помагите Ғаламторға тәуелділік - ғалам дерті
1-тапсырма
Ғаламторға тәуелділік
Мәтінді мұқият оқыңыз.
1Б. Мәтіннен етістіктерді тауып, морфологиялық талдау жасаңдар.
Мақсатты келер шақ
Мақсатты келер шақ қимылдың, іс-әрекеттің келешекте мақсат етіле орындалатынын білдіреді. Мақсатты келер шақ етістіктің түбіріне есімшенің -мақ, -мек, -бақ, -бек,-пақ, -пек және -мақшы (-мекші, -бақшы, -бекші, -пақшы, -пекші) жұрнақтары
жалғанып, одан кейін жіктік жалғауы үстелуі арқылы жасалады. Мысалы: Мен ауылға бар-мақ-пын. Сіз ерте кет-пек-сіз.
Мақсатты келер шақтың болымсыз түрі -мақ, -мек, -бақ, -бек, -пақ, -пек және -шы, -ші тұлғалы негізгі етістікке емес деген көмекші етістіктің тіркесуі арқылы жасалады. Ондайда жіктік жалғау емес көмекші етістігіне жалғанады.
Мысалы: кел-мек-ші емес-пін, бар-мақ емес-сің.
1В. Мәтінде қарамен берілген сөйлемдерді мақсатты келер шаққа айналдырыңдар. Сөйлемнің мағынасы өзгере ме? Анықтаңдар.
5-тапсырма. Төменде берілген тірек сөздер арқылы мақсатты келер шақта тұрған сөйлемдер құраңдар.
біз, сатып алу ол, тіл курсы, меңгеру
мектеп алаңы, тазалану мен, кітапхана, кітап оқу
сіздер, бағдарлама алмау мен, уақыт, құр кізбеу.
