ОҚЫЛЫМ АЙТЫЛЫМ
-тапсырма. Абайдың «Күз» өлеңінің орысша аудармасын қазақ ТІЛІНД
нұсқасымен сәйкестендір.
Сұр бұлт түсі суық қаптайды аспан, Ползет ненастье. Зябко и уныло
Күз болып, дымқыл тұман жерді басқан. Сырая зависает мгла сутра.
Білмеймін тойғаны ма, тоңғаны ма?
ИграюT КОНИ В поле, ржут кобылы,
Жылқы ойнап, бие қашқан, тай жарысқан. И годовалых взнуздывать Пора.
В работе и заботах день недолог:
Выделывают шкуры, КОЖИ МНут,
Плетут ремни, латают дряхлый Полог скарб и шерсть пряду.
(Перевод Л. Нечая)
Жасыл шөп, бәйшешек жоқ бұрынғыдай, Bздыхают старики, и зябнут дети...
Жастар күлмес, жүгірмес бала шулай. И, коротая долгие часы,
Қайыршы шал-кемпірдей түсі кетіп,
Я по холмам брожу, где веет ветер,
Жапырағынан айрылған ағаш, қурай. Где бегают некормленые псы,
Біреу малма сапсиды, салып иін,
Откуда виден весь наш быт убогий
Салбыраңқы тартыпты жыртық киім.
В осенней МГле темнеющего ДНЯ,
Енесіне иіртіп шуда жібін,
Потертый войлок юрт, тоска дороги
Жас қатындар жыртылған жамайды үйін. И степи без единого огня.
(Перевод Л. Нечая)
9ь
12-тақырып
Үйірме жетекшісі мен оқушылар арасында диалог құрастыру.
Үйірме жетекшісі: Айымгүл, келер аптада жоспарлап қойған шаруаларың жоқ па?
Айымгүл: Әзірге, ешқандай жоспарым жоқ, апай. Бір нәрсе істеу керек пе?
Үйірме жетекшісі: Ия, солай десем де болады. Келесі аптада біздің сарайымызда ашық есік күндері өтеді. Соған әрбір үйірме өзінің оқушыларының қатысуымен түрлі іс – шаралар жүргізуі керек. Соған өзіміз кішігірім концерт ұйымдастырсақ деп ойлап отырмын.
Айымгүл: Жақсы, апай. Әрине қатысамын.
Үйірме жетекшісі: Бәрекелді, онда орындайтын күй таңдап қояйық.
Айымгүл: Маған Құрманғазы атамыздың «Балбырауын» күйі ерекше ұнайды. Концертімізді сонымен ашсақ қалай болады?
Самал: Ия, апай. Содан кейін барлығымыз жақында ғана үйренген «Шалқыма» күйін орындасақ, қалай қарайсыз?
Үйірме жетекшісі: Бәрекелді, жандарым! Міне, өздерің де концерт бағдарламасын құра алатын болыпсыңдар! Жарайсыңдар! Еңбегімнің зая кетпей жатқанына қуаныштымын!
Самал: Апай, біз бұл үйірмеде сізден көп нәрсе үйреніп жатырмыз ғой. Соны енді халыққа көрсетсек, бұл біз үшін де үлкен мақтаныш қой.
Айымгүл: Концертте өнер көрсеткеніміз сіздің арқаңызда жеткен жетістік деп білеміз!
Үйірме жетекшісі: Рахмет сендерге, жандарым! Ендеше күйлерді бір қайталап шығайық...
Абайдың өнерпаз шәкірттері.
Мұхтар Әуезов «Абай шәкірттері туралы» атты мақаласында:
«Абайдың өзі тірісінде, оның айналасына жинаған талапкер, өнерлі жастардың саны көп болған. Бұлардың ішінде әншілер, композиторлар, халық фольклорын жинаушылар, әнші ақындар емес, орыс мәдениетін білуге талпынған жай көзі ашық жастар аз емес еді. Бұлар әр буыннан шыққан болатын. Іштерінде жас шағынан Абайға тетелес: Көкбай, Мұқа сияқтылардан бастап, Абайдың балалары: Ақылбай, Мағауия және інісі Кәкітай сияқты көп адамдар болды.Ақылбай, Мағауия, Көкбай сияқты ақындар туралы айта келіп, М.Әуезов: «Бұлардың еңбектерін шолуда, алдын-ала есте тұтатын бір жайды ескерте кету керек. Ол – осы шәкірт ақындардың еңбек үлгілерінен айқындап көріне түсетін, Абайдың өзіндік ерекшелігі болады.Өзге ақындар «шәкірт» деп аталған соң, Абай әрине олардың басшысы – ұстаз ақын болмаққа керек" деп атап өткен екен.