Түлкі мен қырғауыл (5 сұрақ) Қырғауыл:
- Жақсы, өзің қалай тұрасың? – дейді.
Түлкі:
- Жерге түсіп, сөйлесші, бір құлағым естімейді, – дейді.
Қырғауыл:
- Жақсы хабарыңыз бар екен, рахмет, достым! Мына жақтан бір иттер келе жатыр, оларға да хабарыңызды айтыңыз, естісін, – дейді.
Қырғауыл:
- Жерге түсуге қорқамын, жерде әр түрлі аңдар бар, бізді жеп қоюы мүмкін, – дейді.
Түлкі:
- Әй, достым, қазір заман бұрынғы заман емес, жаңа ғана келдім, бұйрық шығыпты, барлық аңдар дос болсын, қой мен қасқыр бірге жүрсін, түлкі мен тауық бірге жүрсін деген, – дейді.
Қырғауыл:
- Қайда барасың, түлкім, бұйрықты ұмытып кеттің бе? – дейді.
Түлкі:
- Кім біледі, мүмкін, олар бұйрықты естімеген шығар, – дейді.
Бір түлкі қалың ағашты аралап келе жатып, ағаштың басында отырған қырғауылды көреді де, жақындап келіп:
- Сәлеметсіз бе, қырғауылым, халің қалай? – дейді.
Ит деген сөзді естіген соң, түлкі алды-артына қарамастан қаша жөнеледі.
1. Мәтіндегі басты тірек сөздерді табыңыз.
а) Ит деген сөз, кім біледі, жерде әр түрлі аңдар бар
ә) Жақсы хабар, біреуге біреу зорлық қылмасқа, бұйрықты ұмытып кетті
б) Қырғауылды көреді, бұрынғы заман емес, иттер келе жатыр
в) Бізді жеп қоюы мүмкін, бір құлағым естімеуші еді
2. Мәтін не туралы?
а) батырлық
ә) білімділік
б) қулық
в) жылдамдық
3. Мәтінге сәйкес мақалды белгілеңіз.
а) Өтірікші алдымен өзін алдар.
ә) Өтірікші мен өсекші егіз.
б) Шын – бір сөз, өтірік – мың сөз.
в) Шындық жоқ жерде сұмдық көп.
4. Түлкінің өтірігі қай сөзінен білініп қалды?
а) «Әй, достым, қазір заман бұрынғы заман емес»
ә) «Сәлеметсіз бе, қырғауылым, халің қалай?»
б) «Кім біледі, бұйрықты олар естімеген шығар»
в) «Жаңа ғана келдім, бұйрық шығыпты»
5. Қырғауылдың ақылдылығы қай сөздерінен көрінеді?
а) «Жақсы хабарыңыз бар екен, рахмет, достым».
ә) Мына жақтан бір иттер келе жатыр, оларға да хабарыңызды айтыңыз, естісін.
б) «Жақсы, өзің қалай тұрасың?»
в) «Жерде әр түрлі аңдар бар».
надо только без обмана
Судың пайдасы
Суды жеткілікті мөлшерде пайдаланған жағдайда, ағзадан тұздар мен токсиндер шығарылады. Сондықтан, жұқпалы аурулар мен улану кезінде көбірек ауыз суын ішу ұсынылады. Терінің сұлулығын сақтап қалу үшін үнемі таза су ішіңіз. Өйткені, сусыз тері құрғап, өз серпімділігін жоғалтып, әжімдердің пайда болуына әкеліп соғады.
Сусыз ішек баяу жұмыс істейді, сол себептен адамның іші жиі ауырып, ауыздан жағымсыз иіс шығады. Оны дұрыс мөлшерде тұтыну, жүрек ауруларының даму қаупін 41%-ға төмендетеді. Адамның иммундық жүйесіне пайдасы үлкен. Суды аз ішетін адамдар әр түрлі ауруларға бейім болады. Тамақтану алдында 5-10 минут бұрын су ішсеңіз, сіздің тәбетіңіз жоғалады. Бұл арықтауға көмектеседі. Ағзада судың аз болуы, бастың ауруына әсер етеді. Екі стақан сұйықтықты ішсеңіз, бастың ауруы басылады.
Еңбек пен жетістік.
Адамның өмірі еңбекпен тығыз байланысты. Қазақ халқы қашан да еңбекке аса үлкен мән беріп, бала тәрбиесінде де еңбекқорлықты маңызды санаған. Бұған дәлел ретінде «Еңбек – адамның екінші анасы», «Еңбек мұратқа жеткізер», «Жалқаулық аздырады, еңбек оздырады»,- деген мақалдардан еңбектенудің адамдарға қажетті нағыз байлық екендігін аңғаруға болады. Ал еріншектік, жалқаулық жақсы қасиетке жатпайды. Тіпті ұлы дана Абай атамыз да еріншектікті бес дұшпанның біреуі санаған.
Сондықтан балаларды кішкене күнінен еңбекке құштар қылып тәрбиелеп, адал еңбекпен тауып жеген нанның тәтті болатынына үйрету керек деп есептеймін. Адал еңбектің арқасында өмірде үлкен жетістіктерге жетуге болады.