ОТВЕТЬТЕ НА ВО тапсырма. Сұрақтарға жауап бер.
Мәтінде қандай сөздер мен сөз тіркестері жиі қайталанады?
Мәтінге лайық тақырыпты көрсет:
А) С. Лаврентийдің фильмі В) Қазақстан С) Қазақстандағы ұлттар достастығы
Мәтінде қандай мәселе көтерілген деп ойлайсың?
Сен «Қазақстанда барлық ұлт өкілдері тату және дос» деген пікірге қосыласың ба? Неге олай ойлайсың?
ТЕКСТ
Қазақстанда 130-дан астам ұлт өкілдері бар. Олар тату және дос. ҚР Президенті Жарлығымен 1995 жылы 1 наурызда Қазақстан халқы Ассамблеясы құрылды. Ассамблеяның мақсаты: Қазақстандағы барлық ұлттың тату өмір сүруіне жағдай жасау. Ассамблеяның 350-ге жуық мүшесі бар.
Қазақстандағы 130-дан астам ұлт өкілдері Қазақстанға әртүрлі жолмен келді. Олар қазақ халқына әрқашан рақмет айтады, себебі қазақ халқы оларды құшақ жая қарсы алды.
Көп ұлт өкілдері Қазақстанға қалай және қашан келді? Ол туралы «Жерұйық» фильмінде жақсы айтылған. Фильмнің режиссері – Сламбек Тәуекел. Сценарийдің авторлары: Сламбек Тәуекел мен Сон Лаврентий. Бұл фильм тарихи оқиға бойынша жасалған. Фильмде Сон Лаврентий өзінің балалық шағы туралы айтады.
Фильм қазақ жеріне кәріс, неміс, түрік, шешен, күрд, т.б. ұлт өкілдерінің жер аударылып келгенін көрсетеді. Қарны аш, киімдері жұқа, жыртық, кір адамдарға қазақ халқы көмектесті. Фильм «Адамзаттың бәрін сүй «бауырым» деп» деген сөздермен басталады. Бұл сөздер – Абай Құнанбайұлының сөздері. Фильмнің басты кейіпкері – Орынбай. Ол – бауырмал, мейірімді адам. Фильмде көрсетілген барлық ұлт өкілдері қазір тату және дос.
Дәйек сөз, цитата (лат. cіto– келтіремін, шақырамын) – түпнұсқадан сөзбе-сөз алынған үзінді. Автордың ойын беделді пікірлермен тиянақтау үшін, біреудің пікіріне сын айту үшін, құнды дерек ретінде пайдалану үшін қолданылады.[1]
Дәйек сөз, негізінен, ба з материалдарында, ғылым еңбектерде, кітаптар мен әр түрлі қолжазбаларда, баяндамалар мен сөйлеген сөздерде келтіріледі. Дәйек сөздер ғылым еңбектерде пайдаланғанда, сол еңбекте айтылатын оймен логикалық тұрғыдан қабысып, жарасым табуы тиіс. Айтылмақ ойды одан әрі дамытып, жаңа деректермен толықтырып тұру керек. Сонда ғана ол өз міндетін атқарады. Әдетте, зерттеу еңбектерінде, көбінесе әдебиет, мәдениет, өнер, ғылым қайраткерлері пікірлерінен дәйек сөздер алынып отырады. Мұның өзі үлкен талғаммен, орынды алынса, еңбектің сапасын арттыруға есебін тигізеді.
Дәйек сөз көбінесе ықшам түрде алынады. Сөйлем ұзақ болған жағдайда керекті жерін алып, қысқартылған сөздер орнына көп нүкте қою шарты бар. Дәйек сөз, әдетте, тырнақшаға алынып жазылады. Міндетті түрде дәйек сөз алынған еңбек, оның авторының аты-жөні сілтемелерде анық, нақтылы көрсетілуі тиіс. Эпиграф та дәйек сөздің бір түріне жатады
Қырғыз халқының мәңгілік мәдени ескерткіші, бүкіл тарихнама шежіресі, эпостық жүздеген дастандардың-поэзияның асыл маржанынан соғылған мұнарасы МАНАС ғасырлар бойы өзімен бірге ғажайып манасшылар әулетін, өзге де сирек жыраулар тобын, шеруін туғызып келеді. Манасшылар сонау көне ғасырлар бойына бір өздері бүкіл театр міндетін атқарған. Онда бір адам әрі баяндаушы, әрі шығарушы, әрі орындаушы, еркек-әйел рольдерін атқарушы, ойнаушы, қимыл-әрекет суретшісі, қомызшы, сазгер-бәрін кереметтей басын қосқан өлшеусіз талант иелері болған. Ең ғажабы- әлденеше айлар бойына айтылатын бұл ұзақ хикаяларды еш шатастырмай миында, зердесінде ұстау қасиеті.