Ртəуелсіздігі тұралы (елім елтаңбасымен еңселі, туымен тұғырлы) важные даты для казахстана: независимость, день языков, когда гимн поменяли, день 1 президента, поправки в конституции и т.д.кто написал гимн, кто придумал музыку напишите на казахском
Ресей империясының қазақ даласындағы хандық билікті жоюы, шекаралық аймақтарда жаңа бекіністерді салып, қазақ жерлерін күштеп тартып алуды одан әрі жалғастыруы, қазақ қоғамында әлеуметтік қатынастардың шиеленісуі Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық көтерілістің шығуына себеп болды. Қазақтардың ХҮІІІ-ХІХ ғасырларда болған басқа барлық көтерілістермен салыстырғанда Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық күрестің ерекшелігі, оған үш жүздің бұқара халқы түгелге дерлік катысты. Бұл күрестің кең қанат жайып, бүкілхалықтық сипат алуы, Кенесары күресінің өзіне тән саяси ерекшелігі деу керек. Азаттық күреске қатысушы рулардың саны күрестің алғашқы жылдарына қарағанда 1843-1845 жылдары көбейе түскені байқалады. Кенесарыны анағұрлым белсенді қолдаған рулар: Қыпшақ, Төрткара, Жағалбайлы, Табын, Тама, Бағаналы, ІІІекті, Алшын, Керей, Жаппас, Арғын, Үйсін, Дулат т.б. Кенесары жетекшілік жасаған азаттық күресіне ру басылары мен билер және басқа да ауқатты топ өкілдері қатысты. Олар, мысалы, Ш. Едігенов, Шорман Күшіков, Мұса Шорманов және т.б. Кенесарыға белсенді қолдау көрсеткендердің бірі оның әпкесі Бопай. Ол өзінің күйеуі Семеке мен оның туыстары сұлтан Сортек пен Досан Әбілқайыровтарды Кенесарыға қосылуға үгіттейді. Олар көнбеген соң күйеуін тастап, баласымен көтерілісшілерге қосылып, Кенесарының бір отрядын басқарады.
Кенесары бастаған азаттық күрестің мақсаты Абылай хан тұсындағы қазақ хандығының территориялық тұтастығын қалпына келтіру, Ресейдің құрамына кірмеген қазақ жерлерінің тәуелсіздігін сақтап қалу болды. Кенесары Ресей отаршылдығына қарсы азаттық соғысты бастамас бұрын бірнеше дипломатиялық қадамдар жасады. 1837 жылдың көктемінде патша үкіметіне жаңа бекіністер жүйесін салудан бас тартып, салынған бекіністерді бұзуды, орыс әскерлерінің қазақ даласына ішкерілей енуін тоқтатуды талап етіп бірнеше хат жолдаған болатын. Сол хаттарының бірінде: "Ата — бабаларымыз мұра еткен Есіл, Нұра, Ақтау, Ортау, Қарқаралы, Қазылық, Жарқайың, Обаған, Тобыл, Құсмүрын, Орал, Торғайға дейінгі жерлер қазіргі патша тұсында бізден тартып алынып, ол жерлерде бекіністер салынып, сонысымен тұрғындарды өте қиын жағдайға ұшыратуда. Бұл тек біздің болашағымыз үшін ғана емес, сонымен бірге бүгінгі өмір сүруімізге де қауіпті", - деп көрсетеді. Бірақ, Кенесарының бұл хаттары патша әкімшілігі тарапынан жауапсыз қалдырылды. Одан кейін Кенесары 1837 жылдың күзіне қарай ашық күреске шығады. Қараша айында Петропавлдан оңтүстікке қарай бара жатқан керуенді қорғаушы Ақтау бекінісінің казак отрядына шабуыл жасайды.
1838 жылы Кенесары әскері Ақтау мен Ақмола арасындағы шептерге шабуыл жасап, онда орналасқан Симоновтың отрядын талқандап, 10 пистолет, 9 мылтық, 13 қылыш, 7 найза, 495 мың оқ, т.б., қару-жарақ, оқ-дәріні қолға түсірді. 1838 жылдың күзінде Кенесары сарбаздары патша үкіметінің жазалаушы әскерлерімен бірнеше дүркін қарулы қақтығысқа түсті. Солардың ішінде айрықша кескілескен шайқас мықты бекіністердің бірі саналатын Ақмола бекінісі үшін болды. Оны аға сұлтан полковник Қоңырқұлжа Құдаймендиннің жасағы мен старшина Карбышев басқаратын жақсы қаруланған гарнизон қорғайтын. Кенесарының әскері бекіністі өртеп, жаудың біраз әскерлерін тұтқындап, қару-жарақтарын олжалады.
1838 жылдың аяғына қарай Кенесары Орынбор әскери губернаторлығына қарасты ЬІрғыз бен Торғай жаққа көшеді. Ол кездегі Орынбордың генерал-губернаторы граф В.А.Перовский алғашқы кезеңде көтерілісшілермен арақатынасты бейбіт жолмен шешуге тырысқан еді. Арадағы келіссөздер барысында В.А.Перовский Кенесарыға көмектесетін болады. Жылдың аяғында Кенесары мен В.А.Перовский арасында уақытша бітім жасауға қол жетеді. Ол бітім бойынша Кенесары бастаған көтерілісшілер шекара шебіне шабуыл жасамауға уәде береді. Бұл тыныштық 1842 жылға дейін созылды. Бірақ,, уақытша тыныштық орнаған тұста Батыс Сібір генерал-губернаторлығының әскери отрядтарымен қарулы қақтығыстар тоқталған жоқ болатын.
Бүгін, тап осы күні сіз 160 жасқа толыпсыз! Кім тойлап жатыр, қайда тойлап жатыр, тойлап жатыр ма өзі – оны мен айта алмаймын! Білетінім – жарық дүниеде бар кезіңізде жарытып жақсылық көре алмағаныңыз! Рас, жастай әкеден айрылып, ұлы Абайдай данагөйдің тәрбиесінде болдыңыз, ақыл-кеңесін тыңдап, өнер деген қасиетті көшке ілестіңіз!
Сіз баяғы ғұлама бабаларыңыз – Әбунасыр Әл-Фараби, Абыз Ахмет Иассауи өткен сара жолға соқпақ салып, көп тіл білуге талпындыңыз, сосын да араб, парсы,түрік, тіпті орыс тілдеріне де жетік болып қалыптастыңыз. Сіз ғалымдық жолды да аса қадірлеп, ғылыми еңбектер түзуге барынша белді бекем буып, шежіре кітабын, мұсылман шарты толғамын дүниеге әкелдіңіз. Бұл ғана ма, жоқ, сіз ұлт поэзиясына да өлшеусіз үлес қосып, «Қалқаман-Мамыр», «Еңлік-Кебек», т.б. дастандарды тудырдыңыз. Ал, бұдан да бөлектеп, ерекше маңыз бере айтарлығы – Сіз орыс ойының алыбы, көркем әдебиеттің асқар шыңы Лев Толстоймен терезесі тең кісідей тілдесіп, хат жазыстыңыз, бұны екінің бірі істей алар ма? Қысқасы, Шәкәрім атай (сіз менен жүз жас үлкенсіз, ата демеске болар ма), қазақ деген халыққа осыншама ұлы мұра жасап, өлшеусіз еңбек сіңіріп келе жатсаңыз да, өткен ғасырдың отызыншы жылдарындағы ылаң кезең сіздің қадіріңізге жеткен жоқ!
Сізді ой деңгейі кіндігінен де төмен бір топас (бәлкім, біреу емес, бірнешеу) мылтық кезеді де, атты да тастады! Ой, Тәңір атқыр-ай! Ой, жетесіз-ай! Сіздей ой алыбына қалай ғана қол көтерді екен? Әй, бірақ, өмірінде сіздің биікке көтеріліп көрмеген тасмаңдайға неге олай еттің деудің өзі ақымақшылық! Жетесіз ғой, жетесізге не етесіз?
Атажан, сіз бүгінде егемен елімізбен бірге жас ұрпақ жадында жатталып, атағыңыз аспандап тұрғанын білмейсіз-ау! Әлде, біліп жатыр ма екенсіз? Қалай десек те, әр істің артын дұрыстаған жақсы-ақ, соңының қайырын берсін дейтіні содан ба екен! Сізге енді ештеңенің де керегі жоқ, бүгінгі ұрпағыңызға жүз алпыс жастың биігінен көз сала қарап тұрсыз. Бірақ, біз сізді іздейміз, сіздей ой алыптарын сағына аңсаймыз!
Сіздер неге... соншама азсызсыздар? Неге тым сирек туасыздар? Сізге құттықтау сөзімді арнай отырып, осы жолдарды соншалық қамығып жазып отырғаным да рас! Мына қамығыңқылау халқыңды өлмес рухыңмен, көнермес парасат-пайымыңмен демей берші, Толстой биігіндегі ойшыл Тұлға!
Ресей империясының қазақ даласындағы хандық билікті жоюы, шекаралық аймақтарда жаңа бекіністерді салып, қазақ жерлерін күштеп тартып алуды одан әрі жалғастыруы, қазақ қоғамында әлеуметтік қатынастардың шиеленісуі Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық көтерілістің шығуына себеп болды. Қазақтардың ХҮІІІ-ХІХ ғасырларда болған басқа барлық көтерілістермен салыстырғанда Кенесары Қасымұлы бастаған ұлт-азаттық күрестің ерекшелігі, оған үш жүздің бұқара халқы түгелге дерлік катысты. Бұл күрестің кең қанат жайып, бүкілхалықтық сипат алуы, Кенесары күресінің өзіне тән саяси ерекшелігі деу керек. Азаттық күреске қатысушы рулардың саны күрестің алғашқы жылдарына қарағанда 1843-1845 жылдары көбейе түскені байқалады. Кенесарыны анағұрлым белсенді қолдаған рулар: Қыпшақ, Төрткара, Жағалбайлы, Табын, Тама, Бағаналы, ІІІекті, Алшын, Керей, Жаппас, Арғын, Үйсін, Дулат т.б. Кенесары жетекшілік жасаған азаттық күресіне ру басылары мен билер және басқа да ауқатты топ өкілдері қатысты. Олар, мысалы, Ш. Едігенов, Шорман Күшіков, Мұса Шорманов және т.б. Кенесарыға белсенді қолдау көрсеткендердің бірі оның әпкесі Бопай. Ол өзінің күйеуі Семеке мен оның туыстары сұлтан Сортек пен Досан Әбілқайыровтарды Кенесарыға қосылуға үгіттейді. Олар көнбеген соң күйеуін тастап, баласымен көтерілісшілерге қосылып, Кенесарының бір отрядын басқарады.
Кенесары бастаған азаттық күрестің мақсаты Абылай хан тұсындағы қазақ хандығының территориялық тұтастығын қалпына келтіру, Ресейдің құрамына кірмеген қазақ жерлерінің тәуелсіздігін сақтап қалу болды. Кенесары Ресей отаршылдығына қарсы азаттық соғысты бастамас бұрын бірнеше дипломатиялық қадамдар жасады. 1837 жылдың көктемінде патша үкіметіне жаңа бекіністер жүйесін салудан бас тартып, салынған бекіністерді бұзуды, орыс әскерлерінің қазақ даласына ішкерілей енуін тоқтатуды талап етіп бірнеше хат жолдаған болатын. Сол хаттарының бірінде: "Ата — бабаларымыз мұра еткен Есіл, Нұра, Ақтау, Ортау, Қарқаралы, Қазылық, Жарқайың, Обаған, Тобыл, Құсмүрын, Орал, Торғайға дейінгі жерлер қазіргі патша тұсында бізден тартып алынып, ол жерлерде бекіністер салынып, сонысымен тұрғындарды өте қиын жағдайға ұшыратуда. Бұл тек біздің болашағымыз үшін ғана емес, сонымен бірге бүгінгі өмір сүруімізге де қауіпті", - деп көрсетеді. Бірақ, Кенесарының бұл хаттары патша әкімшілігі тарапынан жауапсыз қалдырылды. Одан кейін Кенесары 1837 жылдың күзіне қарай ашық күреске шығады. Қараша айында Петропавлдан оңтүстікке қарай бара жатқан керуенді қорғаушы Ақтау бекінісінің казак отрядына шабуыл жасайды.
1838 жылы Кенесары әскері Ақтау мен Ақмола арасындағы шептерге шабуыл жасап, онда орналасқан Симоновтың отрядын талқандап, 10 пистолет, 9 мылтық, 13 қылыш, 7 найза, 495 мың оқ, т.б., қару-жарақ, оқ-дәріні қолға түсірді. 1838 жылдың күзінде Кенесары сарбаздары патша үкіметінің жазалаушы әскерлерімен бірнеше дүркін қарулы қақтығысқа түсті. Солардың ішінде айрықша кескілескен шайқас мықты бекіністердің бірі саналатын Ақмола бекінісі үшін болды. Оны аға сұлтан полковник Қоңырқұлжа Құдаймендиннің жасағы мен старшина Карбышев басқаратын жақсы қаруланған гарнизон қорғайтын. Кенесарының әскері бекіністі өртеп, жаудың біраз әскерлерін тұтқындап, қару-жарақтарын олжалады.
1838 жылдың аяғына қарай Кенесары Орынбор әскери губернаторлығына қарасты ЬІрғыз бен Торғай жаққа көшеді. Ол кездегі Орынбордың генерал-губернаторы граф В.А.Перовский алғашқы кезеңде көтерілісшілермен арақатынасты бейбіт жолмен шешуге тырысқан еді. Арадағы келіссөздер барысында В.А.Перовский Кенесарыға көмектесетін болады. Жылдың аяғында Кенесары мен В.А.Перовский арасында уақытша бітім жасауға қол жетеді. Ол бітім бойынша Кенесары бастаған көтерілісшілер шекара шебіне шабуыл жасамауға уәде береді. Бұл тыныштық 1842 жылға дейін созылды. Бірақ,, уақытша тыныштық орнаған тұста Батыс Сібір генерал-губернаторлығының әскери отрядтарымен қарулы қақтығыстар тоқталған жоқ болатын.
Объяснение:
Вот как-то так
ответ:Ардақты Шәкәрім ата!
Бүгін, тап осы күні сіз 160 жасқа толыпсыз! Кім тойлап жатыр, қайда тойлап жатыр, тойлап жатыр ма өзі – оны мен айта алмаймын! Білетінім – жарық дүниеде бар кезіңізде жарытып жақсылық көре алмағаныңыз! Рас, жастай әкеден айрылып, ұлы Абайдай данагөйдің тәрбиесінде болдыңыз, ақыл-кеңесін тыңдап, өнер деген қасиетті көшке ілестіңіз!
Сіз баяғы ғұлама бабаларыңыз – Әбунасыр Әл-Фараби, Абыз Ахмет Иассауи өткен сара жолға соқпақ салып, көп тіл білуге талпындыңыз, сосын да араб, парсы,түрік, тіпті орыс тілдеріне де жетік болып қалыптастыңыз. Сіз ғалымдық жолды да аса қадірлеп, ғылыми еңбектер түзуге барынша белді бекем буып, шежіре кітабын, мұсылман шарты толғамын дүниеге әкелдіңіз. Бұл ғана ма, жоқ, сіз ұлт поэзиясына да өлшеусіз үлес қосып, «Қалқаман-Мамыр», «Еңлік-Кебек», т.б. дастандарды тудырдыңыз. Ал, бұдан да бөлектеп, ерекше маңыз бере айтарлығы – Сіз орыс ойының алыбы, көркем әдебиеттің асқар шыңы Лев Толстоймен терезесі тең кісідей тілдесіп, хат жазыстыңыз, бұны екінің бірі істей алар ма? Қысқасы, Шәкәрім атай (сіз менен жүз жас үлкенсіз, ата демеске болар ма), қазақ деген халыққа осыншама ұлы мұра жасап, өлшеусіз еңбек сіңіріп келе жатсаңыз да, өткен ғасырдың отызыншы жылдарындағы ылаң кезең сіздің қадіріңізге жеткен жоқ!
Сізді ой деңгейі кіндігінен де төмен бір топас (бәлкім, біреу емес, бірнешеу) мылтық кезеді де, атты да тастады! Ой, Тәңір атқыр-ай! Ой, жетесіз-ай! Сіздей ой алыбына қалай ғана қол көтерді екен? Әй, бірақ, өмірінде сіздің биікке көтеріліп көрмеген тасмаңдайға неге олай еттің деудің өзі ақымақшылық! Жетесіз ғой, жетесізге не етесіз?
Атажан, сіз бүгінде егемен елімізбен бірге жас ұрпақ жадында жатталып, атағыңыз аспандап тұрғанын білмейсіз-ау! Әлде, біліп жатыр ма екенсіз? Қалай десек те, әр істің артын дұрыстаған жақсы-ақ, соңының қайырын берсін дейтіні содан ба екен! Сізге енді ештеңенің де керегі жоқ, бүгінгі ұрпағыңызға жүз алпыс жастың биігінен көз сала қарап тұрсыз. Бірақ, біз сізді іздейміз, сіздей ой алыптарын сағына аңсаймыз!
Сіздер неге... соншама азсызсыздар? Неге тым сирек туасыздар? Сізге құттықтау сөзімді арнай отырып, осы жолдарды соншалық қамығып жазып отырғаным да рас! Мына қамығыңқылау халқыңды өлмес рухыңмен, көнермес парасат-пайымыңмен демей берші, Толстой биігіндегі ойшыл Тұлға!
Объяснение:керегін жазып ал ☺️