Сөздік және ғаламтор көмегімен берілген сөздердің мағынасын ашу, оны топ ішінде талқылау. Басқа топ мүшелерін лексикалық минимуммен таныстыру. Олармен сөйлем құрастыру. І топ ІІ топ ІІІ топ
Әмірші Сарай Керуенбасы
Саудагер шаһар Базар
Сөрелер Құмыра Зергер
Ұста Тауар жиһаз
келісім мәдениет өркендеу
Мәтінмен жұмыс.
Көше толы ығы-жығы халық екен, біреуді-біреу аңғарып аңтарылар емес. Әредік сартылдап шауып өткен қол, жүзім толы құмыраны бұратыла көтерген келіншек, үстіне бояу жұққан зергер, ошаққа салып алғандай күйелеш ұсталар, әулекі жүріс қуған бозбала, дүркірей жүгіріп өткен балалар, ақ езу болып көпіріп аузы ауырған делдал, күллісі артына қарамай безіп бара жатқан бейқарар өмірдің қайталанбас өрнектері еді. Шаһар тынысы тасыған кездегі телегей Інжудің шуашы секілді. Кідірмей жіті жүріп отырып Қан Базарға жетті. Қан Базар шаһардың терістік-батыс бетіне орналасқан. Айналасы ат шаптырым дөңгелек алаң, шетін далдалап өрік ағашы тігілген, ағаш көлеңкесіне қыш сөре қаланған, төрінде биік әуіз бар, етегінде мал базары — табаны ақ жем болған саудагерлер самбырлап қол алысып, құнжыңдасып жатыр.
Қыш сөрелердің үсті қызылды-жасылды жайма, жаймаға қисапсыз жиһаз қойылған. Бұлар жұрттың арасынан әзер сығылысып өтіп келеді. Бұлар жұрттың арасынан әзер сығылысып өтіп келеді. Қыш сөрелердің үсті қызылды-жасылды жайма, жаймаға қисапсыз жиһаз қойылған. Бұлар жұрттың арасынан әзер сығылысып өтіп келеді.
Қан Базардан Хисамеддин ақынды іздестірген.
Хисамеддин Салтанат сарайынан шыққан хазарлықтар мен киевтіктерге ілесіп жиһанкездердің қонақжай мекені Алтын сарайға жеткен. Керуен шеткі әуліге жайғасыпты. Кірекештер түйелерді отқа жіберіп, енді тырайып-тырайып тынығып жатыр екен. Керуенбасы Қызыл шал ортаға нарлап жиналған үш алапыш теңді ашуға әмір етті. Нешеме күнгі сүркіл бейнеттен мәңгүрт болған құлдар тапырлап жұмысқа кірісті. Алапыш теңнің бауыры сөгілді, ішінен сарыала бумалар төгілді, бейне көктемгі қаяз балықтың қарның жарып қалғанда ақтарылар ма қызыл уылдырық тәрізді; мұқым сары қайыспен қаптап, алтынмен аптаған көне кітаптар шықты. Көбі інжілдер екен, екі-үшеуі сәулет өнерінің сырын бейнелеген сызық пен есепке толы дүниелер.
Күлтегін» жыры (үлкен жазу) жер мен көктің және а ң жаралуы туралы философия толғаудан басталады (биікте Көк тәңірі, төменде қара жер жаралған да екеуінің арасында а жаралған). Бұдан кейін бүкіл а Білге қаған мен Күлтегін батырдың ата-бабалары билік жүргізгені, түгел түркінің басын қосып, қуатты мемлекет орнатқан Бумын қаған мен Істемі қаған мадақталады. «Күлтегін» жырының авторы Түрік қағандығының бүкіл әлемді аузына қаратқан айбарлы да абыройлы дәуірін зор мақтаныш сезіммен жырлайды. Сондай-ақ ақын Бумын қаған мен Істемі қаған қайтыс болған соң түркі елінің тағына дарынсыз қағандар отырғанын, халықты опасыз бектер мен жүгенсіз әміршілер билегенін күйінішке толы жыр жолдары арқылы жеткізген («Соңындағы інісі ағасындай болмады, Ұлдары әкесіндей болмады. Біліксіз қағандар отырған екен, Жалтақ қағандар отырған екен»). Табғаш елінің алдауына көнген Түрік қағандығының бектері өзара араздасып, елдің ішкі бірлігіне көп нұқсан келтірді. Елде алауыздық туды. Түрік қағандығының іргесі шайқала бастады. Бұл өте қауіпті кезең еді. Автор түркі халқы ата-баба дәстүрін берік ұстаған кездерінде ешкімге тәуелсіз, еркін өмір сүргенін жырлай келіп, ол осы жолдан тайып, дұшпанға алданған сәттерінде: «Бек ұлдары – құл болды, Пәк қыздары – күң болды», – дейді. Міне, содан кейін Күлтегін батыр көп әскер жиып, түркі елін жаудан азат етуге кіріскені зор сүйіспеншілікпен суреттеледі. Түркі әскерінің оғыз, соғды, түргештерге, т.б. қарсы жүргізген шайқастары, ал Күлтегін батырдың шайқас алдындағы жекпе-жекке шығып, жауды ұдайы жеңіп отырғаны зор шеберлікпен бейнеленген. Жырдың авторы Күлтегін мінген аттың сипатын, ат әбзелдерінің әдемілігін, батыр қаруының сұсты көрінетінін ұтымды теңеулер арқылы көрсете білген. Жырда Күлтегін түркі елінің «төрт бұрышындағы» барлық жауды жеңіп, елде тыныштық, бейбіт өмір орнатады. Ақын Күлтегіннің ерлігі туралы: «Бастыны – еңкейтті, Тізеліні – бүктірді», – дейді. Сөйтіп, жырда Күлтегін батырдың күллі түркі халқын тәуелсіз еткені әрі оны байлыққа кенелткені «Жалаңаш халықты тонды, Кедей халықты бай қылдым. Аз халықты көп қылдым. Тату елге жақсылык қылдым», – деп зор мақтаныш сезіммен баяндалады: «Күлтегін» жырының басты идеясы – түркі халқын ауызбірлікке, сыртқы жауға қарсы ұйымдасқан күреске, ежелгі ата-баба жолы мен салт-дәстүрін берік ұстауға үндеу болып табылады. Жыр соңында Күлтегін батыр қайтыс болғанда бүкіл түркі халқы қатты қайғырып, аза тұтқаны, оны жоқтап, жерлеу салтанатына әлемнің төрт бұрышынан көптеген атақты адамдар – елшілер, батырлар, бектер, тас қашайтын шеберлер, т.б. келгені айтылады.
«Күлтегін» жыры – елдің ішкі бірлігін жыр еткен, идеялық мазмұны терең, көркемдік дәрежесі биік поэзиялық туынды. 2001 жылы 18 мамырда Астана қаласындағы Еуразия ұлттық университетіне Күлтегін жазба ескерткішінің көшірмесі қойылды.