Денсаулық – зор байлық. Здоровье – клад бесценный. 2. Жарлының байлығы – дененің саулығы. Богатство бедняка – его здоровье. 3. Ауру атанды да шөктірер. Болезнь и верблюда – с ног валит. 4. Ауру кірді - әлек кірді. Болезнь пришла – беда в дом вошла. 5. Ауру батпандап кіріп, мысқалдапшығады. Болезнь входит батманами*, а выходит мискалями**. 6. Ауру кісі күлкі сүймес, Ауыр жүкті жылқы сүймес. Больной не выносит смеха, конь – тяжелую ношу. 7. Қотыр қолдан жұғады, Таз тақиядан жұғады. Болячки передаются через руки, парша – через тюбетейку. 8. Ауруын жасырған бөледі. Кто болезнь свою скрывает, тот со смертью играет. 9. Батыр бір оқтық, Бай бір жұттық. Бай – до первого джута, батыр – до первой пули. 10. Ағын судың арамдығы жоқ. В проточной воде грязь не держится. 11. Бас ауырса жан қорқады. Голова начинает болеть – душа покой теряет. 12. Қай жерің ауырса, Жаның сол жерінде. Где болит – там и душа. 13. Жұғың бар жерде – шыбын бар, Шыбын бар жерде – шығын бар. Где мусор – там и мухи, где мухи – там болезни.
Себеп пысықтауыш неліктен? Не себепті? деген сұрақтарға жауап береді.
Мен сені сағынып (не себепті?) келдім. – себеп пысықтауыш
Мен түсінбегендіктен (не себепті?) үй тапсырмасын орындай алмадым.
Ол қатты қуанғаннан (не себепті?) сөйлей алмай қалды.
Мақсат пысықтауыш кім үшін? Не үшін? Неге? Қандай мақсатпен? деген сұрақтарға жауап береді.
Әсем дүкенге кітап алғалы (не мақсатпен?) келді. – мақсат пысықтауыш
Бауыржан досымен бірге Алматыға оқуға (не мақсатпен? ) барды.
Арман осы жиынға қатысайын деп әдейі (не мақсатпен?) келді.
Мен осы мәселені айту үшін (не мақсатпен?) хабарластым.