Орында 1.Мәтінді тыңда. Қажетті сөздерді пайдаланып, мәтінді толықтыр.
Жеңіл самолеттер бытырата тастап, кейін бұрылды. Түсіп келе жатқан бомбалар тамып келе жатқан сезіледі. Жеңіл бомбалар онсыз да ойылып қалған анда-санда бір бұрқ еткізіп өтті. Мыналар барып орнына қонған соң ауыр келеді. Оған дейін тағы біраз өткізіп алу керек. Бүгін жау өте бомбалауға тиісті. Жоғары ататын ауыр пулеметтер орнап қалғанын жау төмендей алмайды.
(Ғабит Мүсірепов. «Қазақ солдаты» шығармасынан)
Қажетті сөздер мен сөз тіркестері: жер бетін, жоғарыдан, бомбасын, самолеттер, жұртты, қан тамшысындай, білген.
2. І жақта берілген сөйлемдерді ІІІ жаққа айналдырып жаз
Үлгі: Мен досым Шегенді соғыста кездестірдім. – Ол досы Шегенді соғыста кездестірді
І жақтағы сөйлем
Мен ұшақтан парашютпен секірдім.
Мен «Отан үшін!» деп шабуылға ұмтылдым.
Мен гранатаны танкке дәлдеп лақтырдым.
Мен майордың бұйрығын орындадым.
ІІІ жақтағы сөйлем
ұшақтан парашютпен .
«Отан үшін!» деп шабуылға .
гранатаны танкке дәлдеп .
майордың бұйрығын .
Су — сутегі мен оттегінің қалыпты жағдайларда тұрақтылығын сақтайтын қарапайым химиялық қосылысы. Ауыз су, тіршілік көзі, ол Жер шарының 3 / 4 бөлігін алады, тірі ағзалардың 60-70%-ы, ал өсімдіктердің 90 % -ы судан тұрады.[1]
Жер бетінде тіршілік ең алғаш сулы ортада пайда болды. Су — бүкіл тіршілік иелерінің негізгі құрамдас бөлігі. Бұдан басқа судың тіршілік үшін физикалық-химиялық қасиеттердің: жоғары жылу өткізгіштік және жылу сыйымдылық, жоғары тығыздық, ауа тығыздығының шамамен 800 есе артуы, мөлдірлік, тұтқырлық, қатқан кезде мұздың көлемін ұлғайтуы және тағы басқа қолайлы қасиеттері болады. Біржасушалы және к ағзалар жасушаларының биохимиялық үдерістерінің барлығы сулы ортада өтеді. Су әр түрлі климаттық жағдайлардағы физиологиялық үдерістердің қалыпты өтуіне себепкер болады. Ол сондай-ақ көптеген минералдық және ағзалық заттардың жақсы еруіне себепкер бола алады. Табиғи су құрамында сан алуан тұздың болатыны да сондықтан. Ағзаларжұғымды заттарды тек еріген түрінде сіңіреді.