Тініш көмектесіп жіберіңіздерші.
19. мәтіннен күрделі мүшелерді теріп жаз.
маңғыстау
«байлық тұнған түбек» атанған ғажап өңір – маңғыстау.
ол «мың қыстау» сөзінен шыққан. картадан қарағанда,
әйел ң сұлбасы көз алдыңа елестейді. академик қаныш сәтбаевтың бұл өңірді ұйқыдағы аруға теңеуі тегін емес. көктен қараған ға құлазыған құла түз көрінетін маңғыстау небір ғажайыптарымен ерекшеленеді. мұнда табиғи ескерткіштер, ежелгі құлыптастар мен көшпенді ата-ң қолтаң самсап тұр. ​

Қызғалдақ қымбатты досым, қазақтың көктемгі даласының ең жарқын бейнесі - гүлді қызғалдақ. қазақстан және орталық азия - қызғалдақтардың үйі. қазіргі, өңделмеген жабайы қызғалдақ - қазақтың мақтанышы мен мұрасы, ал қазақстан дала - әлемдегі қызғалдақтардың таралуының негізгі аумақтарының бірі. айлар сәуір және мамыр айларында - қызғалдақтардың гүлдену маусымы, ал қазіргі уақытта далада теңдесі жоқ сұлулыққа айналады, мезгілде гүлдейтін миллиондаған қызғалдақ қызғалдақтар керемет гүлді кілем сияқты көрінеді. қызғалдақ хор, бірақ қысқа, тез өтпелі, сондықтан маусымдық ырғағы қызғалдақтар сыл, көктемгі efemeroidov, қызғалдақ гүлі ұзақ оның жарқын сұлулығын шақырды және қазіргі заманғы деп аталады. ғажайып көруге келетіндерге - қазақстандық жабайы қызғалдақтар, мамандандырылған экологиялық турлар «қазақстан қызғалдақтары» бар. мамыр айында барлық қазақстандық қорықтар мен мемлекеттік ұлттық парктерде туған күні ресми түрде атап өтіледі. сондай-ақ, қазақстанда республикалық туғали фестивальдері өткізілді. қазақстанның оңтүстік астанасы - алматы - қызғалдақ қаласы. қызғалдақ іс жүзінде қаланың визит картасына айналды. 2009 жылы алматыда 50 түрлі реңк пен пішіннің жарты миллионнан астам қызғалдақтары отырғызылды. голландияда, қызғалдақ ұлттық символы болып табылады, бірақ қызғалдағы ұнайды өседі емес еді қазақстанда жоқ, мұндай орын, өйткені онда ол қазақстанның символы бола алар еді рас. барлығы қазақстанда қызғалдақтардың 35 түрі бар, олардың 18-і қызыл кітапқа енгізілген. дорогой мой друг,один из самых ярких образов казахской весенней степи - это цветущие тюльпаны. казахстан и средняя азия являются истинной родиной тюльпанов. настоящий, некультивированный дикий тюльпан по праву является казахской гордостью и достоянием, а казахстанская степь - одна из ключевых территорий по распространению тюльпанов в мире. месяцы апрель и май - сезон цветения тюльпанов, и в это время степь становится бесподобной красоты, миллионы ярких тюльпанов распустившихся одновременно делают степь похожей на великолепный цветущий ковер. цветение тюльпанов дружное, но непродолжительное, скоро преходящее, поэтому тюльпаны по ритму сезонного развития, относят к весенним , цветок тюльпана недолго радует своей яркой красотой и изящной формой. для желающих увидеть чудо – дикорастущие казахстанские тюльпаны, работают специализированные экологические туры «тюльпаны казахстана». в мае, во всех казахстанских заповедниках и государственных национальных парках, официально отмечают день тюльпана. также в казахстане проводятся республиканские фестивали тюльпанов. южная столица казахстана - алматы – это город тюльпанов. тюльпан практически стал визитной карточкой города. в 2009 году в алматы было высажено полмиллиона тюльпанов 50-ти видов самых разных оттенков и форм. в голландии тюльпан является национальным символом, но он справедливо мог бы стать и символом казахстана потому, что нет такого уголка в казахстане, где не произрастал бы любимый всеми тюльпан. всего в казахстане насчитывается 35 видов тюльпанов, 18 из которых, занесены в красную книгу. 

Үкі  үкі - негізінен орманды мекендеп, жемін көбіне түнде аулайтын жыртқыш құс. басы үлкен, көздері бақырайған, қауырсындары жұмсақ. ұшқанда дыбыссыз қанат қағады. ұясын жасыруға болатын жерге салады. жұптарын өмір бойы сақтайды. дене мөлшеріне қарай 2-12-ге дейін жұмыртқа басады. саны кеміп келе жатқан, сирек кездесетін түр. евразияда, сондай-ақ қазақстанда кең тараған. шөлді, далалы, таулы орманды жерлерді мекендейді. санының қанша екені белгісіз, бірақ, көпшілік жерлерде сирек. санын шектеуші себептер: электр сымдарында және уланған жемді жеп өлгенінен басқа, кауырсынынан ұлттық әшекейлер мен бой тұмарлар жасау үшін ұядағы алудың да кері әсері үлкен. сондықтан оны қорғаудың тағы бір жолы - оның қауырсынын пайдалану үшін қолдан өсіру керек. жалбағай  жалбағай, қалбағай (лат. platalea leucorodia) — ескекаяқты құстар отрядының тырна-құтан түқымдасына жататын құс. қанатының ұзындығы 39 см, салмағы 1,5 кг. ақ құс, басында сарғылт айдары бар. сирақтары ұзын, қара. тұмсығы жалпақ, қалақша тәрізді. ақ мамықты. жыл құсы: наурыз-сәуірде келіп, қыркүйекте қайтады. сәуірде 3-4 жүмыртқа салады. оны мекиені жалбагай мен қоразы 3 аптадай кезектесіп басады. су жәндіктерімен, олардың дернәсілдерімен, қпен, бақамен қоректенеді. қазақстанның «қызыл кітабына» енгізілген.  кейбір жерлерде бұл құсты қалбағай деп атайды. жалбағайдың қанатының ұзындығы 35 – 40 см, салмағы 1,7 кг-дай. жалбағай ақ түсті, басында сарғыш ұзын қауырсындардан тұратын кекілі және мойнының төменгі жағында сарғыш қоңыр түсті дағы болады. басқа, өзіне ұқсас құстардан бір ерекшелігі – тұмсығы. ол тік әрі ұзын, ұшы күрек тәрізді жалпақ; тұмсықтың негізі – қара, ұшы сарғыштау. сирағы – қара түсті. қамысты, бұталы тайыз суларды мекендейді. топталып, шоғыр (колония) құрып тіршілік етеді.  судағы қ шабақтарымен, бақалармен және омыртқасыздармен қоректенеді. жалбағай – жыл құсы. қазақстанға наурызда ұшып келеді, тамыз – қыркүйек, кейде қараша айында да кездесе береді. ұясын қамысты қопаға, бұта мен ағаш басына салады. ақшыл түсті 3 – 5 жұмыртқасын сәуір – мамырда аталығы мен аналығы кезектесіп, 3 аптадай шайқайды. жалбағайдың құтан, қарабай, үлкен су құзғындары немесе қарақаздармен бірге ұялайтыны туралы жаңа деректер белгілі болды. саны жылдан-жылға азаюда. 1990 жылдардың аяғында республика жерінде 400 – 650 жұбы ғана ұялаған. жалбағай сирек кездесетін құс болғандықтан қорғауға алынып, қазақстанның «қызыл кітабына» енгізілген. қоқиқаз  қоқиқаздар (лат. phoenicopterus)[1] - дене бітімі ерекше, тұмсығы имек, сирек кездесетін құстар. қоқиқазтәрізділер сабы (лат. phoenicopteriformes) және қоқиқаздылар тұқымдасының (лат. phoenicopteridae) жалғыз туысы. қызыл қанат деп те аталады. қорғалжын қорығындағы теңіз көлінде ғана ұялап, жұмыртқалайды. ол басын суға батырып, түбін қопарып, судағы жәндіктерді аузына толтырып сүзіп алып қоректенеді. ұя жасауға да су түбіндегі тұнбаны пайдаланады. ұшып бара жатқан қоқиқаздың қанаттары лапылдап жанған оттың жалынына ұқсас болғандықтан оларды кей халықтар “от немесе жалын құс” деп те атайды.