Менің досымның шақыруымен Қазақстанның даласына баруға мүмкіндігім болды. Шынымды айтсам, жол қиын болды, бірақ біз оған жеткенде шаршау өздігінен кетті. Менің көзқарасымның алдында, шөпті өсімдіктермен жабылған алып жазықтықтың ашықтығы ашылды. Мұны мен өмірімде көрген емеспін, Веда барлық уақытта дерлік кішкентай ауылда өмір сүрген. Кілем сияқты кең даланың бүкіл кеңістігі таңғажайып өсімдіктермен жабылған, оларды мен кітаптардан оқимын: бетеге, жұқа аяқ, қауырсын шөп, қой, көк шөп. Бұл мәселеде мені осында тұратын жолдас оқыды. Жаяу экскурсия маған өте ұнады, өйткені мен өзім үшін жаңа білімдер таптым.
Бұл қызықты және әсерлі көрініс болды деп айта аламын. Құстардың дауысы ауаны жарқыратты. Мұндағы өмір бір орында тұрмайды.
Кейін білдім, дала Есіл деп аталады. Мұнда жазда кебуі мүмкін шағын өзендер мен көлдерді көруге болады. Осындай шексіз қашықтықтарды көргенде сізде еркіндік сезімі пайда болады. Ашық кеңістік ашық, биік аспан астына жайылды. Көкжиек тек аяқталмайтын сияқты. Алдымен мен әйгілі суретшінің таңғажайып картинасын қарап жатырмын деп ойладым.
Бұл менің Қазақстандағы дала туралы алғашқы әсерім болды. Кешкі ас пен жақсы ұйқыдан кейін осы әдемі жерде күннің шығуын көруге бел будым. Бұл жай ұмытылмас болып шықты.
Өзен дегеніміз - өзінің табиғи арнасымен ағып жататын ағынды су немесе ағып жатқан тұщы судың табиғи жолы.
Өзен басқа бір өзенге, көлге, теңізге, мұхитқа немесе үлкен су қоймасына барып құяды. Өзен жаңбыр суынан, еріген қар мен мұздықтардан, қайнар бұлақтардан немесе арнасынан тасыған көл суларынан нәр алады. Көптеген өзендер қыраттар мен таулардан басталады. Бірақ, төмен қарай ағып келе жатқанда оған өзгеде жылғалар, өзен-бұлақтар мен су көздері қосылады. Елді мекендердің басым бөлігі өзен жағаларында орналасады. Өзендер, сондай-ақ, ауыл шаруашылығына да қолайлы. Өйткені, өзен аңғарлары мен жазықтарының топырағы өте құнарлы болады.
Қазақстан аумағында ірілі-ұсақты 85 мың өзен бар. Олардың ішінде 7 өзеннің (Ертіс, Тобыл, Есіл, Жайық, Сырдария, Іле, Шу) ұзындығы 1000 км-ден асады.
Ұзындықтары 500 м асатын өзендер: Нұра, Торғай, Ойыл, Сарысу, Жем, Талас, Үлкен Өзен, Кіші Өзен, Елек, Ырғыз, Сағыз өзені, Шідерті өзені.
Табиғат - тіршілік көзі. Оның әрбір әсері адам өмірінде үлкен роль атқарады. Аяулы табиғатсыз осы ғаламда өмір сүру, тіршілік ету мүмкін емес еді. Жыл мезгілдерінің өзгеруі де, табиғатты одан әрі әсерлейді. Әр жыл мезгілі әр қилы. Төрт жыл мезгілі бізге төрт түрлі ғажайып күйін сыйлайды. Таудан сарқырап аққан өзеннің айналасында өксіген оттай жанған жануарларды көрудің өзі керемет көрініс емес пе?! Бау-бақшада өскен жеміс-жидектердің иісі мұрын жарады. Жайқалып өскен түрлі гүлдер көзге өз кереметтігін сыйға тартады. Аспаннан күннің көзі түскенде, жердің жүзі қуана қыбырлайды. Көлдер қойнын ашса, қаңқылдап оған құстар қонар.
Табиғат жайлы өнегелі сөздер, мақалдар мен өлең- жырлар да аз емес. Оның керемет әсемдігін жырлаған, суреттеп жазған ақындар баршылық.
Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланыты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді.
Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.
Менің досымның шақыруымен Қазақстанның даласына баруға мүмкіндігім болды. Шынымды айтсам, жол қиын болды, бірақ біз оған жеткенде шаршау өздігінен кетті. Менің көзқарасымның алдында, шөпті өсімдіктермен жабылған алып жазықтықтың ашықтығы ашылды. Мұны мен өмірімде көрген емеспін, Веда барлық уақытта дерлік кішкентай ауылда өмір сүрген. Кілем сияқты кең даланың бүкіл кеңістігі таңғажайып өсімдіктермен жабылған, оларды мен кітаптардан оқимын: бетеге, жұқа аяқ, қауырсын шөп, қой, көк шөп. Бұл мәселеде мені осында тұратын жолдас оқыды. Жаяу экскурсия маған өте ұнады, өйткені мен өзім үшін жаңа білімдер таптым.
Бұл қызықты және әсерлі көрініс болды деп айта аламын. Құстардың дауысы ауаны жарқыратты. Мұндағы өмір бір орында тұрмайды.
Кейін білдім, дала Есіл деп аталады. Мұнда жазда кебуі мүмкін шағын өзендер мен көлдерді көруге болады. Осындай шексіз қашықтықтарды көргенде сізде еркіндік сезімі пайда болады. Ашық кеңістік ашық, биік аспан астына жайылды. Көкжиек тек аяқталмайтын сияқты. Алдымен мен әйгілі суретшінің таңғажайып картинасын қарап жатырмын деп ойладым.
Бұл менің Қазақстандағы дала туралы алғашқы әсерім болды. Кешкі ас пен жақсы ұйқыдан кейін осы әдемі жерде күннің шығуын көруге бел будым. Бұл жай ұмытылмас болып шықты.
Өзен дегеніміз - өзінің табиғи арнасымен ағып жататын ағынды су немесе ағып жатқан тұщы судың табиғи жолы.
Өзен басқа бір өзенге, көлге, теңізге, мұхитқа немесе үлкен су қоймасына барып құяды. Өзен жаңбыр суынан, еріген қар мен мұздықтардан, қайнар бұлақтардан немесе арнасынан тасыған көл суларынан нәр алады. Көптеген өзендер қыраттар мен таулардан басталады. Бірақ, төмен қарай ағып келе жатқанда оған өзгеде жылғалар, өзен-бұлақтар мен су көздері қосылады. Елді мекендердің басым бөлігі өзен жағаларында орналасады. Өзендер, сондай-ақ, ауыл шаруашылығына да қолайлы. Өйткені, өзен аңғарлары мен жазықтарының топырағы өте құнарлы болады.
Қазақстан аумағында ірілі-ұсақты 85 мың өзен бар. Олардың ішінде 7 өзеннің (Ертіс, Тобыл, Есіл, Жайық, Сырдария, Іле, Шу) ұзындығы 1000 км-ден асады.
Ұзындықтары 500 м асатын өзендер: Нұра, Торғай, Ойыл, Сарысу, Жем, Талас, Үлкен Өзен, Кіші Өзен, Елек, Ырғыз, Сағыз өзені, Шідерті өзені.
Табиғат - тіршілік көзі. Оның әрбір әсері адам өмірінде үлкен роль атқарады. Аяулы табиғатсыз осы ғаламда өмір сүру, тіршілік ету мүмкін емес еді. Жыл мезгілдерінің өзгеруі де, табиғатты одан әрі әсерлейді. Әр жыл мезгілі әр қилы. Төрт жыл мезгілі бізге төрт түрлі ғажайып күйін сыйлайды. Таудан сарқырап аққан өзеннің айналасында өксіген оттай жанған жануарларды көрудің өзі керемет көрініс емес пе?! Бау-бақшада өскен жеміс-жидектердің иісі мұрын жарады. Жайқалып өскен түрлі гүлдер көзге өз кереметтігін сыйға тартады. Аспаннан күннің көзі түскенде, жердің жүзі қуана қыбырлайды. Көлдер қойнын ашса, қаңқылдап оған құстар қонар.
Табиғат жайлы өнегелі сөздер, мақалдар мен өлең- жырлар да аз емес. Оның керемет әсемдігін жырлаған, суреттеп жазған ақындар баршылық.
Біздің әрбір басқан қадамымыз, әрбір істеген ісіміз табиғатқа байланыты болғандықтан, оның біздің өмірімізде ерекше орын алуы сөзсіз. Бірақ, адамзаттың кейбір істері табиғатқа кері әсер етуде. Оның кері әсері біздің денсаулығымызға да зиян келтіреді.
Табиғатты қорғау- табиғатты аялау әр адамның міндеті. Үлкен- кіші әрдайым оны таза ұстап, құрмет тұту қажет. Оның бізге қаншалықты қажет екені баршамызға мәлім.