Оқылым Тапсырма Мәтінді мұқият оқып, берілген сұрақтарға жауап беріңіз.
[10]
Мәдениет – адам жасаған «екінші табиғат». Мәдениет – жеке адамның өмір сүру мақсаты мен құндылық жүйесі, адамның өмір сүрген ортамен қарым-қатынасы. Ол – өзара қарым-қатынас нәтижесінде қалыптасатын ерекше құбылыс. Адамдар өздерін қоршаған ортаға, оның әлеуметтік және мәдени қатынасына әсер етеді, өзгертеді. Олар оны өз мақсатына пайдаланады. Болашақ қоғамға, ұрпаққа мұра етіп қалдырады, ал ол мұра белгілі жағдайда үнемі дамуда болады.
Мәдениет әртүрлі әлеуметтік құрылымдардың, топтардың, ұлттардың, жеке адамдардың өмір сүру жағдайына, талабына сәйкес пайда болып, қалыптасады. Мысалы: аң аулау, еңбек құралдарын жасау, от жағу, тамақ пісіру, киіну, жарасымды өмір сүру, екінші біреуге ұнау, ортамен қатынаста болу, т.б.
Бұл талап-тілектер қоғамдық прогреске, өрлеуге тікелей байланысты. Әр қоғамдық кезеңде жаңа талап, тілектер пайда болады, өндіріс құралдары дамиды. Мәселен, бір кездерде жазба әдебиеті болмады, соның нәтижесінде фольклор қалыптасты, кейініректе білімнің қалыптасып, жазудың шығуы қоғам алдына жаңа талап қойды. Бүкіл құндылықты, мифті жазып қалдыру талабы пайда болды. Информатика дамыды, оларды микрофон, магнитофон, компьютерге түсіру арқылы мәңгі ету қажеттілігі туындады. Сөйтіп, мәдениет әлеуметтік құрылымдардың, жеке адамның тілегіне, талабына сәйкес қалыптасты. Қоғамда адам тілегінен тыс мәдениет қалыптаспайды.
Мәдениет – әлеуметтік фактор, қоғамның қозғаушы күші. Мәдениеттің дамуы қоғамды ілгері жылжытады. Жеке адам мәдениеті мен қоғам талабы тікелей байланысты.

Мәтіннің 1-бөлігінің негізгі ойы қандай? [1]
А) Мәдениет – жеке адамдардың өмірі
В) Мәдениет – келешекке қалатын мирас C) Мәдениет – тек қоршаған ортаның әсері
D) Мәдениет – технологияның даму өрісі

Ортаның өркендеуі де мәдениеттің өсуіне байланысты екендігі қай бөлімде айтылады? [1] A) І
В) ІІ
С) ІІІ
D) ІV

Мәтін қай түрде берілген? [1]
A) әңгіме
Bжарнама
C) мақала
D) эссе

Мәтін қай стильде берілген? [1]
A) ғылыми B) көркем-әдебиет
C) публицистикалық
D) ресми

​

Менің өмірімде ең жақсы және бақытты деп мақтана алатын күнім бар. Мен үшін бұл теңізді алғаш көрген жаз күндерінің бірі еді. Мен оны бала кезінен, теледидар экранынан суреттерде жиі көретінмін және үнемі оны өз көзіммен көретінімді армандайтынмын. Олар маған мектепке бармай-ақ, жүзуге үйретті, олар бассейнде сабақтарға жазылды, бірақ маған бұл өте қызықты болып көрінді, ал теңіз - бұл өте үлкен, керемет. Адамға ессіз күйде ғашық болып, оған қайта-қайта оралуды армандау үшін теңізге қарау керек.

Алғаш рет ата-анам мен жеті жасымда теңізге демалды. Мен алдағы сапарды тағатсыздана күттім, анама заттарды жинауға көмектесіп, бір нәрсені ұмытып кеткенімізді тексеріп, уәде етілген сапар күні келгенде мен діттеген жерімізге жетуді күте алмадым.

Маған теңіз өте қатты ұнады, маған жүзу ғана емес, сонымен қатар пирстен суға секіру, жағажайда волейбол ойнау, жаңа достар табу және жай ғана көңіл көтеру ұнады. Теңіз саяхаттарының бірінде біз нағыз су астындағы алыптар сияқты көрінетін дельфиндерді де көрдік. Сондықтан мен ең жақсы күнімді еске алдым.

Объяснение:

В моей жизни есть день, который я с гордостью могу назвать лучшим и самым счастливым. Для меня такой момент стал одним из летних дней, когда я впервые увидел море. Я часто видел его как ребенка в картинках, с экранами телевизоров и всегда мечтал, что когда-нибудь я увижу его своими глазами. Меня учили плавать перед школой, когда я был зачислен в бассейн, но мне это показалось совершенно скучным, а море - таким необычным, величественным. Нужно только один раз взглянуть на море, полюбить его до воспоминания и начать мечтать о нем, возвращаться к нему снова и снова.

Первый раз, когда мы пошли на море с моими родителями, мне было семь лет. Всю неделю я был в авангарде предстоящей поездки маме собирать вещи, проверял, не забыли ли мы, и когда наконец-то наступила обещанная поездка, я не могу позволить себе ее доставить.

Мне очень понравилось море, я любил плавать, и все еще прыгать в воду с пирсом, играть в волейбол на пляже, заводить новых друзей и веселиться. И в то же время на одной из морских прогулок нам даже удалось увидеть дельфинов, которые показали мне настоящих подводных гигантов. Поэтому я вспомнил свой лучший день.

Бата беру — адал ниет, жақсы тілек білдірудің ұлттық дәстүрі. Дастарқан басында, түрлі жиын-тойларда, т.б. адам өмірінде кездесер ірілі-ұсақты қуаныштар кезінде той, қуаныш иесіне арнап қол жайып, бата береді. Сондай-ақ, қиын сапар, алыс жолға аттанған азаматына ақ жол тілейтін халқымыздың ежелден келе жатқан, кең таралған дәстүрлерінің бірі. Бата беретіндер, көбіне, көпті көрген ақсақалдар мен кемеңгер де дуалы ауызды билер болып келеді. Бата қысылғанда — қуат, қиналғанда—медет беріп, әрбір іс-әрекетіңе даңғыл жол ашып, бәле-жаладан қорғайды деп есептелген. Бата көзі тірілерге ғана емес, аруақтарға да жасалған. Батасыз, тілексіз өмір болмайды. “Батамен ер көгереді, жаңбырмен жер көгереді” деп халқымыз текке айтпаған. Батаның да қисыны, айтылатын, айтылмайтын жері болады, қуаныш пен тойдың ретіне қарай, соған лайық Бата тілегі болады.