пожулайста! Бегабат Ұзақов «Жантаза» (әңгімеден үзінді)
Екі күннен бері орта бойлы, төртбақ денелі, қалың қабақты, қарасұр жігіт торы атпен желдіртіп келеді. Бес қаруын түгел асынған. Қызылқұмның жұмақ көркіне қызыға көз тастап келе жатқан жасы әлі жиырмаға тола қоймаған жігіттің кеудесіндегі елдің тірлігі де үнемі осындай мамыражай кеше берсе ғой деген арман ұлғая түсті.
«Тіршілік неткен тұрлаусыз еді! - деген ой келді оның қиялына. – Айналаны көріктендіріп тұрған мына раң, қызғалдақтар құралайдың салқыны өткен соң күнге күйіп, желге ұшарын білмейді-ау! Адамдар солай, тайталасып өтеді. Күреспесең, ғұмырың қамшының сабындай қысқа. Тосыннан келген дүлей күш сындырып кеткенін байқамай да қаласың...»
Болатын бала он төртінде бас болар. Кеудеде жолбарыс жүрек соғып тұрған кезде ер жігіт үйінде бұғып жата алмас. Сыр бойындағы қалың елдің қамын жеп, жас күнінен атқа қонып, ақ найза ұстады. Он жетіге толар-толмас кезінде айрандай ұйып отырған елге оңтүстіктегі ала шапандылардың әскері киліге кіріп, ойран салды. Жекпе-жекте бас батырына найза қадап, аттан аударды. Ел тізгінін ұстағандар екі тарапқа жалтаңдап ашырқаған халқын тойдырудың орнына, алқымын толтыруымен әлек. Жағдай бұлай жалғаса берсе, тұлымды ұл - құлға, бұрымды қыз - күңге айналарын сезген бұл жігіт араздасқан ағайынды жарастырып, елді біріктіруімен әуре. Арал, Сырдың кейбір салаларына бөген құрып, егіншілікпен айналысуға үндеді.
Егіншілікті үйретудегі мақсат – шашыраңқы елді жинау. Біріккен жұртты жау жеңе алмайды. Мұны түсінгендер Сырды сағалағанымен, малына малданып, қырды жағалап кететіндер де бар. Қай-қайсы да басына іс түскенде әскері бар болғандықтан бұған келеді. Оның самсаған қалың қолы бар, жүздеген жігітті машықтандырып, жау шапса, лап қоюға дайындап қойған. Таса жердегі әскери жаттығуларда шыңдалған жігіттер былайғы кезде өз тірлігімен айналыса береді.
4-тапсырма
Мәтін бойынша кестені толтырыңыз. Кейіпкердің мінез-сипатын, іс-әрекетін анықтаңыз. ( )
Кейіпкердің
аты
Кейіпкердің
жасы, түрі,
сыртқы келбеті
Кейіпкердің
мінезі, қылығы,
ішкі жан дүниесі
Кейіпкердің
іс-әрекеті
-Привет, ___! Вижу, у тебя хорошее настроение? Какие новости? Куда ты идёшь?
- Сегодня вечером ко мне приедут мои родственники с другого города, поэтому я иду в магазин, чтобы приготовить с мамой ужин.
- Я тоже очень люблю семейные вечера в кругу семьи, но, к сожалению, мои родственники живут далеко и редко навещают нас. Мне бы хотелось видеться с ними чаще.
- Я тоже поскорее хочу встретиться с бабушкой и дедушкой, в последний раз мы виделись на осенних каникулах. Хоть мы и разговариваем по телефону каждый день, я очень соскучилась по ним. К тому же, я приготовила им небольшие подарки.
- Ты их сделала собственноручно или купила что-то в магазине?
- Конечно, я смастерила их сама, потому что подарки, сделанные собственными руками, получать намного приятней.
- Я полностью с тобой согласна. На день рождения дедушки я связала ему синий тёплый шарф, и он сказал, что этот шарф ему дороже десяти, купленных в магазине, потому что в нём частичка моей заботы.
- Это верно. Ничто не подчёркивает теплоту и внимание так, как изготовленная тобой вещица.
-А что ты приготовила своим родным в подарок, Таня?
- Бабушке я связала красивое ожерелье из бисера её любимого голубого цвета, а дедушке я подарю его портрет, который
- Что ж, на их месте я бы очень обрадовалась таким красивым подаркам. А как долго они у вас останутся?
- Думаю, они побудут у нас неделю. Мне так хочется провести побольше времени с ними!
Если хочешь, приходи ко мне в гости на выходных, и я обязательно тебя познакомлю со своими родственниками.
- Хорошо, я буду очень рада. Судя по твоим рассказам, они замечательные люди, поэтому я с радостью хотела бы с ними пообщаться.
- Тогда я пошла в магазин, созвонимся на выходных!
- Удачи тебе! До встречи!
- До встречи!