Рдың емірінен 4. Мәтінді оқып, тақырып қойыңдар. Себебін түсіндіріңдер. Негізгі ойды табыңдар.
Өркештене созылған тау беткейіндегі шағын ауылдың бір топ баласы
сасыбай көліне келді.
Шыжыта шақшиған күннің ыстығына шы тез-тез шешіне
салды да, суға қойыл-қойып кетті.
Суды шалпылдата шуласып жүрген балалар бір кезде қуаласпақ ойнамах
болып, екі белінгенде, Әлкей жоқ болып шықты.
Балалар абыржып қалды.
- Ол кайда кетті екен?!
- Жаңа ғана келе жатыр еді ғой...
- Өзі суға түсіп пе еді? Келге батып кетпесін!
Осы кезде бір бала:
- Айтпақшы, ол тағы да әнeугүнгідей тастарды тамашалап жүрген шығар,
деді солдастарына қарап.
Иә, иә, дұрыс, ол тек сонда, басқа ешқайда кетпейді.
Бұдан көңілі жайланған олар қайта жапырлап суға түсе бастады.
Күз еңкейген кезде азер қайтқан ұландар анадайдан жол жиегіндегі бір аң
мүсінді биік тастың іргесіне еңкейіп, бірдеме істеп жүрген Әлкейді көрді.
Балалар жанына келгенде, ол тершіген маңдайын сипап қойып, тізесінде
жатқан дәтерге үңіліп отыр еді.
- Ой, сен әлі мұнда отыр ма едің, біз сені мана үйге қайтқан болар десек,
деді бір бала оған.
Қане, тағы не жазып алдың, көрсетші? - деді екіншісі қағазға қолын
созы.
Әлкей оған қағаздарын ұсынды. Балалар жапырласа төнді.
Мынау - ана тастағы сурет кой.
- Ал мынау - сондағы жазу емес пе?
Өзі бәрін айнытпай салышты, - деді дабырласып олар.
Әлкей Ақырын орнынан тұрды да, тұсындағы тасқа қарап:
- Шіркін, бұлардың сырын білсе ғой... - деді армандап...
Содан бері көп жыл өтті. Туған өлкедегі таулардың әрбір қызық бітімді
күшия тасына таңдана карап, тамсанатын кешегі жас бала атақты тарихшы
ғалым, белгілі әдебиеті Әлкей Марғұлан ағаларың болатын.
(Ермек Өтетілеуов)
Күрделі сөздерді табу
Сәлем Асылхан! Мен бүгін саған хат жазып отырмын, хатымды бастамас бұрын жағдайынды сұрап алайын. Жалпы жағдайын қалай? Денсаулығыңше? Ауырмай шаршамай жүрсінба? Жалпы үй-ішіңнің халі қалай? Асылхан есіңдеме біз алғаш мектеп табалдырығын аттағанда сенде менде кіп -кішкентай едік. Ол кездерде қызық еді ия?! Мен қуанамын сендей досыммен бір сыныпта оқығаныма. Біз осы сәтке дейін керемет уақыттарды бірге өткіздік мен оған қатты қуанамын. Асылхан есіңдеме сен 4ші сыныпта деп(бір қызық оқиғасын жазып қойсаңыз олады) Мен осы хат арқылы бір сырымды ашсам димін сен сыныптағы достарымның ішінде маған ең жақын ең ыстығы болып келесін. Қазақта мынандаи ұлы сөз барғой дос жолдында құран олу емес, нағыз досты тау қиын деген менің аитқым келгені сенімен танысқалы нағыз досты тапқандаймын.
міне осылаи ойға берілсеңіз түкте қиындығы жоқ нақты ір шығарма жазып беретін едім,ол қандай дос, қанша жастасыздар мектеппа колледжба жогарғы сынып астауыш, қыз ба ұлма белгісіз болғандықтан мағанда оңай болмай тұрғаны Соңынан мақалмен аяқтасаңыз болады досы көпті жау алмайды деп
ответ:Қабыланның дене бітімі ұзынша, тұрқы 120 — 150 см, құйрығының ұзындығы 60 — 75 см. Қалың, қысқа, сарғылт түсті түгінің үстінде қара дақтар болады. Қабылан тропиктік және субтропиктік аймақтардағы ормандарда, тау беткейлерінде, жазық далалар мен саваннада, өзен бойындағы тоғайларда тіршілік етеді. Ағаш басына, жартастарға тез өрмелеп шығады. Қабылан тұяқты аңдарды (газель, арқар, т.б.) қуып жүріп аулайды. Оның жылдамдығы 100 км/сағ-қа дейін жетеді. Ол жер бетінде жасайтын сүрқоректілердің арасында ең тезі болып саналады. Жоғары жылдамдығында қабылан қадамдары жылқыныкіндей шамамен 7 метрге дейін жетеді.[2]
Объяснение: