lizabjnyjyve

30.11.2020 13:28 •  Қазақ тiлi

СРЛЧНО ОТД ПОСЛЕДНИЕ БАЛДЫ Қазақ тілі мен əдебиеті.Т 2. БЖБ № 1

Оқылым тапсырмасы.

Жолаушы белгілі бір мақсатпен жол жүруші,сапар шегуші адам.Қазақ халқының

дəстүрлі ұғымында “жолаушы өз үйінен қырық қадам ұзап шыққан соң мүсəпір”

делінеді. “Мүсəпір” аарб тілінде жолаушы деген ұғымды білдіреді.

Сайын далада жолаушыға жолыққан адам оған жол көрсетіп,жөн сілтеп, ел мен

жердің жайынан хабар беруге міндетті.”Жолаушы азығы жолда” деп білген жолаушы

ешқашан жол сапарға мол азық,ауыр зат алып шықпаган.Жолаушы ауылға қонуға

келсе, баса көктеп кірмей, алдымен алыстан дауыстап,рұқсат сұраған.Жолаушы

даладан қос көрсе,міндетті түрде бұрылып,онда адам болсын болмасын дəм

татқан.Қаралы ауылға да түсіп,аттануы тиіс болған.

“Қырықтың бірі - қыдыр” деп санаған қазақтар үйіне келген бейтаныс жолаушыға

ықылас,құрмет танытып,қонақ етіп күтсе,байлық пен ырыздық келеді.Ал жолаушыны

сыйламаса , несіп - ырыздығына кесірі тиеді деп сенген.Жолаушы келген ауылына

түстеніп, ат көлігін суытып,тынығып,аттанған.Көшпелілер қоғамында жолаушы кең

даладағы оқиғалар туралы хабарды жедел жеткізуші,ақпаратты алмастырушы міндетін

атқарған.Жолаушыны əдейі ауылына бұргызып əкеліп,алыс - жақынның жаңалығын

тыңдап аттандыратындар да болған.Жолаушыға қиын-қыстау жағдайда қол ұшын

берген жан кейін қимас жолдас,дос-жаранға айналған.Қазақ халқы жолаушыны аса

құрметтеген.Жолаушы жүрген адам кездессе,оны үйіне əкеп,шай беріп,ат көлігін

жайлап,көмектесіп отырған.Жолаушыдан бата алатын болған.Көшпенді өмір кешкен

бабаларымыз жол жүрудің жайын жақсы білген.Ағайын- туыспен араласу үшін немесе

жоғалған нəрсесін іздеу үшін,жолға көп шығатын болған.Ата - бабаларымыз табиғатпен

етене жақын болып,жолға шыққан жолаушылар жол бағдарын жұлдызға қарап

болжап,адаспаған.

Қазіргі кезде жолаушы ұғымы экономикалық категория ретінде

қолданылады.Халқымызда жолаушыға қатысты көптеген мақал-мəтелдер бар.Мысалы

“Жолы болар жігіттің,желі оңынан соғады”, “Жалғыз жүрсең,жолмен жүр,жолдан

жолдас қосылар”, “Жолаушыны жол сынайды” деген мақал арқылы сапар

ауыртпалығын білдірген.

1-2. Мəтіннің стилі мен жанрын анықта. Определите стиль и жанр текста /2

/

3”.Жолаушы” сөзінің синонимін тап.найти синоним слова / /

4.Мəтіндегі мақал-мəтелдер қай мақсатпен қолданылған?Зачем автор в тексте

использовал пословицы? / /

5.Қазіргі кезде жолаушы ұғымы экономикалық категория ретінде

қолданылады.Сөйлемнен перифраз жаса.Измените предложение
Жолаушы ұғымы …………..

Жазылым тапсырмасы / /

Выберите одну из тем ,напишите эссе или статью.

І.Қазақ жазуының даму жолы

ІІ.Көшпелілер мəдениеті.​