Сөйлесейік 4. Сұрақтарды көршіңмен бірге талқыла. 1. Сенің ауылыңның (қалаңның) қасында көл немесе өзен бар ма? 2. Жазда көлдің немесе өзеннің жағасында демаласың- дар ма? 3. Сенің ауылыңның (қалаңның) айналасында тоғай бар ма? Ол тоғайда қандай аң, құстар тіршілік етеді? 4. Сенің ауылыңның (қалаңның) айналасында көпір бар ма? Ол ескі ме әлде жаңа ма? 5. Жазда футболды қайда ойнайсыңдар? Ауылдың (қа- ланың) ішінде ме әлде сыртында ма?
Табиғат ана, сенің табиғатыңа сөз жетпейді. Өйткені, сенің мөлдіреп аққан өзен, көлдерің, сайраған бұлбұл құстарың, ойнақтаған бунақденелілер мен жәндіктерің сенің табиғатыңның көркем де, әсем екенін білдіріп тұр. Оны білетін балалар қазір шамалы. Өйткені,балалар орманға серуенге шыққанда қоқыс тастап, сенің ауаңды ластайды. Өйткені, олар сенің қадіріңді білмейді, сен оларға киім-кешек, отын, үй тағы басқа да жиһаздарды, затарды беріп отырасың, ал олар болса, оны жақсылыққа есептемей,сенің табиғатыңды ластайды.
Табиғат анаға хат
Бізді қоршаған орта: жан-ануарлар мен өсімдіктер, Жер мен Ай, Күн мен алыстағы жұлдыздар - осылардың барлығы да табиғат деген ауқымды ұғымды білдіреді. Атамыз қазақ қашанда адам мен табиғат ұғымы егіз деп санаған, себебі адам да табиғаттың ажырамас бір бөлігі. Сондықтан халқымызда «Жер-Ана» деген егіз үғым қалыптаскан. Жерді өз Анасындай, Анасын Күндей қастерлеу Ата қостаған салтымыз. «Жер шоқтығы - Көкшетау», «Жер жаннаты - Жетісу» деп, бабаларымыз туған жерге, табиғатқа деген ыстық махаббатын білдірген. Сондықтан осындай баға жетпес байлық табиғатты аялау - біздің міндетіміз.
Мен таиғат анаға хат жазар болсам, ең әуелі табиғатты көз тоймас әсем сұлулығы мен бізге оң әсер ететін пайдасын ескере отырып, рахметімді айтар едім. Оны өа басым қалай қастерлеп, қолымнан келгенше күтім жасайтынымды айтушы едім. Сонымен қатар, осы тіршілік көзін ластап, салдыр - салақ қараған адамдар үшін қынжылып, кешірім сұраушы едім. Демек, біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланыты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді. Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.
Талай ақын - жыршы ағаларымыз табиғатты өлең жырларына арқау етіп, жырлап өткен. Солардың біреуімен өз ойымды тәмамдағым келеді:
Табиғатта сезімде, құлақта бар,
Ренжітсең қайғырып жылап та алар.
Аяласаң жаныңа шуақ тамар,
Қажығанда бойыңа қуат тамар. - демек менің құрметті құрдастарым табиғатты аялайық! Қолымыздан келгенше келер ұрпаққа табиғаттың әсемдігін сақтап қалайық!