Берілген өлең жолдарындағы ойды қазіргі күнмен сабақтастыра қарастырып, ойыңызды жазыңыз.
Зар заман, зар заман, Зарлап өткен бір заман. Сөздің басы — бисмиллаһ, Біз айталық, сіз тыңда Мұсылманның тарихын: Төрт аяқты хайуан — Бұ дүниенің жарығы. Бағасы кеткен жігіттің Бетінен алар зайыбы. Бір алладан басқаның Көпті қылған айыбы. Кесапаттың кесірі Келе ме деп керт басқа, Сол себептен қорқамын! Әуелгі қорлар зор болды, Сондай зорлар қор болды, Әуелгі барлар жоқ болды, Сондай жоқтар тоқ болды Жөн білмеген жамандар Ел билеген бек болды, Көтере алмай билігін, Ұласқан үлкен кек болды, Ниетіне қазақтың Тым-ақ тәуір еп болды — Заманақыр болар деп, Сол себептен қорқамын! Мына заман қай заман? Азулыға бар заман, Азусызға тар заман. Тарлығының белгісі: Жақсы — жаннан түңілген, Жаман — малдан түңілген, Мұның өзі — зар заман. Зарлығының белгісі: Бір-бірлерін күндеген, Жай-жайына жүрмеген, Мұның өзі — тар заман. Тарлығының белгісі: Мұсылманнан хал кетті. Тәңірім болғай деместен. Анты жұқпас бойына, Әр не түсер ойына, Жалмауыз болды үлкенің, Қазақ, сенің сорыңа. Арқадан дәурен кеткен соң, Қуғындап орыс жеткен соң, Тіпті амал жоқ, қазақтар, Енді сенің торыңа.
М. Мөңкеұлы өзінің "Үш қиян" өлеңіндегі бұл үзіндісінде негізгі идеяны жеткізе білген. Үзінді идеясы - болашаққа көз тастау, заманнан қорқып, адамның осал тұсын көріп, ұрпақ үшін алаңдатушылық таныту. Ата-бабадан қалған байтақ жердің тапталғанын, кейінгі жас ұрпақты орыстардың өіне баурап алуы, жүректегі бар мейірімінен айыруы мәселесі көтерілген. Шаш, мұрт қою, ішімдік ішу сол заманның бейнесі екенін көреміз. Автор заманның бұндай түрін ұнатпайды, келешек үшін қам жейді
Берілген өлең жолдарындағы ойды қазіргі күнмен сабақтастыра қарастырып, ойыңызды жазыңыз.
Зар заман, зар заман, Зарлап өткен бір заман. Сөздің басы — бисмиллаһ, Біз айталық, сіз тыңда Мұсылманның тарихын: Төрт аяқты хайуан — Бұ дүниенің жарығы. Бағасы кеткен жігіттің Бетінен алар зайыбы. Бір алладан басқаның Көпті қылған айыбы. Кесапаттың кесірі Келе ме деп керт басқа, Сол себептен қорқамын! Әуелгі қорлар зор болды, Сондай зорлар қор болды, Әуелгі барлар жоқ болды, Сондай жоқтар тоқ болды Жөн білмеген жамандар Ел билеген бек болды, Көтере алмай билігін, Ұласқан үлкен кек болды, Ниетіне қазақтың Тым-ақ тәуір еп болды — Заманақыр болар деп, Сол себептен қорқамын! Мына заман қай заман? Азулыға бар заман, Азусызға тар заман. Тарлығының белгісі: Жақсы — жаннан түңілген, Жаман — малдан түңілген, Мұның өзі — зар заман. Зарлығының белгісі: Бір-бірлерін күндеген, Жай-жайына жүрмеген, Мұның өзі — тар заман. Тарлығының белгісі: Мұсылманнан хал кетті. Тәңірім болғай деместен. Анты жұқпас бойына, Әр не түсер ойына, Жалмауыз болды үлкенің, Қазақ, сенің сорыңа. Арқадан дәурен кеткен соң, Қуғындап орыс жеткен соң, Тіпті амал жоқ, қазақтар, Енді сенің торыңа.
Объяснение:
Үзінді идеясының ұлттық ерекшелігі:
М. Мөңкеұлы өзінің "Үш қиян" өлеңіндегі бұл үзіндісінде негізгі идеяны жеткізе білген. Үзінді идеясы - болашаққа көз тастау, заманнан қорқып, адамның осал тұсын көріп, ұрпақ үшін алаңдатушылық таныту. Ата-бабадан қалған байтақ жердің тапталғанын, кейінгі жас ұрпақты орыстардың өіне баурап алуы, жүректегі бар мейірімінен айыруы мәселесі көтерілген. Шаш, мұрт қою, ішімдік ішу сол заманның бейнесі екенін көреміз. Автор заманның бұндай түрін ұнатпайды, келешек үшін қам жейді