Қазақ халқының лиро-эпостық жыры. ХІІІ-ХІV ғасырлардан бастап жырланып, қазақ арасына кең тараған. Жыр Сарыбай мен Қарабайдың түзде жүріп құда болып, Қозы мен Баянды күні бұрын атастыруымен басталады. Ары қарай қос ғашық Қозы мен Баян зорлықшыл Қодар, қаражүрек Қарабай арасындағы шиеленіскен оқиғалар негізінде зұлымдық пен махаббат күресі баяндалып, Қозы мен Баянның қайғылы қазасымен аяқталады.Жырдың негізгі идеясы – мөлдір махаббатты дәріптеу. Тілі көркем, сюжеті шебер құрылған. Жырда айтыс, тұрмыс-салт жырлары: естірту, жоқтау, қоштасу, т.б. кеңінен қолданылады. Бұл жырда Аягөз, Үржар, Лепсі, Қалба тауы т.б. нақты жер-су атауларының кездесуі айқын көрінеді. Дастанның басқа да түркі халықтарынан тараған нұсқалары бар. Мысалы, башқұртта «Қозы Курпәс мәнән Маян сылу», Бараба татарларында «Қозы көрпеш», алтайлықтарда «Қозы Эркеш» деп аталады. Сыбанбай, Бекбау, Жанақ, Шөже т.б. ақындар әр кезде дастан оқиғасын өздерінше жырлаған. Жалпы жиырмаға жуық нұсқасы бар. Ең көп тарағаны – Жанақ нұсқасы. Алғаш ел арасынан жинап, хатқа түсіргендері Г.Саблуков (1830), Ғ.Дербісәлин (1834), А.Фролов (1841), Ш.Уалиханов (1856). Ал М.Путинцев жырдың мазмұнын орыс тіліне аударып бастырған (1856). В.Радлов бір нұсқасын жинағының 3-томына енгізген (1870).Г.Н.Потанин бұл жырдың «дүние жүзіндегі ең қымбат әдебиет мұраларына жататын шығарма» екенін айтқан. Н.Н.Пантусов, Р.Ш.Әбдірахманов, Е.З.Баранов т.б. зерттеушілер жырды әр кезде орыс тіліне қара сөзбен аударып жариялаған. Ақын Г.Н.Твертин (1889-1921) жырды тұңғыш рет орыс тіліне аударып бастырды (1927-1935). 1878, 1890, 1894, 1905 жылдары Қазан қаласында кітап болып жарық көрді. Кеңестік дәуірде ең алғаш 1925 жылы Мәскеуде шықса, жырдың Жанақ нұсқасын 1936 жылы М.Әуезов Алматыда шығарған.Жырды М.Ғабдуллин, Ы.Дүйсенбаев, Ә.Қоңыратбаев т.б. қазақ ғалымдары салыстыра зерттеп, оның тарихи әлеуметтік мәнін ашты. Жыр 2002 жылы Астанада басылып шықса, бір нұсқасы 2003 жылы Мәскеу қаласында «Қозы Көрпеш — Баян сұлу. Қыз Жибек: Казахский романтический эпос» деген атпен 2 тілде (орыс, қазақ) жарық көрді. «Қозы Көрпеш-Баян сұлу» жырының негізінде «Махаббат дастаны» кинофильмі (сценарийін жазған Ғ.Мүсірепов, 1954) түсіріліп, сахналық шығарма (авторы Ғ.Мүсірепов, 1940) жазылған. Шығыс Қазақстан облысы, Аякөз ауданы, Тансық станциясының маңында Қозы Көрпеш – Баян сұлудың мазары бар.
1.Аспан әлемі тылсым сырға ,құпияға толы жұмбақ мекен.Аспан әлемінде не бар екені әлі толық анықталып біткен жоқ.Бірақ,қазіргі кезде бізге белгілі : бұлттар,планеталар, шоқжұлдыздар, құс жолы, метеориттер бар.
2.Бұлт жалпы ауадан түзілетін болғандықтан ,қолға ұстауға келмейді.Жалпы бұлттар көлеміне ,түріне байланысты үш топқа бөлінеді.Олар:1шарбы бұлт,2.будақ бұлт,3.қатпарлы бұлт.
3.Біз серуендеуге шыққанда аспанда бұлттар жоқ секілді еді,бірақ кенттен аспанды қара бұлт жауып ,жаңбыр құйып жауып кетті.
4.Кемпірқосақ өте әдемі құбылыс.Ол әдетте жаңбырдан кейін пайда болады.Оның пайда болу себебі:күн сәулесіне шағылысқан жаңбыр тамшыларынан осындай түстер пайда болады.
5.Ғажайып әлем деп біз қарапайым ғана өзіміз тұрып жатқан әлемді,жерді айта аламыз.Себеб,біздің әлеміміз өте ғажайып.
Ғажайып жер біздің, барлық адамзаттың ортақ үйі.
Ғажайып ел:Жалпы жер бетінде көптеген елдер бар.Олардың әрқайсысының мақтанатын тарихы,мәдениеті бар.Сондыұтан,жер бетіндегі барлық ел ғажап.
6.Өскенде кім болу туралы жас өспірімнің ойы әр кезде әрқалай.Себебі бала өскен сайын оның әлемге деген көзқарасы өзгереді.Бала қандай жолды таңдасада ең бастысы адамгершілікті ұмытпаған жөн..
ответ:2 тапсырмаға жауап.
1.Аспан әлемі тылсым сырға ,құпияға толы жұмбақ мекен.Аспан әлемінде не бар екені әлі толық анықталып біткен жоқ.Бірақ,қазіргі кезде бізге белгілі : бұлттар,планеталар, шоқжұлдыздар, құс жолы, метеориттер бар.
2.Бұлт жалпы ауадан түзілетін болғандықтан ,қолға ұстауға келмейді.Жалпы бұлттар көлеміне ,түріне байланысты үш топқа бөлінеді.Олар:1шарбы бұлт,2.будақ бұлт,3.қатпарлы бұлт.
3.Біз серуендеуге шыққанда аспанда бұлттар жоқ секілді еді,бірақ кенттен аспанды қара бұлт жауып ,жаңбыр құйып жауып кетті.
4.Кемпірқосақ өте әдемі құбылыс.Ол әдетте жаңбырдан кейін пайда болады.Оның пайда болу себебі:күн сәулесіне шағылысқан жаңбыр тамшыларынан осындай түстер пайда болады.
5.Ғажайып әлем деп біз қарапайым ғана өзіміз тұрып жатқан әлемді,жерді айта аламыз.Себеб,біздің әлеміміз өте ғажайып.
Ғажайып жер біздің, барлық адамзаттың ортақ үйі.
Ғажайып ел:Жалпы жер бетінде көптеген елдер бар.Олардың әрқайсысының мақтанатын тарихы,мәдениеті бар.Сондыұтан,жер бетіндегі барлық ел ғажап.
6.Өскенде кім болу туралы жас өспірімнің ойы әр кезде әрқалай.Себебі бала өскен сайын оның әлемге деген көзқарасы өзгереді.Бала қандай жолды таңдасада ең бастысы адамгершілікті ұмытпаған жөн..
Объяснение: