- қою қаріппен жазылған зат есімдер мен етістіктерді жекеше тұлғада жаз.
қасқыр: сендер, тиіндер неге әрқашан көңілдісіңдер? әрқашан секіресіңдер,
ойнайсыңдар. мен әрқашан ашуланамын.
сонда тиін: мен сенен қорқамын. мені жіберші, – дейді.
қасқыр тиінді жібереді. тиін ағаштың басына шықты. тиін бұтақтан бұтаққа қайта секірді.
сосын тиін:
— қасқыр, сен залымсың. сен бәрін қорқытасың. сенен барлық аң қорқады. ешкіммен
сөйлеспейсің. сені ешкім жақсы көрмейді. сондықтан әрқашан ашуланасың.
біз, тиіндер, көңілдіміз. біз залым емеспіз. біз ешкімді қорқытпаймыз. ешкімге
жамандық жасамаймыз, біз - мейірімдіміз.
да 25

Тест жауаптары.

1. Синонимнің анықтамасын белгілеңіз.

E) Айтылуы әр түрлі, мағынасы ұқсас сөздер.

2. Қазақ әліпбиіндегі әріптер санын анықтаңыз.

C) 42.

3. Тек қатаң дауыссыз дыбыстары бар сөз қатарын белгілеңіз.

C) Қатық, тас, көк.

4. Барыс септігінде тұрған туынды зат есімді белгілеңіз.

B) Бишіге, оқушыға.

5. Тұрлаулы сөйлем мүшелерін көрсетіңіз.

A) Бастауыш, баяндауыш.

6. Мемлекеттік туымыздың авторы кім екенін көрсетіңіз.

E) Ш.Ниязбеков.

7. Түбірлес сөздер бар сөйлемді анықтаңыз.

A) Биші керемет би биледі.

8. Көп нүктенің орнына тиісті жалғауды қойыңыз.

Әмина әже немерелері... орманға келді.

E) -мен.

9. «Түп-түзу ...» сөз тіркесіне сәйкес келетін сөзді табыңыз.

B) Қайың.

10. Ортақ етісті анықтаңыз.

C) Сөйлесті.

11. Мезгіл үстеу нені білдіретінін анықтаңыз.

D) Іс-әрекеттің жалпы мерзімін, уақытын білдіреді.

12. Сұраулық шылауы бар сөйлемді анықтаңыз.

A) Бүгін тойға келмегендер бар ма?

13. Одағай сөйлем соңында келсе, алдына қандай тыныс белгісі

қойылатынын көрсетіңіз.

A) Үтір.

14. Сөйлемдегі тұрлаусыз мүшені белгілеңіз.

Гүлден ерте тұрды.

A) Пысықтауыш.

15. Шартты бағыныңқылы cабақтас құрмалас сөйлемнің жасалу жолын

көрсетіңіз.

B) -са, -се.

16. Төл сөзге қажетті тыныс белгісін табыңыз.

«Көп сөз айтудың қажеті жоқ», деді бауыры.

A) Дефис.

17. Фразеологиялық тіркестің мағынасын белгілеңіз.

Иман жүзді.

D) Мейірімді.

18. Сөйлемдегі антоним сөздерін көрсетіңіз.

B) Қараңғы қанша дүниеде, дүниеде қанша жарық бар?

19. Жіктеу есімдігінен болған сөз тіркесін белгілеңіз.

B) Оған айтты.

20. Жақты сөйлемді табыңыз.

E) Басқаны ауызға да алмаймын.

Мәтін — бұл жалпы (бір) тақырып төңірігіндегі біріккен, сабақтастық пен тұтастық тән, ақпаратты жеткізетін мазмұнды (мәнді) сөйлемдердің тізбегі. Мәтін сөзінің этимологиясы семантикалық құрылымдардан тұрады; адамның жасаған нәрсесі, осы істелген нәрсе әлементтерінің ішкі байланыстылығы, істелген нәрсенің шеберлілігі және осы аталған үш семантикалық құрылымдарға сай оны үш пән — мәтінтану, герменевтика және поэтика зерттейді. Мәтінтану қарастырылып отырған мәтіннің қай дәуірге немесе авторға тиесілі екендігін анықтайды. Герменевтика мәтінді түсіндірумен айналысады. Киелі мәтіндер герменевтикасы экзегетика деп аталады. Мәтінді қарастыру шеберлігін поэтика зерттейді. Ол Мәтіннің қалай құрылғанын, оның құрылымы мен композициясын зерттейді (формальды мектеп, құрылымдық поэтика, генеративті поэтика). Мәтінді қазіргі семиотика (мәдениет мәтін ретінде) мен мәтін философиясындағыдай тым кең мағынада түсінуге болады. В. Рудневтің жасаған мәтін тұжырымы жеті баптан тұрады.