• Сұрақтардың шешімін жан-жақты қарастырып көріңдер. • Ана аққуды атпас бұрын жылқышы қарт жолыққанда, оқиға қалай өрбитін еді? Тәуіп шалдың әрекеті бүгінгі қоғамда орын алып жатыр ма? Егер бар болса, не себеп? Тәуіп шалды ақтап алуға бола ма? Дәлелді пікір білдіріңдер. . Ананың шарасыздықтан жасаған әрекетіне автордың көзқарасы қандай? • Шығармадан өздеріңе ұнаған эпизодты жаттап, мәнерлеп айтыңдар. • Поэмадағы оқиғаларға мазмұндас мақал-мәтелдерді жинақтап, жаттап алыңдар. • Кие әлде махаббат? Автор қайсысын биік қояды? Бұл жайында сендердің пікірлерің қандай? • Шығармадағы кейіпкерлердің мінез-құлқын білдіретін үзінділерді белгілеңдер. • Кейіпкерлердің мінезін қайдан танимыз? Кестені толтырыңдар. Кейіпкер Үзінді Қандай мінездің адамы?
Қожа Ахмет Ясауи (1093-1166) - қазақ халқының байырғы мәдениетінің тарихында айрықша орны бар ұлы ақын, сопылық поэзияның негізін салушы, күллі күншығыс мұсылмандарының рухани ұстазы болған ұлы ойшыл, діни қайраткер. Өз аты Ахмет, есімінің алдындағы «қожа» мұсылман дінін таратып, уағыздаушылық қызметіне орай берілген атау, ал соңындағы «Ясауи» ақынның қай жерден шыққандығын көрсетеді. Бірақ нақтылық үшін айтсақ, Йасы қаласы оның туған жері емес, жастайынан жетім қалып, ағайын туыстарының қолына келіп, бала кезінен өскен жері. Ақынның туған жері қазіргі Оңтүстік Қазақстан облысының Сайрам ауданы. Әкесі Ибрахим мұсылманша сауаты бар, сөз қадірін білетін білікті адам болған. Бала Ахметтің басты ұстазы, тәрбиешісі аталас туысы болып келетін Арыстанбаб болды. Ол өмірден қайтқаннан кейін Ахмет 17 жасында Йасы қаласына келеді. Дәл осы кезден бастап араб, шағатай, парсы, түркі тілдерінде өлеңдер жаза бастайды. Шығыс поэзиясы мен әдебиетіне ден қойды. Кейін Бұхара қаласында Жүсіп Хамаданидің діни медресесінде оқыды. Оны тәмәмдаған соң сопылық жолдың біраз ащы-тұщысын татып, көптеген қалаларды аралап, туған шаһары Түркістанға қайтып оралады да, Арыстанбаб қалап кеткен дәстүрді жалғастырды. Осында ол ислам дүниесі кең таныған кемеңгерге айналды. Ал 63 жасынан бастап қалған өмірін жер астында, яғни қылуетте өткізді. Бұны Ахмет «Пайғамбар жасына жеттім. Маған одан артықтың қажеті жоқ», - деп түсіндіреді. Қанша жыл ғұмыр кешкені жөнінде әр түрлі деректер бар. Бір деректе 73 жыл, келесілерінде 85 жас деп берілген. Ж.Аймауытов ақынның 149-шы хикметіне сүйеніп, Ясауиды 125 жас жасаған дейді. Оның бүгінгі ұрпаққа жеткен көлемді шығармасы - «Диуани Хикмет» (Даналық кітабы) қыпшақ диалектілерімен көне түркі тілінде жазылған. Өкінішке орай туындының түпнұсқасы біздің заманымызға жетпеген. Бізге жеткені XV-XVI ғасырлардағы көшірмесі ғана. Ондай нұсқалары өте көп. Олардың көбі Ыстамбұл, Қоқан, Ташкент, Мәскеу, Алматыда сақталған. Бұл шығарма алғаш рет 1878 жылы жеке кітап болып басылып шықты. Содан кейін ол Ыстамбұл, Қазан, Ташкент қалаларында бірнеше қайыра басылды. Соның бірі 1901 жылы Қазанда Тыныштықұлының қазақтарға арнап шығарған нұсқасы болатын. Төрт тармақты өлеңмен жазылған бұл шығармада ақын өзінің бала күнінен пайғамбар жасына келгенге дейінгі өмір жолын баяндайды, тіршілікте тартқан азабын, көрген қайғысын айтады, бұхара халыққа үстемдік жүргізуші хандардың, бектердің, қазылардың жіберген кемшіліктерін, жасаған қиянаттарын сынайды, бұл фәнидің жалғандығын білдіреді.
ле Алатауында өсетін кордицепс саңырауқұлағы адам өмірін 150 жылға дейін ұзартуға мүмкіндік береді.
«Іле Алатауында, 3 мың шақырымға жуық биіктіктегі жәндіктердің бойынан кордицепс деп аталатын қызықты саңырауқұлақ табылды. Оның құрамындағы көптеген микроэлементтер саңырауқұлақтың фармацевтикалық құндылығын арттыра түседі. Кордицепс жеп өлген жәндіктердің тіні шірімейді және оған бактерия қонбайды. Бұл саңырауқұлақ құрамындағы кордицепин деп аталатын табиғи антибиотиктің арқасында болатын құбылыс», - дейді А.Сағитов «Казахстанская правда» басылымының бейсенбідегі санында жарияланған сұхбатта.
Ғалымның айтуынша, кордицепс жазық жерлерде де өседі, бірақ, таудың ұшар басында өсетін саңырауқұлақтар ғана емдік қасиетке ие.
«Бұл жағынан алғанда біздің еліміздің жолы болып отыр: адамның өмірін 150 жылға дейін ұзартуға болады, мұндай мүмкіндікті жіберіп алу бассыздық болар еді», - дейді академик.
Оның айтуынша, кордицепс бүйректердің қызметін қалпына келтіреді, тромбоцит пен лейкоцит тапшылығын емдейді, жүрек-қан тамырлары аурударында; ұйқысыздық пен жүйке тозғанда; ерте қартаю, өткір және созылмалы гепатит, әртүрлі ісіктердің, тыныс алу жолдары ауруларының алдын алуға, қант диабеті мен ұйқы безі сырқаттарын емдеуге көмектеседі.
Караван жаңалықтары - https://kaz.caravan.kz/zhangalyqtar/
Объяснение: