспара, Тараз,
Талғар, Құлан, Құмкент, Жаркент, Сайрам, Сарайшық, Алматы және
т. б. көптеген көне қалалар болған. Отырар қаласы Арыс пен Сырда-
рия өзендерінің қосылған тұсында орналасқан. Ежелгі Отырар қыштан
салған тамдары бар, көшелері кең, керуен кіріп-шығатын қақпалары бар
көрікті қала болған. Осы қалада әлемнің екінші ұстазы – Әбу Насыр әл-
Фараби туған,
Түркістан қаласы Ұлы Жібек жолының бойында орналасқан.
«Түркістан» сөзі «түріктер мекені» дегенді білдіреді. Түркістанда Қожа
Ахмет Ясауидің кесенесі бар («Сен білесің бе?» энциклопедиясынан).
2. Алматы - әсем, арман қала. Қазіргі кезде Алматы қаласы үлкен
мегаполис, Ол күннен-күнге көркейіп, өсіп келеді. Зәулім ғимараттар
ерекше әдемі,
Ауылдық жердегідей емес, Алматыда қызу тіршілік бір тоқтамайды.
Мен достарыммен ойын-сауыққа барамын, отшашуды тамашалаймын.
Хауызға түсемін. Мен Алматыны жақсы көремін.
"Тігіншіні инесі асырайды". Иголка кормилица портного.
"МЕЗГІЛ ЖЕТСЕ МУЗ ДА ЕРІР". Придет время и лед растает.
Жақсы сөз, жарым ырыс ---хорошее слово, пол удачи (дела) .
Адам итті жұмсаса, ит итті жұмсайды ---стоит ли довериться кому-то, который перепоручает третьему.
Жынды бас, екі айаққа тыным бермейді ---дурная голова, ногам покоя не даёт.
Жаман иттін атын бөрбасар деп қояды (плохого пса, волкодавом величать, непозаслугам) ---бывает и недостойного великим называют.
Говоря о парне : Жеті қырлы, бір сырлы ---загадочный красавец-удалец.
"Туған жерге туыңды тік" - Водрузи свой флаг на родной земле.
"Жері байдың елі бай" - Кто богат землей, у того богатая страна.
"Ер туған жеріне, ит тойған жеріне" - Джигита тянет туда, где он родился, собаку тянет туда, где она наелась.
"Бейнет қыл да зейнет қыл" - Потрудись, а потом и требуй.
"Еңбектің көзін тапқан, байлықтың өзін табады" - Кто найдет источник труда, тот найдет само богатство.
"Жас келсе іске - кәрі келсе асқа" - Молодому дело - старому угощение.
"Малы бірдің жаны бір" - У кого скот общий, у того и душа едина.
"Мал ашуы - жан ашуы" - Боль за скот - боль души.
"Бірінші байлық - денсаулық, екінші байлық - ақ жаулық, үшінші байлық - бес саулық" - Первое богатство - здоровье, второе богатство - семья, третье богатство - наличие скота.
"Қонақ келмеген үй - мола" - Дом, в который не приходит гость, подобен могиле.
"Қонаққа кел демек бар да, кет демек жоқ" - Гостю можно говорить "приходи", "уходи" говорить нельзя.
"Таспен ұрғанды аспен ұр" - На удар камня отвечай угощением.