той малы (дәстүр) . «жүз жылқы той малына кетіпті» (м. ж. көпеев) . келін алуға келген қадірлі құдалар ел дәстүр салты бойынша сән салтанатымен, жөн жосығымен келіп түседі. бұл жолдың кәде жоралары да көп болады. соның ішінде ең басты кәдесінің бірі осы топқа арнайы әкелген « той малы» деп аталатын жолды дәстүр. бұған әр құда өз дәулеті мен шамасына қарай жылқы немесе бірнеше қой әкеледі. күйеудің абырой, беделі осы кәдеге де байланысты болады. бұған қымбат мата, бұйым, жеміс, қант, шәй да қосылады. әкелген мал арқылы құдалар қыз әкесінен, атасынан немесе сол ауылдағы жолы үлкен ақсақалдан бата тілейді. батадан кейін әлгі мал сойылып, тойға жиналғандар одан ауыз тиеді. той малы толымсыз болса қыз жеңгелері құдалардың бетіне басады. сондықтан да «той малының» мүшесі түгел әрі семіз болуы қатты қадағаланады.
дәмету
«дәметкен сары майдан кеудең құрсын» (халық өлеңі).
дәметудің әр түрі бар ал ырымда жас келіншектердің дәметуінің жөні бөлек. жас мен келіндер ата енелері қонақтан келсе, олардан тәтті дәмететтін әдеті бар. әсіресе, жас келіндер дәметсе оның меселін қайтаруға болмайды. өйткені, дәметіп отырып ойындағысы болмаса оның емшегі ісіп кетеді. бұл өмір шындығы. ал үлкен кісілер, аналар, әжелер жас келіншегі бар үйге дәметіп қалар деп қашанда қалтасына дәм тұзын сала жүреді. бұл әркім ескере жүретін ескіден келе жатқан ырым.
Диалог - Сен қандай сандарды қасиетті деп санайсың? - Мен үшін жеті саны - ең қасиетті сан. - Неліктен? Бұл сан туралы не білесің? - Жеті қазына, жеті ата, аптаның жеті күні де осы санмен байланысты. Сен үшін қандай сандар қасиетті? - Мен үш санын қасиетті сан деп есептеймін. - Бұл санның қандай қаситеі бар? - Үш жұрт, үш арыс, үш бәйтерек деген ұғымдар бар. - Демек қазақтың киелі сандарының астарында үлкен мән жатыр. - Ия, басқа да киелі сандар туралы оқып-білгеніміз дұрыс.
той малы (дәстүр) . «жүз жылқы той малына кетіпті» (м. ж. көпеев) . келін алуға келген қадірлі құдалар ел дәстүр салты бойынша сән салтанатымен, жөн жосығымен келіп түседі. бұл жолдың кәде жоралары да көп болады. соның ішінде ең басты кәдесінің бірі осы топқа арнайы әкелген « той малы» деп аталатын жолды дәстүр. бұған әр құда өз дәулеті мен шамасына қарай жылқы немесе бірнеше қой әкеледі. күйеудің абырой, беделі осы кәдеге де байланысты болады. бұған қымбат мата, бұйым, жеміс, қант, шәй да қосылады. әкелген мал арқылы құдалар қыз әкесінен, атасынан немесе сол ауылдағы жолы үлкен ақсақалдан бата тілейді. батадан кейін әлгі мал сойылып, тойға жиналғандар одан ауыз тиеді. той малы толымсыз болса қыз жеңгелері құдалардың бетіне басады. сондықтан да «той малының» мүшесі түгел әрі семіз болуы қатты қадағаланады.
дәмету
«дәметкен сары майдан кеудең құрсын» (халық өлеңі).
дәметудің әр түрі бар ал ырымда жас келіншектердің дәметуінің жөні бөлек. жас мен келіндер ата енелері қонақтан келсе, олардан тәтті дәмететтін әдеті бар. әсіресе, жас келіндер дәметсе оның меселін қайтаруға болмайды. өйткені, дәметіп отырып ойындағысы болмаса оның емшегі ісіп кетеді. бұл өмір шындығы. ал үлкен кісілер, аналар, әжелер жас келіншегі бар үйге дәметіп қалар деп қашанда қалтасына дәм тұзын сала жүреді. бұл әркім ескере жүретін ескіден келе жатқан ырым.
- Сен қандай сандарды қасиетті деп санайсың?
- Мен үшін жеті саны - ең қасиетті сан.
- Неліктен? Бұл сан туралы не білесің?
- Жеті қазына, жеті ата, аптаның жеті күні де осы санмен байланысты.
Сен үшін қандай сандар қасиетті?
- Мен үш санын қасиетті сан деп есептеймін.
- Бұл санның қандай қаситеі бар?
- Үш жұрт, үш арыс, үш бәйтерек деген ұғымдар бар.
- Демек қазақтың киелі сандарының астарында үлкен мән жатыр.
- Ия, басқа да киелі сандар туралы оқып-білгеніміз дұрыс.