«Сын есімнің шырайлары» тақырыбы бойынша ТЕСТ СҰРАҚТАРЫ. / Тест по теме: «Степени сравнения имен прилагательных». 1.Сын есім шырайларының саны. а.3 д.4 в.1 е.5 с.2
2.-дау, -деу жұрнақтары дұрыс келетін сын есімдер. а.әдепті, ұқыпты д.ой, сана в.ескі, жақсы е.жақын, үлкен с.толық, жіңішке 3.-тау жұрнағы дұрыс келетін сын есім. а.төмен д.тапал в.алыс е.үлкен с.жақын
4.-ырақ, -ірек жұрнақтары дұрыс келетін сын есімдер. а.жақсы, әдемі д.ұқыпты, ескі в.жылы, жиі е.таза, кіші с.жаман, үлкен 5.Сын есімнің салыстырмалы шырай түрінен жасалған анықтауыш. а.Сәл кішілеу қара көзі тесіле қарады. в.Ормандағы шиенің піскен кезі еді. с.Қандай ақылды әрі сүйкімді бала. д.Ол қызметіне шексіз адал жан. е.Неткен сұлу табиғат.
6.-дау, -деу, -тау, -теу, -лау, -леу жұрнақтары сын есімнің қай шырай түріне тән екенін анықтаңыз. а.жай д.асырмалы в.салыстырмалы е.аралас с.күшейтпелі
7.Әдемірек – бұл сын есімнің ... а.жай шырайы д.асырмалы шырайы в.күшейтпелі шырайы е.аралас шырайы с.салыстырмалы шырайы
8.Салыстырмалы шырайдағы сөз. а.үп-үлкен д.жақын в.қап-қара е.жап-жасыл с.әдемілеу
9.Салыстырмалы шырайдағы сын есім. а.кіші д.тым әдемі в.ұзынырақ е.аса дарынды с.төмен 10.Салыстырмалы шырайдың жұрнақтары. а.-рақ, -ғылт, -тау д.-ғы, -гі в.-үп, -әп, -жап е.-шылық, -шілік с.тым, өте, ең
тест
Құрмалас сөйлемнің құрамындағы жай сөйлемдер өзара мынадай жолдармен байланысады :
а) Интонация арқылы іргелесе байланысады :
Байжанның оны көруі біріншірет еді: орта бойлы, төртбақтау, толықша , сарғылы өңділеу, қырықты алқымдап қалған жігіт екен.
Мұнда бірінші жай сөйлемнен кейін дауыс ырғағы көтеріңкі айтылып, кідіріс ұзаққа созылмай, екінші сөйлеммен ұласып кетеді де , екі сөйлемнің арасын байланыстырып, күрделі ойды білдіруге дәлекер болып тұрады.
ә) Жалғаулық шылаулар (септеулік ) арқылы байланысады: Құланбай күзеуден ерет қайтып кеткен соң, өзге елдің бәрі де дағдыдан тыс күземді ерте алып көшіп еді .
б) Құрмаластың құрамындағы жай сөйлемнің баяндаушы тиянақсыз тұлғада келіп, келесі жай сөйлеммен ұласып, құрмаласа байланысады. Мысалы: Құрымбайдың оқуға кетуі шын болса, ол өз ісін ойламаған жерден істеген екен.
Құрмалас сөйлемдер байланысу тәсілдеріне қарай үш түрге бөлінеді:
1. Салалас құрмалас .
2. Сабақтас құрмалас.
3. Аралас құрмалас.