ПОМАГИТЕ Берілген мәтіндегі сөйлемдердің бастауыштарын теріп жаз.

Геодезия - Жер туралы ертеден келе жатқан ғылымдардың бірі.
«Геодезия» деген сөздің өзі грек тілінен аударғанда, «жерді болу» мағынасын
білдіретіндігі, оның адамзаттың тыныс тіршілігінде жер учаскелерін
өлшеуге, белуге байланысты пайда болғандыгының дәлелі. Қазіргі замандағы
геодезия-жерді болГеодезия - Жер туралы ертеден келе жатқан
ғылымдардың бірі. «Геодезия» деген сөздің өзі грек тілінен аударғанда,
«жерді болу» мағынасын білдіретіндігі, оның адамзаттың тыныс тіршілігінде
жер учаскелерін өлшеуге, белуге байланысты пайда болғандыгының дәлелі.
Қазіргі замандағы геодезия-жерді болу мағынасы шеңберінен әлдеқашан
шыккан, күрделі ғылыми, ғылыми- техникалық және инженерлік мәселелерді
геодезиялық, т.б. да аспаптар көмегімен арнайы өлшеу және өлшеу
нәтижелерін математикалық-графиктік өндеу арқылы шешетін жан-жақты
ғылым саласына айналып отыр. Сөйтіп, геодезия - Жердің пішіні мен көлемін
анықтауда, оның жекелеген бөліктерін планға, картаға түсіруде, жердің
қималарын (профильдерін) жасауда, инженерлік жүмыстарды жобалауда,
жүргізуде және пайдалануда қолданылатын әр түрлі өлшеу әдістері туралы
ғылым. Геодезия ежелгі ғылымдардың бірі бола түрса да, адамзат
қоғамының, ғылым мен техниканың жедел дамуына байланысты өзінің
мазмүнын өзгертіп отырды. Соның нәтижесінде геодезия бірнеше дербес
ғылыми және ғылыми-техникалық салаларға бөлінді.
Жоғарғы геодезия
Жоғарғы геодезия - жердің және планеталардың фигуралары мен көлемдерін
зерттеу, сондай-ақ геодезиялык негізгі тірек жүйелерін құру жөніндегі
міндеттерді шешеді. Жоғарғы геодезия мәселелерін шешу үшін жүргізілген
егжей- тегжейлі зерттеулер барысында одан геодезиялық астрономия,
геодезиялык гравиметрия, ғарыштық геодезия сияқты жеке пәндер бөлініп
шықты.
Геодезиялык, астрономия - геодезиялык тірек жүйелерін құруда аспан
шырақтарын бақылау негізінде координаталық бастапқы мәліметтерді
анықтау мәселелерімен шүғылданады.
Геодезиялық гравиметрия - жер бетінің жекелеген нүктелерінің ауырлық
күшін арнайы аспаптармен өлшеу арқылы жер пішінін зерттеумен
айналысады.
Ғарыштың геодезия - жердің жасанды серіктерінің көмегімен жер беті
нүктелерінің геометриялық аракатынастарын зерттейді.
Геодезияның (топографияның) еншісіне жер бетінің шағын аймактарын
жазықтык ретінде қарап, оны өлшеу мен қағаз бетіне кескіндеу тиген.
Картография
Картографияда жер бетінің едәуір аймақтарының кескіндерін әртүрлі
мақсаттағы түрінде жасау әдістері мен процестері және көбейту
технологиясы зерттеледі.

Аэрофототопография
Аэрофототопография - аэросуреттер бойынша топографнялық карталар мен
пландар жасау әдістерін зерттейді және жетілдірумен шұғылданады.
Қолданбалы геодезия
Қолданбалы геодезия - ізденістер, құрылыстар мен инженерлік ғимараттарды
салу және пайдалану, кұрылыс жабдыктарын монтаждау, табиғат
байлықтарын пайдалану, т.б. инженерлік жұмыстар кезінде атқарылатын
геодезиялык жұмыстардың әдістерін зерттеумен айналысады. Қолданбалы
геодезияда жоғарғы геодезияның, топографияның, маркшейдерлік істің де
негіздері кең пайдаланылады, ал кей кездерде өзіне тән өлшеу тәсілдері мен
аспаптарын қолданады.
Жоғарғы геодезия - жердің және планеталардың фигуралары мен
көлемдерін зерттеу, сондай-ақ геодезиялык негізгі тірек жүйелерін құру
жөніндегі міндеттерді шешеді. Жоғарғы геодезия мәселелерін шешу үшін
жүргізілген егжей- тегжейлі зерттеулер барысында одан геодезиялық
астрономия, геодезиялык гравиметрия, ғарыштық геодезия сияқты жеке
пәндер бөлініп шықты.

Показать ответ

Ответ:

refwqef

14.12.2020 07:04

Ұлтты ұлтты ерекшелейтін ол оның тілі, діні және ғасырлардан жеткен рухани термірқазығы саналатын асыл қазынасы, яғни – САЛТ ДӘСТҮРІ. Уақыт өтіп, заман мен адам өзгерген сәтте, бабалардан қалған осы «Дала заңдарын» біреу білсе, біреу біле бермейді. Сондықтан балаларға қатысты дәстүрлер жайлы кішігірім мәліметтерді бере кетуді жөн көрдік. Жалпы халқымыз ұрпақ тәрбиесіне ерекше мән береді. «Бала бауыр ет», «балалы үй базар» халқымыз салт-дәстүр, әдет-ғұрыптарын ұрпағына «бесік жыры» арқылы сіңдіріп отырған. Бұдан көшпенді халықтың тыныс-тіршілігінен туындаған халық педагогикасінің қайнар көзі салт-дәстүрімен астасып жатқанын аңғаруға болады. Осы орайда балаларға байланысты «Шарана шайқау» және «Жарыс қазан» салт-дәстүрлері жайлы айта кеткіміз келеді. Шарана шайқау — Ұлттық салт-дәстүр. Жаңа түскен жас келін туыс ауылдарды қыдырып жүргенде, көпті көрген даңсалы бәйбішелер, жас келінге «шілде суына сал» деп күміс теңге, моншақ-маржан, жүзік, сырға сияқты бұйым береді. Жас келіншек босанғанда, баланы шаранасынан шайқап жуып тазартады. Шарана суды қазақтар шілде суы деп атайды. Бағанағы берген нәрселерді суға салады, оны баланы шомылдырған әйелдер таласа-тармаса шарана суын шайқап алады. Оны қазақ кадесінде «шарана шайқау» деп атайды. Жарыс қазан – екіқабат әйелдің қиналмай босануы үшін жасалатын ырым. Ол үшін әдейі сақтап жүрген сүр етті асады. Осы ет піскенше әйел де жарыса тез босанады деген сенім қалыптасқан. Ай-күні жеткен жүкті әйел қатты толғатып, толғақ жилей бастағанда, сол ауылдағы пысық әйел отқа, ошаққа жарыс қазан асады да, қуырдақ қуыра бастайды. Жарыс қазан асудағы себеп қазанмен бірге толғақ жилейді, тамақтан бұрын бала туылады деп ырымдағаны. Егер әйел босана алмай одан ары қиналса, жарыс қазан асып отырған әйел қолына қара пышақты алып «қара қазан бұрын пісе ме, қара қатын бұрын туа ма?» деп, қолындағы пышақты қазанға жанып-жанып зіркілдейді. Қазақ мұны «жарыс қазан» деп атайды. «Ел болам десең, бесігіңді түзе» деп ұлы қаламгер М.Әуезов айтқандай, қай ғасырда, қай қоғамда болмасын ата-ана міндеті –саналы да салиқалы ұрпақ тәрбиелеу. Ендеше ұлт үшін салт-дәстүрлердің ұрпақ тәрбиесінде алатын орны ерекше.

Дереккөз::

https://qazradio.fm/kz/news/13237/

Кез келген материалды көшіріп жариялау, бөлісу үшін qazradio.fm сайтына сілтеме берілуі тиіс.

0,0(0 оценок)

Ответ: