Оқыту пәні
Қазақ әдебиеті
Оқулық
Қазақ әдебиеті. Жалпы білім беретін мектептің 6-сыныбына арналған оқулық. –Алматы: «Мектеп» ба Керімбекова Б.,Мұқанова Ж.
Сабақтың тақырыбы
Б.Момышұлы шығармаларындағы туған өлке
Оқу мақсаттары
6.2.4.1 әдеби көркемдегіш құралдарды пайдаланып шығармадағы табиғат көрінісін, оқиға орнын, кейіпкер бейнесін сипаттап жазу.
Жұмыс бағытының
реті
Ресурстар
(мұғалім толтырады)
Оқыңыз
1-тапсырма. Бауыржан Момышұлының өмірбаянымен танысу (немесе Б.Момышұлы туралы қызықты деректерді көру)
Ат ауыздығымен су ішіп, ер етігімен су кешкен заманда жауға қарсы шығып, елін, жерін қорғаған айбарлы да айбынды, ер жүрек, қаһарман батырларымыз қаншама десеңізші. Осындай батыр болмысты, қайсар рухты биік тұлғалардың бірі - Кеңес Одағының батыры, халық қаһарманы, аты аңызға айналған даңқты қолбасшы, жазушы - Бауыржан Момышұлы.
Жырламай тұра аламын қалай мұны,
Жеріме жолатпаған мұң – қайғыны.
Қаһарман, жазушы, ақын дана азамат,
Бауыржан Момышұлы – ел айбыны.
Бауыржан Момышұлы атамыздың туғанына 100 жыл толып отыр. Батыр атамыздың батырлық, ерлік, қаһармандық істеріне, шығармашылығына арналған «Батыр – Бауыржан» атты сабағымызды бастаймыз.
Қазақ халқының аты аңызға айналған батыр ұлы даңқты қолбасшы, халық қаһарманы Бауыржан Момышұлы 1910 жылы Жамбыл облысы, Жуалы ауданының Көлбастау елді мекенінде дүниеге келген. 7 жылдық мектепті бітіргеннен кейін біраз уақыт мұғалімдік қызмет атқарды. Сонан кейін бір жарым жыл әскери міндетін өтеп, запастағы командир атағын алады. Туған ауылына қайтып оралған соң қаржы мекемесінде қызмет атқарып қайтадан Қызыл Армия қатарына шақырылып, түрлі әскери бөлімдерде командир болады. 1941 жылы Бауыржан Момышұлы даңқты генерал – майор И. В. Понфиловтың басшылығымен Алматы маңында жасақталған
316 атқыштар дивизиясының құрамында майданға аттанады. Майдан даласында ерен ерліктің, қаһармандықтың үлгісін танытқан
Бауыржан Момышұлы ерекше көзге түседі. Соғыстан кейін Кеңес әскери - бас штабының жоғарғы әскери академиясын бітіреді. Содан кейін Кеңес Әскери академиясында сабақ береді. Қан майданда ерлік көрсеткен батыр болмыстың жарқын үлгісі, жазушы халық қаһарманы Бауыржан Момышұлы 1982 жылы 72 жасында қайтыс болды.
2- тапсырма. Бауыржан айтқан даналы сөздерді жаттап алыңдар
1. Именіп жүріп көрген игіліктен
Қарсыласып жүріп көрген бейнет артық.
2. Өз ұлтын сыйламау, оны мақтаныш етпеу – сатқындықтың белгісі.
3. Мұратыңа жеткенше,
Дос – дұшпанға сыр берме.
4. Үміт өрге тартады,
Үмітсіздік көрге тартады.
5. Әділдікті мойындау – адал кісінің ісі.
6. Тіл байлығы, тіл тазалығы - ұлт мақтанышының белгісі
Ер есімі – ел есінде
Кері байланыс:
орындалған тапсырманы оқушы электронды пошта немесе «WhatsApp» мобильді қосымшасы арқылы жібереді.
Бердібек Соқпакбаевтың «Менің атым Қожа»атты шығармасының кейіпкерлері
• Қожа — Шығарманың басты кейіпкері. Шын аты Қожаберген. Бір сыныпта екі Қожа болғандықтан, шатастырмас үшін оны "Қара Қожа" деп атайды. Кейде келемеждеп, «Қара Қожа» деудің орнына «Қара Көже» дейді. Шашы қайратты. Бойы - орта бойлы, әжесі "әкең тәрізді сұңғақ боласың" дейді. Мектепте дәрігер өлшегенде жүз отыз тоғыз сантиметр шыққан. Жасы он екіде. Бесінші сыныпты бітірген. Арманы: оқу бітіріп, университетке түсу. Жазушы болу.
• Жанар — Қожамен бірге оқиды. Қожаның ойынша "кластағы ең бір ақылды қыз. Сұлу." Дауысы әдемі, ән салады. Басына үкілі тақия киіп, мың бұралып «Қамажайға» билейді. Өнерлі қыз. Сыныптағы бірінші үздік оқушы.
• Сұлтан — ол Қожаның жан досы. Бойы ұзынша арық келген жігіт. Қожадан екі-үш жас үлкен. Әкесі Сүгір жылқы бағады. Бірақ ол біраз жыл бұрын оқуды тастап кеткен және жаман қылықтарға әуес.
• Қаратай — көрші колхоздағы комбайншы. Қаратайдың әйелі дүние салған. Ол Қожаның анасына үйленбекші. Қожа оны жек көреді.
• Жантас — Ол Қожамен бір сыныпта оқиды. Жантас пен Қожа бір бірін ұнатпайды. Себебі Жантас Қожаны үнемі «Қара көже» деп мазақтайды және екеуі де Жанарды ұнатқандықтан үнемі сөзге келіп қалады. Сол себепті өз сыбағасын алады.
• Майқанова — Қазақ тілі пәнінің мұғалімі (Майқанова Сәбира). Қожа оқитын сыныптың жетекшісі. Ол адамгершілігі мол әрі ақылды ұстаз.
• Әжесі — Қожаны қанаттыға қақтырмай, тұмсықтыға шоқтырмай қызғыштай қорғап өсіреді. Өзінің ерке немересін еш жамандыққа қимайтын жанашыр жан.
• Анасы — Қожаның анасының аты — Миллат. Ол ақылды, тәрбиелі адам. Ауылдың үлкен-кішісінің бәрі бірдей алдынан қия басып өтпей, хан көтеріп, құрметтеп тұрады. Екі бірдей сайлауда қатарынан аудандық советке депутат етіп сайланған.
• Сәйбек қарт — Мектеп күзетшісі. Ол Қожаның әкесі Қадырдың досы, әкесі туралы көп білетін әрі Қожаға ақыл айтқан кісі.
• Оспанов — зоология пәнінің мұғалімі. Қожаның жақсы көретін мұғалімдерінің бірі. Ол Қожаның әкесінің көзі тірі кезіндегі жан досы болған.
• Жақанов — Қожаның сыныптасы.
• А.Михайловна — Толық аты: Анфиса Михайловна. Орыс тілі пәнінің мұғалімі. Қожаның айтуынша, "мұғалімдердің ішіндегі алтын адам".
• Сүттібайдың Қожасы — Қожаның сыныптасы. Сүттібайдың үлкен баласы. Бір сыныпта екі Қожа болғандықтан, шатастырмас үшін оны өңіне қарап "Сары Қожа" деп атайды.