? о
Деңгейлік тапсырма
5.
Төмендегі мәтінмен танысып, деңгейлік тапсырмаларды орындаңдар.
1-деңгей. Алғашқы азат жолдағы кідірістерді белгілендер.
2-деңгей. «Ө.Тілеуқабылұлы кім?» деген сұраққа кластер құрастырыңдар.
3-деңгеі. Оқылым метінімен байланыстыра отырып, «Теңдесі жоқ еңбекатты ша-
Гын мақала жазыңдар.
Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы қазақтың әйгілі шипагер ғалымы, елдің
саяси өміріне жүйрік тарихшысы, қоғам қайраткері.
Шешек ауруына қарсы вакцина егуді алғаш ұсынған «Шипагерлік баян
кітабын Өтейбойдақ Тілеуқабылұлы ағылшын ғалымы Э.Женнерден (1796)
350 жыл бұрын жазғандығын атап айту қажет. Бұл кітаптан оның тек шипагер
ғана емес, сонымен бірге халықтың өмір салтына, дүниетанымына, рухани
мәдениетіне мейлінше қанық болғаны, өз заманының терең ойлы, ұлтжанды
тұлғасы болғаны айқын аңғарылады.
(«Қазақстан ұлттық иклопедиясынан

барлар көмек

Әрбір адам күнделікті өмірде білім қажет. Білім - бұл жай ғана қалың ғылыми кітаптар алынған формулалар мен ережелер жоқ. Оқу, жазу және санау мүмкіндігі болуы тиіс. Кешкі ас дайындау және үй қамқорлық қалай білу керек. Қазіргі заманғы адам өндірісте емес, сонымен қатар күнделікті өмірде ғана емес, технологиялар лот қоршалған. Әлемнің барлық алуан түсіну үшін қажет білім.
Сөз бар - «білім -. Күші» Білім түбегейлі әлемді өзгертті. Олардың арқасында, адам, ол өзінің табиғаты бойынша ие емес, ол мұндай мүмкіндіктер пайда болды. Мысалы, білім көптеген дерттерді жеңуге, ауа арқылы ұшып, мұхиттарға, өзгермелі, ауыр заттарды жылжыту үшін, үлкен қашықтыққа жылжыту үшін бізге мүмкіндік берді.
Мектепте, біз барлық пәндер бойынша базалық білім алады. Содан кейін колледжде немесе университетте оқуын жалғастыра алады. Білімді адам, ол көптеген достары бар, сенімді сезінеді. Қазіргі уақытта, жақсы жұмысқа алу үшін, шет тілдерін білу терең және жан-жақты білімді талап етеді.
Біліңіз, әрине, әрқашан оңай емес. Әр адам жеке қабылдайды және ақпаратты меңгеруге. Бірақ сіз дамыту дегенді білдіреді жаңа кезде мастер нәрсе. Сіз белгісіз бір нәрсе табу кезде бұрын істеу мүмкін емес қандай түске кезде, ол өзін-өзі бағалау сезімін туғызады.
Қатты қажетті және қызықты зерттеу!

Табиғат - тіршілік көзі. Оның әрбір әсері адам өмірінде үлкен роль атқарады. Аяулы табиғатсыз осы ғаламда өмір сүру, тіршілік ету мүмкін емес еді. Жыл мезгілдерінің өзгеруі де, табиғатты одан әрі әсерлейді. Әр жыл мезгілі әр қилы. Төрт жыл мезгілі бізге төрт түрлі ғажайып күйін сыйлайды. Таудан сарқырап аққан өзеннің айналасында өксіген оттай жанған жануарларды көрудің өзі керемет көрініс емес пе?! Бау-бақшада өскен жеміс-жидектердің иісі мұрын жарады. Жайқалып өскен түрлі гүлдер көзге өз кереметтігін сыйға тартады. Аспаннан күннің көзі түскенде, жердің жүзі қуана қыбырлайды. Көлдер қойнын ашса, қаңқылдап оған құстар қонар. Табиғат жайлы өнегелі сөздер, мақалдар мен өлең- жырлар да аз емес. Оның керемет әсемдігін жырлаған, суреттеп жазған ақындар баршылық. Табиғат көркемдігін өз өлең-шумақтарында жырлаған ақындардың қатарында Абай Құнанбайұлы («Жаз!, «Күз», «Қыс»), Сұлтанмахмұт Торайғыров («Шілде»), Қасым Аманжолов («Дауыл»), Ыбырай Алтынсарин («Өзен») сияқты ақындарды атауға болады. Шалғайын шалқар маушыған Бұлт келді, көктем кір кетті. Топырлап ұрған тамшыдан, Топырақ иісі бұрқ етті. Шілде мен тамыз пышаны Шаң ғана болса, Қалдырма Терезелер құшағын Түгелдей ашшы жаңбырға,- деп Қадыр Мырзағали атамыз әсем табиғатты жырлады. Табиғат көркемдігін ақ қағаз бетіне түсірген ақындарымыз оның құдіретін білген. Сол өлең жолдарын болашақ ұрпаққа, яғни бізге қалдырып отыр. Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланыты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.