с тестом по казахскому языку 1.Төл сөзді сөйлемді белгілеңіз.
а) «Келешек - өткен тарихты қорғау», -дейді Олжас Сүлейменов
в) Сен дегенде сөз бар ма?
с) Әй дер әже, қой дер қожа жоқ
д) Балалардың соңғы ермегі – «Ақсүйек».
е) Сауатты болу дегеніміз – дұрыс жазып, дұрыс сөйлеу.
2 «Қазақ» газетінің бас редакторын анықтаңыз. а) Мұхамеджан Сералин в) Ешмұхамед Абылайханов
с) Ахмет Байтұрсынов
д) Мыржақып Дулатов
е) Рақымжан Дүйсебаев
3 Жалаң сөйлемді көрсетіңіз.
а) Ардақ еш уақытта мұндай қуанған емес
в) Оқушы тыңдады
с) Жоғары қарады
д) Ауылға көз салды
е) Түн. Дала жым-жырт.
4 Жақты сөйлемді көрсетіңіз.
а) Орынсыз сұрақтар қоюға болмайды.
в) Түрінен ештеңе байқап болмайды.
с) Баланы жаман үйретпеу керек
д) Самат, сен мені танисың ба?
е) Лық толы халық
5 Туынды түбір сөзді анықтаңыз.
а) жол в) бол с) жаңа
д) сынып е) тазалық
6 Синонимді табыңыз.
а) Отан-отаншыл
в) әке-шеше
с) сыйлау-құрметтеу
д) ақ-қара
е) өлім-өмір
7 Мезгіл бағыныңқылы сабақтасты белгілеңіз.
а) Ол оқымақшы болып, Астанаға келді.
в) Сабақты жақсы оқысаң, білімді боласың.
с)Жанында әкесі болғандықтан, ашылып сөйлйе алмайды.
д)Олар үйге тез жетпек болып, аттарына
қамшы басты.
е) Мен жаңалықты айтқанша, ол шай жасады.
8 Қазіргі қазақ тілінің стиліне жатпайтынын көрсетіңіз.
а) публицистикалық стиль
в) көркем әдебиет стилі
с) ғылыми стиль
д) техникалық стиль
е) іс-қағаздар стилі
9 Ыңғайлас салаласты табыңыз.
а) Олар күзде босамайды,бірақ көктемде қолдары бос.
в) Жаңбыр да жауды,от та өшті. с) Біздің сынып кең д) Ол бөлмеге кіріп, отыра кетті е) Ол жаза біледі
10 Мақсат бағыныңқылы сабақтасты табыңыз.
а)Қонақтарға әр түрлі базарлық алу үшін, біз бірнеше дүкендерді араладық.
в) Оқушылар келген соң, сабақ басталды. с) Мен барғанша, ол кетіп қалды.
д) Ол келіссе,біз кешке киноға барамыз. е) Күн жылы болады деп, біз серуенге бардық.
11.Құрамы екі немесе одан да көп жай сәйлемнен тұратын сөйлем түрін көрсетіңіз. А) Сұраулы.В) Құрмалас.Д) Лепті.Е) Жай. 12.Қазақстан Республикасының Мемлекеттік туы мен елтаңбасы бекітілген жылды белгіліңіз. А) 1998 ж.В) 1992 ж.С) 1987 ж.Д) 1988 ж.Е) 1991 ж. 13) «Отырар сазы» оркестірін ұйымдастырған компазиторды анықтаңыз. А) Ш. Қалдаяқов.В) Н. Тілендиев.С) А. Жұбанов.Д) Л.Хамиди.Е) М.Омаров. 14) Шоқан Уалихановтың шын атын көрсетіңіз. А) Мұхамеммед.В) Мұхаммедханафия.С) Шыңғыс.Д) Ораз-Мұхамед.Е) Шоқан.
Тіл-қазына, мұра, күнделікті еңбек, тұрмыс, өмір сүру қаруы. XXI ғасыр табалдырығында тұрған осынау дүбірлі дүниеде өзіңді мойындатудың бір жолы бар. Ол тағылымды тарихыңды таныту, өрелі мәдениетіңді өрістету, озық ғылымыңды көрсету. Ұлтты ұлт ретінде ұстап тұратын төрт қазық бар. Олар тілі, діні, саны және салт-дәстүрі. Осы төрт қазықтың ең маңыздысы-тіл. Ұлы Ахмет Байтұрсынов «Сөзі жоғалған халықтың өзі жоғалады» деп көрегендікпен айтып кеткен.
Егемендік алып, елдік қасиет, дәстүр салтымызды дәріптеп жатқан қазіргі уақытта «Туған жер- тұғырың, туған тіл қыдырың» деген ұлағатты сөзді қай кездегіден де жиі айтатын болдық. Жерсіз ел болмайды, тілсіз халық болмайды. Тіл бізге ана сүтімізбен бірге сіңеді. Бұрын жас ұрпақ тәрбиесінің түп қазаығы аталар мен әжелер болатын. Жас ұрпаққа иманжүзділіктің ұрығы әженің әлдиі мен атаның өнегесі арқылы сіңеді. Ана тілі*-халықтың өткен ұрпағын, қазіргі және келешек ұрпағын мәңгілік біріктіретін ең сенімді құрал. Осы дүниедегі адамдар тілінен айырылып, сөйлеуден қалса, қандай қиын күйге түсер еді? Сондықтан тіліміз ана тілі атану үшін, күнделікті өмірде ұдайы қолданыста болуы тиіс.
Ал екінші бақытым- Тілім менің,
Тас жүректі тіліммен тілімдедім.
Кей-кейде дүниеден түңілсем де
Қасиетті тілімнен түңілмедім, -деп Мұқағали атамыз жырлағандай ана тіліміз ешқашан ұмытылмайды. Тәуелсіздік тірегі-тіл. Демек, тіл мерейі үшін күрес-киелі күрес. Таудың кәусар бұлағы қандай таза болса, қазақтың тілі мен діні де сондай таза. Мен үшін ана тілім-Абайдың сөзі, Ақан серінің әні мен Құрманғазының күйі болып есептеледі. Тіліміздің өркендеуі үшін әр азамат үлес қосуы және ат салысуы тиіс.
Қорыта айтқанда, қазақ тілі мемлекеттік тіл ретінде шын мәнінде үстем жағдай иеленіп келе жатыр, оны ұлтына қарамастан біздің еліміздің барлық азаматтары меңгеретін болады деп сенімдеміз. Тек қазақ жастары ғана емес, еліміздегі барлық ұлт өкілдері мемлекеттік тілді меңгеріп, Қазақстан Республикасын дүние жүзіне танытса екен демекпіз. Бұл үшін бізге төзімділік, белсенділік іс-қимыл қажет.
Елдің ертеңіне кепілдік болар жас буынның бойына сіңіріп, ойына руханиялықтың дәнін дер кезінде егу біздің парызымыз. Еліңді тану үшін –тіліңді білу керек емес пе ағайын!