Оку тапсырмасы: Балкаш көлі туралы ертегі
Ерте-ерте ертеде Балкаш көлі жағасында карама-карсы қалалар болды. Керемет калалардын бірі – "Бал" деп аталды, екіншісінің атауы – Қаш еді. Екі кала тұрғындары да дәстүрлі коленермен айналысты. Сүңгуі халық көлдегі бакалшықтардан інжу, меруерт алып, жағаға шығатын еді. Күндердін күнінде құрлықта тұз таусылып калды, тұз жетіспеушілігінен карапайым халык жапа шекті. Сонда Қаш қаласының жұрты көл суынан тұз сүзіп алатын арнайы елек ойлап тапты. Күні-түні тұз сүзумен айналысып, інжу тастар теруге уақыт та қалмады. Қала көркейіп, байыды. Бірақ, бір қиыны, көлдегі тұз тез таусылып, су тұщы болып калды. Қаш қаласының тұрғындары Бал қаласы одан да бай, көрікті қалаға айналғанын байқады. Оның құпиясы мынада: меруерт тасын алатын кабыршактар тек тұзды суда болады, Қаш қаласы жағындағы су тұщы болып кеткендіктен бағалы тастар көлдің келесі жағына жылжып кеткен екен. Бал қаласының халкы Қаш тұрғындары немен айналысып жүргенін білді де, тұз таусылып калар деп қорықты, тұз таусылса інжу тастар да болмайды. Сол себепті олар көрші қаламен келісіп, көлді екіге бөліп алды. Уақыт өте келе көлдің Қаш каласына тиесілі белігі мүлдем тұщы болып калды, тұз таусылды. Адамдар бұл каладан үдере көшті. Көпшілігі Бал каласына коныс аударды. Ол жакта суды елеп-екшеуге, тұз алуға болмайды. Көшіп барған халык та меруерт іздеуге мәжбүр болды. Бал үлкен кала еді, Қаш қаласының тұрғындары да келіп коныстанғасын, одан сайын үлкейе түсті. Қаладағы барлык адам меруерт, інжу жинаумен айналысты. Тұрғындары көшіп, тастап кеткен Қаш қаласы қазір жоқ. Қамалдары кирап, жел ұшырып кетті. Ал Балқаш көлі сол қалпы жартысы ащы, жартысы тұщы болып калды.
тапсырма:
1.Ертегінің сюжеттік желісі бойынша карапайым жоспар кұрыныз.
2. Мәтін бойынша үш сұрақ құрастыр.
3. Берілген есімдіктерді қатыстырып сөйлем кұра.
Ешкім, ешкашан, ешқайда
Қазақстанның көрікті жерлері.
Кезекті география сабағы еді.Үй тапсырмасына “Қазақстанның көрікті жерлері” деген тақырып берілді.Мұғалима менің есімімді атап,тақтаға шақырды.Мен:“Қазақ халқында “Әркімнің өз жері – Мысыр шаһары” деген даналық сөз бар.Сол секілді,менің туған жерімде өзге еш жерде кездеспейтін әсем жерлер мен қасиетті мекендер бар.Сондай мекендердің бірі,“кіші Швейцария” деп аталып кеткен – Бурабай.Ол республикадағы ең танымал туристік бағыт саналады.Бұл жердің әсем табиғаты,көптеген қонақүйлері, шипажайлары әрқайсысымызға ұмытылмас әсер сыйлайды. Сондықтан болар бұл жер халық арасында “екінші Швейцария” деп аталып кеткен. Бұл жерде демалып қана қоймай, ем қабылдауға да бар жағдай жасалған.
Біздің жерімізде сонымен қатар қасиетті де тарихи сәулет ескерткіштері бар.Атап айтсақ:Айша-Бибі, Бабажа қатын, Қарахан кесенелері.Осы жерлерден ерекше рухани күш алуға болады.
Қазақстанға табиғат шеберлікпен сыйлап кеткен жерлер жетерлік.Сондай жерлердің бірі Алматы қаласынан 193 шақырым қашықтықтағы Шарын шатқалы мен Шарын өзені.Мұнда сіз ертедегі халықтардың сан алуан жартасты “қамалдарды” көре аласыз.Әлемде бұндай көріністерді Солтүстік Американың Колорадо штатындағы “Үлкен шатқал” алқабынан ғана кездестіруге болады.Одан кейін Ақсай шатқалы, Алакөл мен Балқаш көлдері, Шымбұлақ курорты, Қорғалжын қорығы, Зайсан көлі, Марқакөл қорығы, Қатон-Қарағай ұлттық саябағы, Жидебай-Бөрілі қорық-мұражайы және т.б.Әрине, бұл тізімді жалғастыра беруге болады.Әлі зерттелмей,еленбей жатқан жерлер қаншама?” – деп өз білген,көргенімді айтып берген болатынмын.Апайым бестік бағаны қойып,басқаларға да осылай өз елінің көрікті жерлерін жатқа біліп жүру керектігін айтқан еді.