ТІЛДІК БАҒДАР Сан есім
Сан есім заттың санын, ретiн, мөлшерін
түрлерін есептік, реттік, жинақтық,
білдіреді. Неше? Қанша? Нешінші? Нешеу? бөлшектік, болжалдық, топтау.
деген сұрақтарға жауап береді. Сан есімнің
Сан есімнің түрлері
Мысалы:
Есептік сан
Сұрағы
Неше?
Қанша?
Нешінші?
Бір, екі, он сегіз, отыз үшт.б.
Реттік сан есім
Бірінші, екінші, үшінші, төртінші т.б.
Біреу, алты-ау, жетіtеу тб.
Жинақтық
Нешеу?
Қанша?
Неше? Қай
шамалы?
Болжалдың
Жүздеген, ондаған, мыңдап, елу+леп, отыз
бес+тер+де, жетпiс-сексен, жүз-жүздеген т.б.
Бір+ден, екі-екіден, үштен, алты+дан, он-оннан
т.б.
Топтау сан есімдері
Нешеден?
Қаншадан?
Неше?
Қанша?
Нешесі? ?
Қаншасы?
Бөлшектік сан есім
% - екіден бір, 2.5 - екі жарым 25 - екі бүтін
Оннан бест6
3)
Жекеше
І жақ:Менің Отаным,ана тілім,үйім,көлігім,сөмкем,аяқ киімім,қаламым.
ІІ жақ:Сенің Отаның,ана тілің,үйің,көлігің,сөмкең,аяқ киімнің,қаламың.
Сіздің (сыпайы түрде) Отаның,ана тіліңіз,үйіңіз,көлігіңіз,сөмкеңіз,аяқ киіміңіз,қаламыңыз.
ІІІ жақ:Оның Отары,ана тілі,үйі,көлігі, сөмкесі,аяқ киімі,қаламы.
Көпше:
І жақ: Біздің Отанымыз,ана тіліміз,үйіміз,көлігіміз,сөмкеміз,аяқ киіміміз,қаламымыз.
ІІ жақ:Сендердің Отандарың,ана тілдерің, үйлерің,көліктерің,сөмкелерің,аяқ киімдерің,қаламдарың.
Сіздердің Отадарыңыз,ана тілдеріңіз,үйлеріңіз,көліктеріңіз,сөмкелеріңіз,аяқ киімдеріңіз,қаламдарыңыз.
ІІІ жақ:Олардың Отаны,ана тілі,үйі,көлігі,сөмкесі,аяқ киімі,қаламы.
4) Жіктеу
Жекеше
І жақ:Мен дәрігермін,шахтермін,аспазбын.
ІІ жақ:Сен дәрігерсің,шахтерсің,аспазсың.
Сіз дәрігерсіз,шахтерсіз,аспазсыз.
Көпше
І:Біз дәрігерміз,шахтерміз,аспазбыз.
ІІ:Сендер дәрігерсіңдер,шахтерсіңдер,аспазсыңдар.
Сіздер дәрігерсіздер,шахтерсіздер,аспазсыздар.
ІІІ:Олар дәрігер,шахтер,аспаз.
5) Бұл сөйлемде қимыл-сын үстеуі - "ақырын" (Қалай?)
7) Оқу - түбір,+лық - сөз тудырушы жұрнақ,+тың - ілік септігі.
Біз - түбір,+дің - ілік септігі.
Дәптер - түбір,+лер - көптік жалғау,+іміз - тәуелдік жалғауының І жағы.
8) Қолыңдағы қызыл алманы қайдан алдың? Оның көркем бейнесі талайды тамсандырған. Мұғалім ашулы секілді ғой. Оның күлкісі қандай ажарлы!
9) Суреттер,апталар,доптар,кептерлер,адамдар,гүлдер.
10) Кеспе,сүзбе,өркен.
11) Мектеп - түбірі (зат есім),оқу - түбір (з.е),+шы - сөз тудырушы жұрнақ,+лар - көптік жалғау,+ы - тәуелдік жалғауының ІІІ жағы,өлең - түбірі (азт есім),оқы - түбірі (етістік),+ды - жедел өткен шақ жұрнағы.
12) Олар гүл жинап жүр.
Жинап жүр - баяндауыш,олар - бастауыш,гүл - толықтауыш.
13) А (ашық буын ) - ғаш (бітеу буын) - тар (бітеу буын),ком (бітеу буын) - пью (ашық буын) - тер (бітеу буын), ұ (а.б) - қып (б.б) - ты (а.б),ә (а.б) - деп (б.б) - ті (а.б) - лік (б.б).
14) Көктем ерте келіп,ауа райы жылыды.Ағаштар гүлдеп,құстар бақта сайрады.
15) Қиғыш,сезгіш,көргіш,тергіш.
Поэтому ему незачто критиковать маршрут номер46. Его водитель (автобуса) дяд Амантай хорошо относится к Райымбеку. Отец Райымбека знаком с ним, поэтому они свободно(открыто) с ним общаются. После школы делится с ним школьными новостями и радостями.
Однажды дяд Амантай подъехал к остановке но Райымбек не было. "Он же опоздает на уроки, может что-то случилось?" - думал он (водитель) пока Автобус стоял на остановке. Если он сейчас не прибежит, то он опоздает.