Төмендегі үзіндіні өңдеп, қазіргі жастарға «Қой, жастар, күн болды ойланарлық» тақырыбында ой салатын монолог жазыңыз.
Қой, жігіттер, күн болды ойланарлық,
Білім, әдет, ақылды ойға аларлық.
Надандықтан еліріп босқа жүрсек,
Мына заман көрсетер бізге тарлық!
Өзің біліп біреуге қылсаң жарлық,
Асыл сол – ақыл, білім бойда барлық.
Айла, өтірік, арсыздық өнер емес,
Мен де анаудай болсам деп таласарлық.
Үлкендерде мінез жоқ танданарлық,
Олардың қылған ісі – ұрлық-қарлық.
Арам ойды ақыл деп ардан күсіп,
Түбінде тартқызбай ма ол бір зарлық?
Әңгіме
Зиянкестер.
Адам дұшпаны болатын секілді,кез келген тіршілік иесіне өз зақымын тигізетін тіршілік иелері де болады.Оларды біз зиянкестер деп атаймыз.Зиянкестер – адам,жануарлар мен өсімдіктер бойында әр түрлі ауру қоздырғышын таратып,зақымдайтын жәндіктер мен жануарлар тобы.Зиянкестер адамнан бастап әр түрлі шаруашылық салаларына біршама апат алып келеді.
Мысалы,ауыл шаруашылық зиянкестері — егістік пен табиғи өсімдіктерді зақымдап,түрлі аурулар таратады. Олар:кемірушілер,бауыраяқты ұлулар,жұмыр құрттар және тағы да басқа. Зиянкестердің де ішінде жиі кездесетін түрлері: шаян тәрізділер,көп аяқтылар және өрмекші тәрізділер.Зиянкестердің түрлері көп және олардың өсімталдығы жоғары дәрежеде.
Адамның зиянкестері адамды ауруға шалдырып,ең ақыр аяғында ауруханаға жөнелтеді.Жануарлар мен өсімдіктердің зардап шегуі – азық-түліктің азаюына әкеп соқтырады.Сондықтан да,қазіргі таңда зиянкестермен күрес қарқынды жүруде.
Батырлық туралы.
Менің ойымша, батырлық деген кең ауқымды ұғым, оны бір сөзбен айтып – түсіндіру мүмкін емес. Себебі, бейбіт заман мен сұрапыл соғыс кезіндегі батырлық екеуі аспан мен көктей екі түрлі нәрсе. Мысалға, соғыс уақытында батыр бабаларымыз ақ найзаның ұшымен, ақ білектің күшімен келер ұрпаққа бейбіт өмір сыйлап, қасық қаны қалғанша елін, жерін жаудан қорғап нағыз батыр болған. Ол аталарымыз бен апаларымыздың жасаған ерліктері тәуелсіз Қазақстанымыздың тарихына алтын әріптермен жазылған, мысалға мен өз басым, Бауыржан Момышұлын мақтан тұтып, ол кісінің жасаған ерлігін, артынан өшпес мұра етіп қалдырып кеткен еңбектерін өте жоғары бағалаймын. «Болмасаң да, ұқсап бақ» дегендей, ата - анам есімімді Бауыржан қойғанын да мақтан тұтамын.
Ал соғыс жоқ бейбіт заманның батырлары мына біз бен сіз де бола аламыз. Мысалға, күні кеше ғана теледидардан лаулаған өртке оранған үйден сәбилерді алып шыққан өрт сөндіруші жайлы хабар көрсетті. Міне, бұл – нағыз ерлік деп білемін. Немесе, тағы бір мысал, өткен жылы жаз уақытында жолдастарыммен көлдің жағасына демалуға барғанбыз. Сонда суда жүзіп жүргенімде, кенеттен менің аяғым тартылып, еш қозғала алмай қалдым. Мұны байқаған достарым бір сәтте кідірмей суға кіріп, мені жағаға алып шықты. Бұл да – ерлік. Менің оларға алғысым шексіз.