Ортна 3-тапсырма. Мәтінді оқып, мазмұнын түсіндіріп айт. Бірге және бөлек жа-
1. Те
зылған сөздерге көңіл бөл.
Марқаның жағасы ерте кеуіп, ерте көктеді. Жауқазыны қарды
жарып шыға беретін тау бөктерінің былтырғыдан қалған күреңсесі
күлтеленіп, қаулай тебіндеп келе жатқан көкпен араласып, ала-
шабырланып жатыр. Тау ішінде көкжиек жақын болады. Тауда
тұрғанда аспан да аласа көрінеді. Сол көктемгі көкжиек - қоп-қою
жалқынды сағым іркіліп барып, әлгі көк күмбезімен көмкерілген.
Жазғытұрымның кірбіңсіз ашық аспаны мөлдіреп, көлде көрініс
беріп тұр. Кілкіген жұқалаң мұнар арасынан оқшау көрініп, мұнда-
мұндалап аппақ болып жататын Тарбағатай шың-құздарын ұзын-
нан-ұзақ созылған жіп-жіңішке ақ бұлт екіге бөліп, аспан тауына
ұқсайтын. Енді-енді бүршік атып, көктемнің шуағына алақанын
жая бастаған орман соңғы нөсерден жаңа ғана ес жиып бусанады.
Көктемгі ауада сарай ашар жағымды саумал иісі бар. Сымпылдай
ұшып келген бір топ шүрегей Марқакөлдің айдынын төсiмен тіл-
гілей қонды да, мамырлап жүзе жөнелді.
(О. Бөкей)
ұлттық тәжірибе еңбек қызметі
Бой ғасырлардың қазақ ұлттық киім ажыратылды
жабайылық және тиімді. Ол мінездер пішінніңтұтастығының үшін болды
халықтың барлық қабаттарының, бірақ тағайындыәлеуметтікпен және возрастной
ретте-. Сәнді киімге қию үлбірмен, кестемен, сомдады
сәндер. Дәстүрлі материалдармен ол тері, жіңішке үлбірболған
войлок, мауыт, нешіншіні қазақтар өзі жасады. Киімді тіктіжәне привозных
материалдың - ерекшеліктің өлшеуішінің болып табылғанжібектің, баршынның, мақпал
оның иеленушісінің мұңсызы. Жаядай да пайдаланылдыжәне қарамастан
мақта-мата маталар.
Үлбірден және терілерден тондарды, нагольных тулупы,бас киімдерді, безрукавки, тікті
қысқы шаровары және әсем сырттың киімінің. Араданегізгі терілермен пользовались
домашнего малдың, козьими, айғырлармен, сиырлармен,аузын буған өгіздермен, түсірулі теріні
құрғаттырды, кейін майла- аралас айранмен (айраном)
Сыбайлас жемқорлықтың қоғамдық қауіптілігі:
Билік басындағы тұлғалар жеке пайдасын көздеп мемлекеттік саясатта айтқандарын жүргізеді, сол әрекетімен билікке кең көлемде әсер етеді, бұл қоғамдық пайданы іске асыру үшін жасалатын билік қызметінен де бірнеше есе асып түседі. Қоғам өміріне барынша ықпал жасайтын маңызды шешімдер сыбайластық негізінде қабылданады немесе түрлі үлгідегі «көлеңкелі фигераларға» тәуелді болғандықтан сыбайластарды жасыру үшін жасалады.
Сыбайлас жемқорлықтан келетін тікелей шығындар мемлекеттік бюджеттің табысын азайтады, өндірілетін жалпы ұлттық өнім көлемі жанама түрде азаяды.
Сыбайлас жемқорлық көлеңкем экономиканы кеңейтеді, бәсекелестікке кері әсерін тигізеді, себебі «пара» бәсекелестік емес мүмкіндіктер жасайды. Бұл нарықтық қатынастарды бұзады, жалпы экономика тиімділігі төмендейді, есесіне жаңа сыбайлас монополиялар құрған, көбінесе ұйымдасқан қылмыспен байланысы бар экономикалық қатынастар орнайды.
Сыбайлас жемқорлық мемлекеттің нарықтық ойындар ережелерді адал, таза ұстауды қамтамасыз ететін мүмкіндігінің айырады, бұл нарықтық идеяның өзіне сенімсіздік туғызады,«орбитрд судья» қызметін атқаратын мемлекеттің беделін түсіреді.