Оқылым тапсырмалары. Берілген үзінділерді оқып, сұрақтарға жауап беріңіз. А мәтіні
І. Құралай Заманбекқызы Нұрқаділова –қазақстандық дизайнер, суретші, стилист.
«Kuralai» сән үйінің басшысы. Қазақстан Республикасының Ұлттық Сән Палатасының атқарушы директоры.

ІІ. Оқушы кезімнен-ақ достарымның арасында көшбасшы болуға тырысатынмын. Сыныпта болған мәселелерді шешіп, балалар арасындағы достыққа көп көңіл бөлетінмін. Алғашқы қоңырау, соңғы қоңырау сияқты кез келген іс-шараға үнемі қатысатын едім.

ІІІ. Дизайнерлік салада жүргеніңізге қанша жыл болды?
- Бұл салада жүргеніме жиырма алты жылдан асты. Ал менің «Kuralai» сән үйіме биыл жиырма екі жыл толды. Мен өз идеяларымды бойжетіп келе жатқанымда-ақ қағаз бетіне түсіре бастаған болатынмын. Сән салонымда қанша бөлме болатынын, ол бөлмелерде қандай жиһаздар қалай орналасатынын және қанша адам қызмет ететіндерін дәптерге түсіргенді ұнатушы едім. Нәтижесінде 1994 жылы өзімнің сән үйімді аштым.
Мәтіндегі сән шебері бала кезінде қандай болған? (1)
A. ақылды
B.белседі
C. зерек
D. сәнқой

Суретшінің болашағына құрған жоспары туралы қай абзацта айтылған? (1)
A. І
B. ІІ
C.ІІІ
Сіз берілген мәтіннің кейіпкері сияқты өз болашағыңызды жоспарлау дұрыс деп ойлайсыз ба? Ойыңызды 3 сөйлеммен жазыңыз. (3)

Ә мәтіні
Хабарландыру
2016 жылдың 14 мамырында Отбасы дәстүрін, өнегелі құндылықтарды жаңғырту мақсатында «Мерейлі отбасы» атты байқау өтеді. Бұл байқауға аймақтан көптеген отбасы қатысып, өздерінің дәстүрлерін ортаға салады. Сіздерді де конкурсқа қатысуға шақырамыз. Ұйымдастырушы: Оңтүстік Қазақстан Әкімдігі, Білім басқармасы.Өтетін орны: Оңтүстік Қазақстан облысы, Шымкент қаласы, Нұрсәт мөлтекауданы, Астана даңғылы, №6 мекенжайында орналасқан «Ж.Шанин атындағы Оңтүстік Қазақстан облыстық қазақ драма театры» мемлекеттік коммуналдық қазыналық кәсіпорны ғимараты.Басталуы: сағат 14:00-де. Ескерту: Байқауға қатысушылар жол мен баспана қаражатын өздері көтереді. Ұйымдастырушылар қаланың көрікті жерлеріне қызықты экскурсия ұсынады. Келемін деушілерге есік ашық!

Мәтінде аталған байқау не үшін ұйымдастырылды? (1)
A. Аймақтық салт-дәстүрлерді жалғастыру үшін
B. Әр жанұяның тек мерейлі отбасы болуы үшін
C.Жанұяның әдет-ғұрпын, үлгілі мұраны жалғастыру үшін
D. Қаланың әсем жерлерімен танысып қайту үшін

Жәнібектің отбасы байқауға қатысу үшін ақшаны қайдан алады? (1)
A. Аймақтық қордан
B.Білім басқармасынан
C. Облыс әкімдігінен
D. Отбасы қорынан
Мәтінде аталған байқау сияқты шаралардың өткізілгені дұрыс деп ойлайсыз ба?
Өз пікіріңізді 3 сөйлеммен білдіріңіз.

Жазылым
Оқушылар екі сұрақтың (тақырыптың) біреуін таңдайды.
Құрамы 100-150 сөзден тұратын жазба жұмысын (мәтін) орындау керек. (5)

«Үш тілді меңгеру» – еркіндіктің, бүкіл әлем бойынша жүріп-тұрудың кепілі» тақырыбында мектеп журналына ойыңызды сипаттап жазыңыз (100-150 сөз көлемінде).

Беташар – қазақтың келін түсіргенде жасалатын салтының бірі. Дәстүрлі беташар, әдетте, тойға жиналған халық тарқар кезде өткізілген. «Беташар» салты туралы не білесіз? Мәтінде аргументтер келтіре отырып, ойыңызды сипаттап жазыңыз (100-150 сөз көлемінде).

Су-планетадағы ең қымбат байлық! Оны қалай сипаттауға болады? Оның дәмі де, түсі де, иісі де жоқ. Мен қоршаған әлем сабағында су туралы көп нәрсе білдім. Осы күнге дейін мен су жердің ең маңызды байлығы деп ойламаппын. Мен күн сайын су ішемін: мен сорпамен бірге ішіп-жеймін, қолымды жуамын, тістерімді жуамын және душ қолданамын... қазір мен ежелгі уақытта адамдар өзендердің жанында отырғаны түсінікті. Су адамдардың өмір сүруіне көмектесті .Ол оларға тамақ берді, ыстықтан құтылды, егін өсіруге көмектесті. Сусыз өсімдіктер, жануарлар мен адамдардың өмірі мүмкін емес. Су жоғалып кетсе не болады деп ойлау қорқынышты ма?

Қазір ауыз суды кез келген минутта ала аламыз. Ол жай үйдегі краннан ағып жатыр. Біз шай қайнатуға, жууға, тазалауға, қалаған кезде жууға болады. Мүмкін, бұл емес түсінеміз құндылығы су? Біз суды үнемдеуге үйренбейміз, шүмекті ашып, оны ұзақ уақыт жаппаймыз. Күн сайын отбасын суару үшін құдыққа бірнеше шақырым жол жүретін адамдар бар екені белгілі болды...бұл таңқаларлық, бірақ факт.

Мен тіпті: "жер тұрғындары! Суды қорғаңыз! Су-табиғаттың кереметі!"Ол үлкен мұхиттар мен кішкентай өзендерге жайылып, өзендерге құйылсын. Ол көтеріліп, бізге жаңбыр жауады, содан кейін қар жауады. Ол біздің үстімізде ақ бұлтпен жүзіп жүр. Суда біз шомылып, жүземіз . Жер бетінде Тұщы су қоры өте аз, сондықтан біз мұны есте ұстауымыз керек. Бұл туралы ойлануға тұрарлық нәрсе! Сусыз жерде өмір жоқ.

Су туралы, оның өмірдегі рөлі туралы көптеген пікірлер бар. Ол туралы аңыздар, әндер, аңыздар, мақал-мәтелдер жасалды. Мысалы: су-планетадағы ең қымбат байлық! Оны қалай сипаттауға болады? Оның дәмі де, түсі де, иісі де жоқ. Мен қоршаған әлем сабағында су туралы көп нәрсе білдім. Осы күнге дейін мен су жердің ең маңызды байлығы деп ойламаппын. Мен күн сайын су ішемін: мен сорпамен бірге ішіп-жеймін, қолымды жуамын, тістерімді жуамын және душ қолданамын... қазір мен ежелгі уақытта адамдар өзендердің жанында отырғаны түсінікті. Су адамдардың өмір сүруіне көмектесті .Ол оларға тамақ берді, ыстықтан құтылды, егін өсіруге көмектесті. Сусыз өсімдіктер, жануарлар мен адамдардың өмірі мүмкін емес. Су жоғалып кетсе не болады деп ойлау қорқынышты ма?

Қазір ауыз суды кез келген минутта ала аламыз. Ол жай үйдегі краннан ағып жатыр. Біз шай қайнатуға, жууға, тазалауға, қалаған кезде жууға болады. Мүмкін, бұл емес түсінеміз құндылығы су? Біз суды үнемдеуге үйренбейміз, шүмекті ашып, оны ұзақ уақыт жаппаймыз. Күн сайын отбасын суару үшін құдыққа бірнеше шақырым жол жүретін адамдар бар екені белгілі болды...бұл таңқаларлық, бірақ факт.

Мен тіпті: "жер тұрғындары! Суды қорғаңыз! Су-табиғаттың кереметі!"Ол үлкен мұхиттар мен кішкентай өзендерге жайылып, өзендерге құйылсын. Ол көтеріліп, бізге жаңбыр жауады, содан кейін қар жауады. Ол біздің үстімізде ақ бұлтпен жүзіп жүр. Суда біз шомылып, жүземіз . Жер бетінде Тұщы су қоры өте аз, сондықтан біз мұны есте ұстауымыз керек. Бұл туралы ойлануға тұрарлық нәрсе! Сусыз жерде өмір жоқ.

Су туралы, оның өмірдегі рөлі туралы көптеген пікірлер бар. Ол туралы аңыздар, әндер, аңыздар, мақал-мәтелдер жасалды.

Жалпы адамдар бір - бірінен мінезі, дене тұрқы мен сырт келбеті өзгешеленгенмен, барлығы бірдей болып туылады. Ал адам бойына адами қасиеттер тәрбиесі мен қоршаған ортасына байланысты қалыптасады.

Адам бойында жақсы - жаманды қасиеттер қатар жүреді. Менің ойымша, әрбір адам бойында адамгершілік, кішіпейілділік, сыпайылық, адалдық, еңбекқорлық, табандылық т.б. секілді жақсы қасиеттер кездестіруге болады.

Ал ішкі жан дүниесі мен сыртқы сұлулығы астасып жатқан адам нағыз адам деген атқа лайықты болады деп есептеймін. Нағыз адам қарапайым болып, өзгелерге қол ұшын созуға дайын болып, менмендікке жол бермейді.