«Сұрақ бізден,жауап сізден» 1. Үзіндідегі «қу», көкшілі» сөздері қандай мағынаны білдіреді?
2. Жырау нөсер жауын алдындағы түнерген аспанды, көкшіліден соққы жеген аққу құстың жайын неліктен сөз етеді?
3.Өз басындағы жағдай осы құбылыспен қаншалықты байланысты, яғни, алыстан орағытып келіп нені меңзеп отыр?
4.Неліктен Шалкиіз өз дәуірі үшін бітім-болмысы бөлек ерекше тұлғаны және соның жолына ерудіаңсайды
5.Би Темірді құдіретті етіп көрсетудегі мақсаты не? Бұл жыраудың жеке өз басының мүддесі ме әлде ұлттық мүдденің бір көрінісі ме?
1-тапсырма
Оқушыларға жыраудан қалған қанатты сөздерді оқып, мағынасын ашады.
Екі түрлі түсініктеме күнделігі
Қанатты сөздер Астарлы ойы
Тұсында болған мәртті қорлама – табылмайды керекте.
Айдын сулар, аймақ көл – тасыса дөңбек келтірер,
Көп өтірік, жаман сөз – басыңа бәле келтірер.
Жүйрікпін деп жалданба – жолығарсың арланға.
Ақылсыз достан ақылды дұшпан артық.
Жағаңа дұшпан қолы тимеске – артыңда туысқанның көбі игі.
Бір жақсымен дос болсаң – азбас-тозбас мүлкі етер,
Бір жаманмен дос болсаң – бар ғаламға күлкі етер.
Ағайынның ішінде бір жақсысы бар болса –
қаумалаған көп жаман сол жақсыны көре алмас.
Алға сап жауап бермеңіз – арғы түбін ойламай.
Арғымақ атқа көп міндім – садаға кетсін буданнан,
Азаматқа көп ердім – садаға кетсін туғаннан.
2-тапсырма Жылдам жазба
Оқушылар Шалкиіз жыраудың өзіне ұнаған қанатты сөздерінің бірін тақырып етіп алып, шығармашылық тапсырма орындайды
Дескрипторлар
-Астарлы ой мағынасын толғаумен байланыстырып, өз көзқарасынбілдіреді.
-Қанатты сөздердің біреуін тақырып етіп алады;
-Шығармашылық тапсырма орындайды
Имена существительные женского, мужского рода с окончаниями
-а, -я в И. п. ед. ч. относятся к 1 склонению:
зима, земля, юноша, дядя.
Имена существительные мужского рода с нулевым окончанием,
среднего и мужского рода с окончаниями -о, -е в И. п. ед. ч. относятся ко
2 склонению:
стол, дождь, яблоко, поле, домишко, подмастерье.
Имена существительные женского рода с нулевым окончанием и
имеющие мягкий знак на конце в И. п. ед. ч. относятся к 3 склонению:
радость, ночь, рожь, мышь, тень.
Чтобы узнать склонение имени существительного в предложении,
нужно его поставить в начальную форму – И.п. ед. ч. По роду и окончанию определить склонение.
Запомните! У существительных, имеющих форму только
множественного числа, склонение не определяется:
сани, ворота, дрова.
Обратите внимание, как образуется форма родительного падежа
множественного числа у некоторых существительных 2-го склонения.
Нулевое окончание: сапог, солдат, чулок, валенок, блюдец, полотенец.
Окончание -ов, (-ев): носков, гектаров, граммов, щупальцев, болотцев.
Окончание -ей: коленей, лагерей, якорей.