Пр 4- тапсырма. Мәтінді оқы.
Қорықтан шыққан үш салт атты Көлқайнардағы
Құнанбай ауылына, Абайдың өз шешесі Ұлжан отырған
ауылға келіп жетті.
-Қалашылар келді! Қалашылар келді!-деді көргендер
шулап.
-Анау Абай, Абай ғой, айналайын-ай! Апасына
айтайыншы, деді бір үлкен әйел.
-Бәсе, Телғара ғой... Жаным-ау, мынау... Телғара! -
деді бір жас әйел.
Ұлжан баласы Абайдың келегн хабарын естіп, төрде
отырған енесі, Абайдың әжесі Зерені де сүйемелдеп,
сыртқа ертіп шықты. Зеренің ең жақсы көретін немересі
Абай еді. Оның тілеуін тілеп отыратын,
Осы жиынға қараған бетімен, екі жолдасынан озып
кеп бұрын түскен Абайдың атын біреу алып кете берді.
Бала ҝөп ішінен, ең алдымен өз шешесін көріп, соған
қарай жүре беріп еді, шешесі анадай жерже тұрып:
-Әй, шырағым балам, әуелі ар жағында әкең тұр...
Салем бер!-деді.
Абай әкесіне қарай тез бұрылды.
Әкесіне қол беріп амандасты. Әкесі сәлемін алды да:
-Балам, бойың өсіп ержсеіп қалыпсың! Бойыңдай
болып білімің де есті ме?-деді. Ұялғанды, жауап
айтпағанды кешірмейтін әке манезі Абайға белгілі. Ол
сабырмен:
-Шүкір, әке, Қазіреттің рұқсатын, фатихасын алып
қайттым,- деді.
Туыс ағасы Майбасар Абайдың жауабын ұнатып
тұрып:
-Өзі, тіпті үлкен кісі боп қапты!,-дей беріп еді.
Құнанбай оның сөзінің аяғын тоспай,
-Бар, ана шешелерің жақыса бар, амандас, балам!-деді
(М.Әуезовтен)
9 тапсырма. Мәтінде кездескен деректі және
дерексіз зат есім сөздерді тайып кестені
толтыр.
Деректі зат есім
Дерексіз зат есім ребят надо найти в тексте абстрактные существительные и документальное сушествительное
Ал енді ананың бесікте жатқанда айтқан әлдиі, әженің тымылжыта төккен тамаша ертегілері, туғандарыңның мейірбанды күлкілері, жеңгелердің тәтті әзілдері осының барлығы туған еліңнің керемет сипаттары. Туған елдің тілі барша жанға түсінікті. Туған ел, туған жер ол дүниенің тәтті ғана бір ортасы деп есептеймін.
Достар егер біз «Туған жер» деген ұғымды түсінетін болсақ, туған жерімізге аянбай еңбек сіңіруіміз керек.
Әуелгі Отан – ана алды, оттың басы,
Ауыл алды, аунаған шөптің қасы.
Сағынғанда тым ыстық көрінеді,
Жаста ойнаған үйшік қып сайдың тасы.